Ariza
Fuqarolar rasmiy va jamoat tashkilotlariga ham turli maz-
mundagi arizalar bilan murojaat etadilar. Bu arizalar vositasi-
da davlat idoralari yoki jamoat tashkilotlari orqali muayyan
haq-huquqlarini amalga oshiradilar.
Shu
bilan birga, shikoyat mazmunidagi arizalarda fuqa-
rolaming haq-huquqlarini, qonun yo‘li bilan muhofaza qi-
linadigan manfaatlarini buzish yoki cheklashlami bartaraf qi
lish haqida murojaatlar o ‘z aksini topadi.
Tegishli adabiyotlarda fiiqarolaming davlat va jamoat
tashkilotlariga rasmiy tarzda yozadigan shaxsiy arizalari tax-
minan quyidagicha tasnif etilgan:
- ijtimoiy ta’minot masalalari bo‘yicha
tegishli vazirlik,
shahar, tuman, viloyat ijtimoiy ta’minot bo‘limlariga, mahalla
idoralariga yoziladigan arizalar;
- m a’muriy, huquq va boshqa idoralarga yoziladigan ari
zalar;
- fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish (FHDY)
idoralariga yoziladigan arizalar;
- notarial idoralarga va notarial harakatlami amalga
oshiruvchi boshqa idoralarga yoziladigan arizalar;
- fuqarolaming turli darajadagi sudlar, prokuratura singari
idoralarga yozadigan va ular tomonidan ko‘rib chiqiladigan
arizalari;
- uy-joy-kommunal idoralariga yoziladigan arizalar.
Mazkur tasnif asosida muayyan guruhlarga boMingan
arizalar ham, o ‘z navbatida, mazmun jihatidan turli-tuman
b o ‘ladi. Masalan, fuqarolar ko‘p bolali yoki yolg‘iz
onalar-
ga, kam ta’minlangan oilalaming bolalariga nafaqa va yordam
pullari belgilash, ijtimoiy ta’minot bo‘limlariga nafaqa belgi-
lash, o ‘z nafaqalarini qayta hisoblatish, ishlab chiqarishda ort-
tirilgan mayiblik munosabati bilan ishchi va xizmatchilarga
yetkazilgan zarami qoplash, urush qatnashchilari va nogiron-
lariga transport vositalarini (bepul yoki naqd pulga) berish,
bolalikdan nogiron bo‘lganlarga har oylik nafaqalar berish,
173
Ma ’lumot-axborot hujjatlari
nogiron va nafaqaxo‘rlarga m o‘ljallangan intem at uylarga qa
bul qilish, nogiron va nafaqaxo‘rlam i (dam olish uylari, davo-
lash muassasalariga) y o‘llanmalar bilan ta ’minlash
haqida
arizalar yozadilar.
M asalan, nafaqa belgilash yoki uni qayta hisoblatish
uchun yozilgan arizani tahlil qilib k o ‘raylik. A riza shahar,
tum an hokim ligi yoki ijtim oiy ta ’m inot b o ‘limi qoshida-
gi nafaqa belgilash kom issiyasiga yoziladi. A riza beruvchi
o ‘zi haqidagi to ‘liq m a ’lum otni arizaning bosh qism ida
k o ‘rsatib o ‘tadi (ish
va yashash jo y i, pasport m a’lum otlari,
faxriy unvoni, ilmiy darajalari, nufuzli m ukofotlari va b.).
Ariza m atnida m aqsad va uning qonuniyligi aniq bayon
qilinadi, shu bilan birga, nafaqa belgilangandan so ‘ng ish,
turarjoy, oilaviy ahvoli b o ‘yicha b o ‘ladigan o ‘zgarishlar
haqida ijtim oiy ta ’m inot b o ‘limini o ‘z vaqtida xabardor
qilib turish m ajburiyatini o ‘z zim m asiga olganligi yozila
di. A rizada nafaqa belgilash uchun zarur b o ‘lgan hujjatlar
(mehnat
daftarchasining asl nusxasi, pasporti, oliy o ‘quv
yurti diplom i, faxriy unvoni nusxalari, m uayyan davr ichi-
dagi darom adi haqidagi m a’lum otnom a)ning ilova qilin-
ganligi k o‘rsatiladi.
Ishlab chiqarishda baxtsiz hodisa tufayli orttirilgan mayib-
lik munosabati bilan ishchi yoki
xizmatchiga yetkazilgan
zarami qoplash va nafaqa belgilashni so‘rab yozilgan ariza-
ga baxtsiz hodisa haqidagi dalolatnoma va kasaba uyushmasi
qo‘mitasining mehnat muhofazasi bo‘yicha komissiyasining
xulosasi ilova qilinadi.
Dostları ilə paylaş: