Delphi tilida

Unit jl; 
interface 
uses 
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, 
Controls, Forms, 
Dialogs, Grids, StdCtrls; 

H 

E 3 3 ^ 

ni-5f 

Msssivelenenilan rtaantmetikqiymatnitopsh 

i 
3 
i 

1 
2 
1 
4 

1 
[2 
3 
1 

l U 
Jj 

TForml = class(TForm) 
StringGridl: TStringGrid; 
Buttonl: TButton; 
Labell: TLabel; 
Memol: TMemo; 
procedure ButtonlClick(Sender: TObject); 
private 
{ Private declarations } 
public 

96 

{ Public declarations } 
end; 

var 
Forml: TForml; 
implementation 
{$R *.dfm} 
procedure TForml.ButtonlClick(Sender: TObject); 

end; 

4.6.Muloqot oynalarini yaratish 

Windows operatsion tizimi bir qancha standart muloqot oynalariga 

ega. Bu oynalar misoliga fayllami ochish va saqlash, shriftlami tanlash 
va to‘g‘rilash. rang berish, printemi bosh-qarishlami keltirish mumkin. 
Delphi sistemasi ham bu muloqot oynalarini qollaydi. 
Kiritish oynasi 
Kiritish oynasi — standart dialog oynasi bo‘lib, inputBox 
funksiyasini chaqirish natijasida ekranga chiqariladi. InputBox 
funksiyasi qiymati —foydalanuvchi kiritgan qatordir. 
Umumiy holda InputBox funksiyasini chaqirish quyidagi 
ko‘rinishga ega: 
0 ‘zgaruvchi := InputBox(Sarlavha, Izoh, Qiymat); 
Quyidagi rasmda dialog oynasining ko‘rinishi keltirilgan. 

97 

Kvi/iorpaMM-rpdMM 
*l 

Og’irlikni kilogrammda kiriting 

OK 
| 
Cancel | 

Bu kiritish oynasi dasturda quyidagi instruksiya orqali chiqarilishi 

mumkin: 
s:=InputBox(' Kilogramm-gramm', og'irlikni kilogrammda 
kiriting' ,'0'); 
Agar dastur bajarilishi davomida foydalanuvchi qator kiritib OK 
tugmasini bossa InputBox funksiyasi qiymati kiritilgan qatorga teng 
boladi. Agar Cancel tugmasi bosilsa funksiya qiymati funksiyaga 
parametr sifatida berilgan satrga teng boladi. 
Shuni ta’kidlash lozimki inputBox funksiyasi qiymati satr (string) 
turiga tegishli. Shuning uchun dasturga son qaytarish lozim bolsa. 
mos o‘zgartirish funksiyasidan foydalanish lozim. Masalan: 
s:=InputBox('Kilogramm -gramm ', 'Og'irlikni kilogrammda 
kiriting' ,'0'); 
g := StrToFloat(s); 
Ma’lumot oynasini chiqarish 
Ekranga ma’lumot oynasini chiqarish uchun ShowMessage 
protsedurasidan yoki MessageDlg funksiyasidan foydalanish lozimdir. 
ShowMessage protsedurasi ekranga matnli hamda OK buyruq 
tugmasiga ega bolgan ma’lumot oynasini chiqaradi. 
ShowMessage protsedurasini chaqirish instruksiyasi quyidagi 
ko‘rinishga ega: 
ShowMessage(Ma’lumot); 
Quyidagi rasmda keltirilgan instruksiyani bajarish natijasida ekranda 
aks etuvchi ma’lumot oynasi ko‘rsatilgan: 
ShowMessage(«Og‘irlikni kilogrammda kiriting'); 
Ma’lumot oynasining sarlavhasida Project Options oynasining 
Application bolimida ko‘rsatilgan ilova n a nomi aks etadi. Agar ilova nomi 
berilmagan bolsa sarlavhada bajarilayotgan fayl nomi aks etadi. 

98