Kedi ve köpeklerde diabetes mellitus

Diabetes Mellitusun Sınıflandırılması: 

Mevcut 

klasifikasyon yöntemleri diabeti dört kategoriye 

ayırmaktadır (12, 15, 16). Hayvan türlerine göre yaygın 

formları değişmektedir. Tip 1 diabet genelde köpeklerde 

görülürken (6, 17-19), Tip 2 daha çok kedilerde görülür. 

Diabetin diğer spesifik tipleri ise hem kedilerde hem de 

köpeklerde görülür (6, 20).  

Tip 1 veya İnsüline Bağımlı Diabetes Mellitus 

(IDDM): Köpeklerde en çok karşılaşılan bu diabet tipinde 

pankreastaki Langerhans adacıklarının sayı ve büyüklüğü 

azalır. Hafif olgularda ß-hücrelerinde yıkımlanma ve 

degranülasyon görülürken, şiddetli olgularda adacıklar 

saptanamayacak kadar yıkımlanmış olurlar (9, 21). 

 

Bu diabet tipinde ß-hücrelerine immunolojik 

tolerans azalmıştır. Aktive olan ß-hücrelerine karşı gelişen 

antikorlarla bu hücreler yıkımlanırlar. Son zamanlarda 

diabet tanısı konulan köpeklerin yaklaşık %50’sinde ß-

hücrelerine karşı antikor bulunması bu otoimmun 

yıkımlanmayı akla getirmektedir (2, 6, 11,12, 17, 21, 22).  

Tip 2 veya İnsüline Bağımlı Olmayan Diabetes Mellitus 

(NIDDM): Kedilerde en yaygın diabet tipidir (17, 19, 20, 

23-25).  İnsülin direnci ve anormal insülin sekresyonu 

olmak üzere iki faktör ile karakterizedir (1-3, 6, 10, 11, 

26, 27). Hedef dokularda insüline karşı direnç gelişimi 

görülür (24, 25, 27, 28). Bu diabet şeklinde insülin 

salınımında hem noksanlık hem de artış olabilmektedir. 

Hastalığın erken döneminde aslında gerçek bir aşırı 

insülin salınımı vardır. Fakat glikoz konsantrasyonu 

normaldir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde, insülin 

salınımı glikoz konsantrasyonun kontrolünde yetersiz 

kalır ve kan glikoz düzeyi artar. Oluşan hiperglisemiye 

bağlı olarak ß-hücreleri sürekli ve şiddetli uyarıya maruz 

kalırlar. Bu durum ß-hücrelerinde fonksiyon kaybına 

neden olur ve yeterince insülin salgılanamaz (4, 6, 26). 

Tip 2 diabette pankreasın görünümü normal 

olmasına rağmen genellikle Langerhans adacıklarında 

belirgin olarak yerleşmiş spesifik dejeneratif lezyonlar 

vardır. ß-hücrelerinde dejeneratif değişikliklerle birlikte 

adacıklarda belirgin amiloid birikimi diyabetli çoğu 

kedide en yaygın pankreatik lezyondur (9, 24, 27, 29, 30).  

Diğer Bozukluklara Bağlı Diabetler (Sekunder 

Diabetler):  Sekunder diabet olgularında sıklıkla 

hiperadrenokortizm (6, 9, 18, 25, 31) ve progesteron etkili 

büyüme hormonu bozuklukları önemli rol oynamaktadır. 

Bu hormonlar insülin etkisine karşıt olan hormonlardır ve 

insülin direncine neden olurlar (18, 25, 32).