3 – avlod (1965-1980): Integral sxemali va ko’pmasalali
4 – avlod (1980-h.v): Personal kompyuterlar va super kompyuterlar
1-avlod COMPUTERLARI
1-avlod (1945-1955) : Analitik mashina Charles Babbagetomonidan yaratilgan. Bu davrda OT mavjud emas –yo’q. 1945 yilda lampali mashinalar yaratildi. Dasturlash faqat mashina tilida.
2-AVLOD COMPUTERLARI
Operator ishini avtomatlashtirish uchun 1960 yillarda paketli OTlar ishlab chiqarilgan. Alohida masalalar uchun mo’ljallangan perfokartalar topshiriqlar paketiga to’planardi. Xar bir masalani boshqarish karta bilan amalga oshiriladi. Topshiriqlarni boshqarish tili (Job Control Language - JCL) da amalga oshirilgan.
MIT –(Massachusetts Institute of Technology – MIT) da 1961 yilda Corbato, Fernando birinchi dialogli OT CTSS (Compartible Time Sharing System) yaratilgan.
Computer IBM-7090 Funksiyanal tizimi
3-avlod computerlari
1970 yilda MTI da CTSS asosida (Multiplexed Access Computer) nomli computeri yaratilgan
Digital Research companiyasi asoschisi Kildall, Gary 1976 yilda CP/M 8-bitli birinchi shaxsiy computerlar uchun standart OT ni yaratdi.
PDP-11 va VAX mini computerlari
4-avlod computerlari
Personal computerlar va super computerlar kiradi.
OT kengaytirilgan mashina sifatida:
Operatsion tizim ishlash jarayonida nafaqat disklarni boshqaradi yoki fayllar ustida amallar bajaradi, o’z navbatida tizimdagi uzilishlarni boshqarish, vaqtlarni taqsimlash, xotirani tashkil qilish va boshqa xususiyatlarni ham boshqarib turadi.
OT resurslarni boshqaruvchi sifatida:
OT lar bir vaqtning o’zida bir nechta amaliy va tizimli dasturlarga xizmat ko’rsatadi va ushbu vaqtda dastur uchun kerakli bo’lgan resurslarni boshqarish asosiy vazifa hisoblanadi.