Davlat kadastrlari

Gretsiyadagi 
jamiyat tuzilishi bir qator qonunlarga 
asoslangan bo‗lib, bu qonunlar kichik 
yer egalarining qarzlarga botishi, o‗zlari 
egalik 
qilayotgan 
yerlarini 
yo‗qotishgacha olib keldi. Eramizdan 
594 yil oldin maqsadli kadastrga 
tayyangan 
Solona 
qonunchiligi 
jamiyatda 
tartibni 
qayta 
tiklashga 
erishdi, ko‗chmas mulk bo‗yicha qarzlar bekor qilindi, qulchilik qarzlari va katta-
katta yer maydonlarga (bo‗shliqlariga) egalik qilishni bekor qildi. Fiskal solig‗ini 
olishni kafolatlash maqsadida yerni qayta taqsimlash o‗tkazildi. 
Rimda
birinchi kadastr eramizdan oldin VI asrda Servi Tulli tomonidan 
tashkil etilgan bo‗lib ―Tabules senzuales‖ deb nomlangan. Bu kadastrda s‘yomka 
ko‗chmas mulkning perimetri bo‗yicha 
olib borilgan, yer turining tarkibi, unga 
ishlov berish, sifati va hosildorligi 
hisobga olingan holda soliq miqdori 
belgilangan. 
S‘yomka ma‘lumotlari 
mulk egalarining so‗zlaridan olingan, 
agar 
ma‘lumotlarning 
to‗g‗riligiga 
shuhba 
tug‗ilsa 
yer 
o‗lchovchi 
tayinlanib u tomonidan tekshiruv o‗tkazilgan. Ko‗chmas mulk maydoni vaqtga, uni 
shudugor qilish uchun sarflangan qo‗sh xo‗kiz soniga yoki ekish uchun kerakli 
bo‗lgan urug‗lik miqdoriga qarab baholangan.

---

16 
Buyuk Karl davrida ko‗chmas mulkka soliq joriy etilgan bo‗lib u 
ushr 
(daromadning o„ndan biri miqdori)
sifatida ma‘lum. Ammo bunday soliqlarni 
yig‗ish qadim zamondagi rim kitoblaridagi yozuvlarga asoslangan bo‗lganligi 
sababli, samarasiz bo‗lgan. Feodalizm davrida eramizdan oldingi 900 yildan 1200 
yilgacha syuzerenlar va ruhonilar ko‗chmas mulkka bo‗lgan egalikni hujjat 
imzolash orqali ro‗yxatdan o‗tkazishni qo‗llab quvatlashgan.