9
bo’lishi zarur. Kreditning qaysi maqsadga yo‘naltirilganligi, masalan, tovar moddiy
boyliklar sotib olishga yoki biror ishlab chiqarish xarajatlarini qoplashga va hokazo,
aniq biror obyektga maqsadli yo‘naltirilganligi korxona bilan bank o’rtasida
tuziladigan kredit shartnomada ko'rsatilgan bo'ladi.
Kreditning samaradorligini
ta’minlash maqsadida g‘arb
mamlakatlari
amaliyotida kreditlashning biz uchun yangi qoidasi qoilaniladi.
Bu qoida
kreditlashda «5 «S» lar qoidasi» deb yuritiladi. «5 «S» lar qoidasi» ga asosan har bir
«S» bo‘yicha korxonaning faoliyati tahlil qilib chiqiladi va korxona faoliyati talabga
javob bersagina korxonaga kredit beriladi.
Character — qarz oluvchining xarakterini baholash va bozordagi obro'si;
Capacity — qarz oluvchining boshlagan ishini oxiriga yetkaza olish, tegishli
daromad olish hamda bank kreditlarini qaytarib berish qobiliyati;
Capital — qarz oluvchining sarmoyasini yetarliligi;
Conditions — shartlar. Bunda iqtisodiy
muhim va mazkur biznesni
rivojlanishi nazarda tutiladi.
Collateral — garov (kafolat, kafillik, sug'urta polisi, tovar moddiy boyliklar)
va boshqalar.
Shunday qilib, banklar tomonidan beriladigan
kreditlarning asosiy
tamoyillarini quyidagi sxemada ko‘rsatish mumkin.
2-Chizma
3
3
Sh.Z. Abdullayeva. «Pul, kredit, banklar». — T.: «Moliya»—2000-y. 134-bet.
Kreditning tamoyillari
Qaytarib
berishlilik
Muddat
lilik
Maqsad-
lilik
Ta’min-
langanlik
To’lov-
lilik
Samara-
dorlilik
