Davlat standarti sut va sut mahsulotlari qabul qoidalari, namuna olish va

2. NAMUNA OLISH USLUBLARI
2.1. Namuna olishning umumiy qoidalari
2.1.1. Shisha, bochka, banka idishlardagi mahsulotlarni ochishdan oldin, uni ifloslanishdan tozalaniladi, yuviladi, artiladi.
2.1.2 Dastlab namunalar olish mikrobiologik analizlardan boshlanadi.
2.1.3. Ixtiyoriy nuqtasidan, yopishqoq, quyuqlashgan mahsulotlardan namuna olish 0.10, 0.25, 0.50 ( ) hajmli, uzunligi 50 dan 100 sm gacha bo'lgan qattiq tutqichli orqali, metalldan bo’lgan va plastmassa trubkasi bilan diametri (9+1.0) mm butun uzunligi bo’yicha bo’lgan va oxirida teshikchasi bo’lgan krujka va chinni idishlarda amalga oshiriladi.
Yarim-qattiq, mustahkam va to’kilib ketuvchan mahsulotlardan ixtiyoriy nuqtasidan namuna olishda spatulalardan(shpatel), pichoqlardan yoki maxsus shupalardan foydalaniladi.
Sut va sut aralashmali ixtiyoriy nuqtasidagi namunasini olishda, har bir birligida joylashgan, namuna olinuvchi idishdagi mahsulot bir xil toifada bo’lishi kerak.
2.1.4 Namuna olishda qo’llanayotgan moslama zanglamaydigan metalldan, aluminiy yoki Sog’liqni Saqlash SSSR ministrligi tomonidan oziq ovqat ishlab chiqarilshida ruxsat etilgan polimer materiallardan tayyorlangan bo’lishi kerak. To’g’rlanmagan, zanglagan yoki zangni qoldiqlari qolgan moslamalarni ishlatish man etiladi.
2.1.5. Namuna olishda ishlatilayotgan shisha, metall, chinni yoki polimer idishlarda analiz o’tkazish uchun, ular quruq, hech qanday hidsiz, kerakli miqdorni o’zida sig’diruvchi, qulay bo’lishi kerak. Idishni plastmassali va o’ralgan rezinali folga yopqich, kortikal va qopqoq bilan yopiladi.
Yog’, sir, quruq sut mahsulotlardan pergamentli namuna olishga ruxsat etilgan.
2.2 Bolalar oziqlanishi va suyuq to’liq sut o’rnini bosuvchi moddalar uchun sut, suyuq sut mahsulotlaridan namuna olish.
2.2.1. Namuna olishdan oldin, sut va suyuq sut o’rnini to’liq bosuvchi moddalar tsinterlarda va shisha kolbalarda aralashtiriladi. Mexanizatsiyalashgan uslubda sut va suyuq sut o’rnini to’liq bosuvchi moddalarni aralashmasi shisha kolbalarda 1 daqidada, avtomobil tsinternalarda 3 daqiqadan to 5 daqiqagacha, temir yo’lli tsinternalarda 15 daqiqalardan to 20 daqiqalargacha, ularni to’liq birlashmasiga erishish uchun, aylana holatda aralashtiriladi, kuchli ko’piklanishdan va tsinterna chetki sohalaridan oqib ketishidan saqlanishga hakarat qilinadi.
sut va suyuq sut o’rnini to’liq bosuvchi moddalarni mexanizatsiyalashgan uslubda aralashtirishning imkoni bo’lmasa, avtomobil tsinterlarda va kolba shishalarda mutovka bilan aralashtirishadi, uning aylanali yuqori va pastki harakati 3 va 1 daqiqa davomiga moslanadi.
2.2.2. Mahsulotlarni aralashtirilgandan so’ng, to'liq to'ldirilgan qotishmali temiryo’llar va avtomobil tsinterlarda krujka, cho’mich, trubka bilan ixtiyoriy yeridan idish tagiga cho’ktirib namuna olinadi. Trubkani sut uni to’liq qoplanishini uchun kata tezda cho’ktiriladi. Tsinternalarning har bir seksiyasidan ixtiyoriy nuqta namunalardan bir xil miqdorda olinadi, uni idishlarga solishadi, aralashtirishadi va yagona birlashma namuna hosil qilishadi.
Agar to’liq qoplamasa tsinternani (chiziqdan pastda) yoki har xil birlashgan miqdor tashkil bo’lib qolsa, unda har bir seksiyadan alohida namuna tashkillashtiriladi. Bu uchun har bir seksiyadan ixtiyoriy yeridan olingan namunalarni (kamida ikkita) idishga solishadi, aralashtirishadi va yagona birlashma namuna hosil qilishadi.
2.2.3. Shisha idishlarda sinash uchun solingan mahsulotni aralashtirilgandan so’ng, mahsuloti bilan turgan har bir birlik transport idishlardan trubka orqali ixtiyoriy yeridagi namuna olinadi. Namuna olish va birlashma holatdagi namuna 2.2.2 da yozilgan shartlarga mos holda qilinadi. Birlashma namuna hajmi taxminan 1,00
2.2.4. Bolalar oziqlanishi uchun mo’ljallangan sutli va suyuq mahsulotlarni butilka va paketlarda sinash uchun solihgan idishlarda birlashma holdagi namuna olayotganda, besh karra butilka va idishda aylantirib mahsulot aralashtirilad, pastida cho’kma yog’lar hosil bo’lgach, uni gacha, suvli vannada esa gacha temperaturaga olib chiqiladi. Keyin, butilka va paketdagi mahsulot idishga birlashma holdagi namuna olish uchun solinadi.
2.2.5. Aralashtirishdan keyin birlashma holdagi namunadan analiz uchun mo’ljallangan nusxa olinadi, hajm taxminan 0,50 bo’lishi kerak.