Delphi tilida

private 
fname: string[15]; faddress: string[35]; 
public 
procedure Show; 
end; 
Sinf ma’lumotlari maydonlar, protsedura va funksiyalar usullari 
deb ataladi. 

54 

Type 

Maydon nomi unga mos xossa nomining birinchi harfi «F» bolishi 

bilan farqlanadi. 
Delphi da qabul qilingan kelishuv bo‘yicha maydon nomlari f 
(field — maydon so‘zidan) harfidan boshlanishi lozim. 
Sinf ta’rifi dasturda turlar ta’rifi bo‘1imiga joylashtiri1adi (type). 
Usullar —sinfga birlashtirilgan protsedura va funksiyalarga usullar 
deyiladi. Masalan: 

Sinf usullari (sinf ta’rifiga kiritilgan protsedura va funksiyalar) 
sinf obyektlari ustida amal bajaradi. Usul bajarilishi uchun obyekt 
nomi va nuqtadan usul nomi ko‘rsatilishi lozim. Masalan: 
professor. Show; 

55 

Usul tanasida obyekt maydonlariga murojaat qilinganda obyekt 
nomi ko‘rsatilmaydi. 
Usulga murojaat qilish dasturda uning nomini ko‘rsatish bilan 
bajariladi. Masalan: 
Var 

Sinfda aniqlangan usullarni statistik, virtual (Virtual), dinamik 
yoki abstrakt turlarga bo‘lish mumkin. Agar usul turi ko‘rsatilmasa. u 
avtomatik ravishda statistik tumi oladi. Masalan: 

End; 
Tdescedant=Class(TBase) 

Sinf davomchisida ishlatiladigan usul uchun Override kalit so‘zi 

ko‘rsatilishi lozim. 

56 

Agar Tbase sinfida MyJoy usuli dinamik bolsa. Virtual so‘zi 
Dynamic so‘ziga almashtiriladi. Ularning asosiy farqi murojaat 
qilinganda Virtual usuli vaqtjihatdan ancha effektiv bo‘lsa. Dynamic 
usuli esa operativ xotiradan ratsional foydalanish imkonini beradi. 

Obyekt 

Delphida obyekt —bu dinamik tuzilmadir. 0 ‘zgaruvchi—obyekt 

ma’lumotlarni emas, obyekt ma’lumotlaridagi ilovani o‘z ichiga oladi. 
Shuning uchun dasturchi bu ma’lumotlarga xotiradan joy ajratishni 
ko‘zda tutishi lozim. 
Joy ajratishning sinfdagi maxsus usuli —konstruktor yordamida 
amalga oshiriladi. Bu usul odatda Create (yaratish) nomiga ega boladi. 
Sinf ta’rifida konstruktor uchun «procedure» so‘zi o‘rniga «const- 
ructor» so‘zi ishlatiladi. 
Quyida tarkibida konstruktor qatnashgan TPerson sinfi ta’rifi 
keltirilgan: