DƏrs vəSAİTİ Азярбайъан Республикасы Тящсил Назирлийи Елми-Методик Шурасынын

Məsələ  5.  ABCDA
ı
B
1
C
ı
D
ı
  prizmasının  (şəkil 
108)  DD
ı
  yan  tili  üzərində  M  nöqtəsi  və  ABCD  alt 
oturacaq  müstəvisi  üzərində  oturacağın  AB  və  ВС 
tərəflərini kəsən EF düz xətti verilmişdir. Prizmanın 
EF  düz  xəttindən  və  M  nöqtəsindən  keçən  müstəvi 
kəsiyini qurun.  
Şəkil 107 

D
1
 
C
1
 
A
1
 
M 
B
1
 
Q 
C 
Y 
F 
B 
X 
D 
P 
E 
Həlli.  Kəsən  müstəvi  M  nöqtəsindən  keçdiyi 
üçün prizmanın AA
ı
D
1
D və DD
1
C
1
C yan üzlərini də 
kəsməlidir. 
Bu 
yan  üz-
lərin 
verilmiş 
müstəvi 
ilə kəsiş-
məsinin 
bir 
M 
nöqtəsi 
mə-
lumdur. 
İkinci  belə  bir  kəsişmə  nöqtəsini  tapmaq  üçün 
əvvəlcə AA
ı
D
1
D müstəvisinin DA şüası ilə (EF)-in X 
kəsişmə  nöqtəsini  qururuq.  Məlumdur  ki,  X 
həmçinin  AA
1
D
1
D  müstəvisi  üzərində  olacaqdır. 
Onda  [ХМ]  çəksək  P  =  [XM]

[AA
1
]  qurarıq. 
Həmin  qayda  ilə  Q  nöqtəsi  də  qurulur.  Beləliklə, 
EFQMP axtarılan kəsik olacaqdır. 
Şəkil 108 

D
1
 
C
1
 
Q 
C 
F 
M 
N 
A 
E 
X 
D 
Y 
D 
A
1
 
Məsələ  6.  ABCDA
ı
B
ı
C
ı
D
ı 
kubu  (şəkil  109)  və 
bunun  yan  tillərindən  birinin  üzərində  M  nöqtəsi, 
oturacaq müstəvisi üzərində isə oturacağın tərəflərini 
kəsməyən (EF) verilmişdir. Kubun bu düz xətdən və 
M nöqtəsindən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
Həlli.  M  nöqtəsi  yerləşən  AA
1
D
1
D  üzərində 
kəsən  müstəvinin  izini  tapmaqdan  ötrü  həmin  üzdə 
M nöqtəsindən başqa ikinci bir X nöqtəsini axtaraq. 
Bunun  üçün  [DA]

  [EF]  =X  qururuq.  Bu 
halda  [ХМ]

[AA
1
]=N

(AA
1
D
1
D)
 
üzərində  olan 
MN  izini  qurmuş  oluruq  N

nöqtəsi  AA
1
D
1
D 
müstəvisində  olmaqla,  yanaşı  həm  də  AA
1
B
ı
B 
müstəvisi  üzərindədir.  AA
1
B
1
B  üzündəki  izi  tapmaq 
Şəkil 109 

D
1
 
F
1
 
X 
Ç 
P 
C 
Q 
B 
A 
R 
S 
Y 
A
1
 
E
1
 
B
1
 
M 
D 
üçün  ikinci  bir  nöqtə  qurmalıyıq.  Bunun  üçün  AB 
düz xəttini Y nöqtəsində kəsənə qədər uzadaq. Sonra 
bu  müstəvi  üzərində  [YN]  çəkib  P
 
=  [YN]

[BB
1
] 
nöqtəsini  qururuq.  İndi  də  [BB
1
C
ı
C]  müstəvisində 
kəsən  müstəvinin  izini  qurmaqdan  ötrü  bu  müstəvi 
ilə  oturacaq  müstəvisində  olan  (EF)-in  Z=[CB]

[EF]  ortaq  nöqtəsini  tapıb  [ZP

  şüasını  çəksək, 
Q=[ZP


[CC
1
] alırıq. 
Bu halda BB
ı
C
ı
C üzündəki iz [PQ] olacaqdır. Q 
ilə  M-i  birləşdirsək  kəsən  müstəvinin  CC
1
D
1
D 
üzündəki  [QM]  izini  qurmuş  olarıq.  Qeyd  edək  ki, 
kəsiyin  P  nöqtəsi  müəyyən  edildikdən  sonra  paralel 
müstəviləri  başqa  bir  müstəvi  ilə  kəsdikdə  alınan 
xətlərin paralelliyinə əsasən də qurmaq olardı. 
Məsələ 7. Paralelepipedin (şəkil 110) A
1
B
1
C
1
D
1
 
üst oturacağının A
1
D
1
 və D
1
C
1
 tillərini uyğun olaraq 
Şəkil 110 

E
1
  və  F
1
  nöqtələrində  kəsən  E
1
F
1
  düz  xəttə  və 
BB
1
C
1
C  üzərində  M  nöqtəsi  verilmişdir.  Para-
lelepipedin  E
1
F
1
  düz  xəttindən  və  M  nöqtəsindən 
keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
Həlli.  Aydındır  ki,  [E
1
F
ı
]  kəsən  müstəvinin  üst 
oturacağında  izi  olacaqdır.  Kəsən  müstəvinin 
BB,CıC  üzündəki  izini  tapmaq  üçün  bu  üzün 
müstəvisində ikinci bir X nöqtəsini quraq. 
Bunun  üçün  B
ı
C
1
  tilini  (E
ı
F
ı
)-i  kəsənə  qədər 
uzadaq.  Onda  [B,C
1
] 


CC
1
)=X  olur.  Aşkardır  ki, 
(XM)  çəksək,  [ХМ]

[СС,]=Р;  [XM]

[CB]=Q 
qurulur. 
Paralelepipedin 
xassəsinə 
görə 
(ABCD)||(A
ı
B
ı
C
ı
D
ı
)-dir. İki paralel müstəvini üçüncü 
bir müstəvi ilə kəsdikdə müstəvilərin kəsişmə xətləri 
paralel  olduğu  üçün  ABCD  üzərində  [QP]  ||  [E
1
F
ı
] 
çəkib  [QR] 

[BA]=R  qururuq.  Kəsən  müstəvinin 
AA
ı
B
ı
B  üzərindəki  izini  tapmaq  üçün  bu  üzün 
müstəvisində  ikinci  bir  Y  nöqtəsini  qurmalıyıq. 
Bunun  üçün  (B
1
A
1
)  çəksək  bu  şüa  (E
ı
F
ı
)-i  Y 
nöqtəsində 
kəsəcəkdir. 
[YR] 
çəksək, 
bu 
paralelepipedin  AA)  tilini  S  nöqtəsində  kəsəcəkdir. 
Beləliklə, 
E
ı
F
1
 
F
1
P, 
PQ, 
QR, 
RS, 
SE
1
 
paralelepipedin uygun üzlərindəki izləri olduğundan 
E
ı
F
1
PQRS  tələb  edilən  kəsikdir.  Qeyd  edək  ki, 
AA
ı
B
ı
B  üzündə  R  nöqtəsindən  [PF
ı
]-ə  paralel 
çəkməklə də [RS] izini qurmaq olardı. 

M  nöqtəsinin  vəziyyətindən  asılı  olaraq  ХМ 
şüası  ВС  tilini  kəsmədiyi  halda  məsələnin  həll 
edilməsini oxuculara tapşırırıq. 
 
3.4. Uyğunluq üsulu və onun tətbiqləri 
 
Bu üsulun mahiyyəti verilmiş fiqurun oturacaq 
müstəvisini  proyeksiyalama  müstəvisi,  yan  tilini  isə 
proyeksiya  istiqaməti  qəbul  edərək  (piramida  və 
konusda  isə  təpə  nöqtə  proyeksiya  mərkəzi  qəbul 
edilir)  kəsən  müstəvinin  istənilən  proyeksiyalayıcı 
düz xətt ilə kəsişməsini tapmaqdan ibarətdir. 
Yuxarıda  prizma  üçün  paralel,  piramida  üçün 
isə  mərkəzi  proyeksiyadan  istifadə  edildiyini  qeyd 
etdik. Lakin bəzən piramidada da müəyyən düz xətt 
proyeksiyalama  istiqaməti  qəbul  edilərək  məsələn 
(hündürlük)  paralel  proyeksiyadan  istifadə  edib, 
onun müstəvi kəsiyini qurmaq olar. 
İndi  də  uyğunluq  metodunun  tətbiqi  ilə 
çoxüzlünün  müstəvi  kəsiyinin  qurulmasına  aid  bir 
neçə məsələ həll edək. 

A
1
 
C
1
 
N
1
 
B
1
 
M
1
  O
1
 
P
1
 
P 
D 
K 
B
1
 
O 
M 
E 
N 
C 
A 
Məsələ  8.  ABC  A
1
B
1
C
ı
  üçbucaqlı  prizmanın 
(şəkil  111)  AA
1
B
1
B,  BB
ı
C
ı
C,  CC
1
A
1
A  üzlərində 
uyğun olaraq M, N, P nöqtələri verilmişdir. Prizma-
nın bu nöqtələrindən keçən müstəvi kəsiyini qurun.  
Həlli.  Aşkardır  ki,  (MNP)-nin  prizmanın 
tillərindən  birini,  məsələn,  [AA
1
]-i  kəsdiyi  müəyyən 
bir  К  nöqtəsini  bilsək,  məsələ  həlli  edilmiş  olar. 
Bunun  üçün  belə  hərəkət  edirik.  Prizmanın  tillərini 
proyeksiyalama  istiqaməti  (ABC)-ni  proyeksiya 
müstəvisi qəbul edib, M, N nöqtələrinin M
1, 
N
1
 pro-
yeksiyalarını  quraq
1
.  A  nöqtəsi  ilə  N1-i  və  M
1
 
nöqtəsi  ib  P-ni  birləşdirək  və  bunların  kəsişmə 
nöqtəsini Oı ilə işarə edək. MM
1
P
1
P müstəvisində O
ı
 
nöqtəsinə uyğun olan nöqtəni qurmaq üçün O
1
 nöq-
Şəkil 111 

S 
M 
O 
P 
C 
Q 
N 
A 
N
1
 
P
1
 
B 
M
1
 
Q
1
 
D 
təsindən  prizmanın  tillərinə  paralel  düz  xətt  çəksək, 
bu  düz  xətt  M
1
P
1
 
parçasına  uyğun  olan  MP 
parçasını bir O nöqtəsində kəsəcəkdir. 
İndi  də  AN
ı
N  müstəvisində  NO  şuasını  çəkək. 
Aydındır  ki,  bu  şüa  AA
1
  tilini  bir  К  nöqtəsində 
kəsəcəkdir. 
KM  şuasının  BB
ı
  tilini  kəsdiyi  nöqtəni  E  ilə 
işarə  etsək,  KDE  prizmanın  tələb  edilən  müstəvi 
kəsiyi olacaqdır. 
Qeyd:  KP  və  DN  şualarının  E  nöqtəsində 
kəsişdiyini izah edin. 
Məsələ 9. SABCD prizmasının (şəkil 112) SAD, 
SAB  və  SBC  üzərində 
uyğun olaraq M, N  və  P 
nöqtələri 
verilmişdir. 
MNP  müstəvisinin  SB 
tilini 
kəsdiyi 
nöqtəni 
qurun. 
Həlli.  Piramidanın 
təpə 
nöqtəsini 
proyeksiyalama 
mər-
kəzi, oturacaq müstəvisi-
ni  isə  proyeksiya  müs-
təvisi  qəbul  edib  M,  N, 
P  nöqtələrinə  uyğun  olan  Mı,  N]  və  P,  nöqtələrini 
quraq,  ABCD  müstəvisi  üzərində  O
1
=[M
1
B]

 
[N
1
P
1
] qurub  [SO,]  çəksək SN
1
P
1
  müstəvisi  üzərində 
Şəkil 112 

O
1
 nöqtəsinə uyğun O
1
=[SO
1
]

[N
1
P
ı
] qura bilirik. О 
nöqtəsi həmçinin SM
1
B müstəvisi üzərindədir. Onda 
həmin  müstəvi  üzərində  [MO]  çəksək  Q  =  [МО] 

[SB]  qura  bilərik.  Q  nöqtəsi  axtarılan  nöqtə 
olacaqdır. 
Məsələ  10.  ABCDAıB,C,Dı  prizmasının  (şəkil 
113)  üç  yan  tili  üzərində  M,  N  və  P  nöqtələri 
verilmişdir.  (M 

  [AA
1
],  N

  [BB
1
]  və  P

[CC
1
]  ) 
Prizmanın  bu  nöqtələrdən  keçən  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Həlli.  M  və  N  nöqtələri  AA
1
B
ı
B  və  BB
1
C
1
C 
üzlərində  olduğundan  MN  və  NP  kəsən  müstəvinin 
bu  üzlərdəki  izi  olacaqdır.  Müstəvinin  CC
1
D
ı
D  və 
DD
1
A
1
A  üzlərindəki  izini  tapmaq  üçün  DDı  tili 
üzərində müəyyən bir X nöqtəsini tapmalıyıq. M və 
Şəkil 113 
A
1 
D
1 
C
1 
A
 
X
 
P
 
N
 
O
 
B
 
D
1 
C
1 
E
1 
L
 
F
 
E
 
C
 
M
1 
B
 
A
 
N
1 
Q
1 
A
1 
B
1 
Şəkil 114 

P  nöqtələri  AA
1
C
1
C
 
müstəvisi  üzərində  olduğundan 
MP  parçası  üzərində  oturacaq  diaqonallarının  О 
kəsişmə  nöqtəsinə  uyğun  olan  O
1
  nöqtəsini  qurmaq 
olar  Bunun  üçün  AA1C
1
C  müstəvisində  olan  О 
nöqtəsindən  prizmanın  yan  tilinə  paralel  düz  xətt 
çəkmək  lazımdır.  Onda  [OO
1
] 

[MP]=O
ı
  olar.  Bu 
halda  X  nöqtəsinin  istiqaməti  məlum  olacaqdır. 
Aşkardır ki, BB
1
DıD müstəvisində [NOı) çəksək X= 
[NO,] 

  [DD
1
].  Beləliklə,  MNPX  tələb  edilən 
müstəvi kəsiyi olur. 
Məsələ  11.  Beşbucaqlı  prizmanın  (şəkil  114) 
yan  üzündə  M,  N  və  P  nöqtələri  verilmişdir. 
Prizmanın  bu  nöqtədən  keçən  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
Həlli.  Prizmanın  yan  tilini  proyeksiya 
istiqaməti,  oturacaq  müstəvisini  isə  proyeksiya 
müstəvisi  qəbul  edərək  M,  N  və  P  nöqtələrinin  M
1
, 
N
1
,  və  P
1
  paralel  proyeksiyalarını  quraq.  Oturacaq 
müstəvisi  üzərində  P
1
B  və  M
1
Nı  parçalarını  çəkib 
K
1
=  [P
1
B
1
]

[M
ı
N
1
]  quraq.  Sonra  K
1
  nöqtəsindən 
[K
1
K
2

  ||  [BB
1

  çəkib  kəsən  müstəvi  üzərində  K
t
 
nöqtəsinə  uyğun  K
2
  nöqtəni  axtaraq.  Həmin  nöqtə 
K
2
=[MN]

[PK
2
]  olacaqdır.  [PK
2
)  çəksək.  Q 
nöqtəsini  alarıq.  Q=[РК
2
]

[BBı]  bu  nöqtə  kəsiyin 
təpə  nöqtələrindən  biridir.  Q  nöqtəsini  qurduqdan 
sonra  [QM)  və  [QN)  şualarını  çəkib  F  =  [QM) 

 
[CCı]  və  G  =  [QN) 

  [AAı],  həmçinin  [FP)  şüasını 
çəkib H = [FP) 

 [DD
1
] nöqtələrini qurmaq olar. 

Beləliklə,  kəsiyin  dörd  təpə  nöqtəsini  qurmuş 
oluruq. Kəsiyin  beşinci  təpə  nöqtəsini qurmaq  üçün 
уеnə  də  oturacaq  müstəvisi  üzərində  [BE]  və  [AD] 
çəkib  K
3
  nöqtəsini  qururuq,  K
3
=[BE]

[AD]  olar. 
Sonra  kəsən  müstəvi  üzərində  K
3 
nöqtəsinə  uyğun 
olan nöqtəni axtaraq. Bunun üçün ADHG müstəvisi 
üzərində  K
3 
nöqtəsindən  [K
3
K
4
]||[AA

  çəkib 
K
4
=[K
3
K
4
)

[HG]  quraq.  Q  və  K
4
  nöqtələri  kəsən 
müstəvi  üzərində  olduğundan  onlardan  keçən  düz 
xətt də həmin müstəvi üzərində olacaqdır. Ona görə 
də  QBEL  müstəvisi  üzərində  [QK
4
)  şüasını  çəksək 
L=[QK
4
] 

  [ЕЕ
1
]  nöqtəsini  qurmaq  olar.  Beləliklə, 
QFHLG beşbucaqlısı axtarılan kəsik olacaqdır. 
 
3.5.
 
Bəzi xцsusi цsullar haqqыnda 
 
Planimetriya kursunda bəzi məsələlərin həllində 
xüsusi  üsullardan  istifada  edildiyi  kimi,  fiqurların 
müstəvi  kəsiklərin  qurulmasına  da  xüsusi  metodlar 
tətbiq  edilə  bilər.  Bu  metodların  tətbiq  edilməsi 
fiqurların  müstəvi  kəsiklərinin  qurulması  prosesini 
sadələşdirir.  Həmin  metodların  bəziləri  üzərində 
dayanmağı lazım bilirik. 
3.1.  n  bucaqlı  fiqurun  üçbucaqlı  fiqura 
tamamlanması metodu. 
3.2. Paralel düz xətlər metodu. 
3.3. Kəsən müstəvinin köçürülməsi metodu. 

Bu metodların mahiyyətini və məsələlər həllinə 
tətbiqlərini göstərək. 
Məsələ  12.  Altıbucaqlı  prizma  (şəkil  115)  və 
onun АА
1
 ВВ
1
 CC
1
 yan tilləri üzərində uyğun olaraq 
A
0
,  B
0
,  C
0
  nöqtələri 
verilmişdir.  Prizmanın 
A
0
, 
B
0
, 
və 
С
о
 
nöqtələrindən 
keçən 
müstəvi kəsiyini qurun. 
Həlli.  Əvvəlcə  Ao, 
Во,  C
0
  nöqtələrinin 
yerləşdiyi  tillərin  əmələ 
gətirdiyi 
ABCA
1
B
1
C
1
 
üçbucaqlı  prizmasının 
A
0
B
0
Co 
müstəvi 
kəsiyini qururuq. 
Həmin  prizma  ilə  ortaq  hissəli  BCDB
1
C
ı
D
ı
, 
BDEB
1
D
1
E
1
 BEFB
ı
E
1
F
1
 prizmalarını müəyyən edək. 
M = [AC] 

 [BD], N = [AC] 

 
[BE

K
 
K=[AC] 

 
[BF]  
M
1
  =  [A
l
C
1
] 

  [B
l
D
1

,  N
l
  =[A
l
C
l
] 

[B
l
E
l

K
l
  =  [A
]
C
l
] 

  [B
l
F
l
]  nöqtələrini 
quraq. 
ABCA
1
B
1
C
1
 və BCDB
1
C
ı
D
ı
 prizmalarında 
[MM
1
]=(AA
1
С
1
С)

(ВВ
1
DD
1
)  qurduqdan  sonra 
[ММ]

[A
0
С
0
]=М
0 
nöqtəsi 
vardır 
ki, 
Şəkil 115 

[B
0
M
0
]

[DD
1
]=D
0 
qurmaq  olur.  Aydındır  ki, 
BCDB
1
C
1
D
1
 
prizmasının  kəsiyi  B
0
C
o
D
0
-dir. Analoji 
mühakimə  aparmaqla  digər  üçbucaqlı  prizmaların 
kəsiklərini 
quraraq 
verilmiş 
prizmanın 
A
0
B
0
C
0
D
0
E
0
F
0
  kəsiyini  tamamlamağı  oxuculara 
tapşırırıq. 
3.1.  Verilmiş  fiqur  əvvəlcə  üçbucaqlı  fiqurla 
tamamlanır.  Alınan  üçbucaqlı  fiqurun  kəsiyi 
qurulur.  Sonra  verilmiş  fiqurun  kəsiyi  üçbucaqlı 
fiqurun kəsiyinin bir hissəsi kimi tapılır. 
Məsələ 13. ABCDA
ı
B
1
C
ı
D
1
 prizmasının üç yan 
tilində  M,  N,  P  nöqtələri  verilmişdir.  Prizmanın  bu 
nöqtələrdən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
Həlli. Prizmanın AD və ВС tillərinin К kəsişmə 
nöqtəsini, həmin qayda ilə A,Dı və B
1
C
1
 tillərinin K
ı
 
kəsişmə  nöqtəsini  qurub  К  ilə  K
1
-i  birləşdirsək 
verilmiş  ABCDA
ı
C
ı
D
1
  dördbucaqlı  prizmasını 
ABKA
1
B
ı
K
1 
üçbucaqlı prizmaya tamamlamış olarıq. 
M  və  P  nöqtələri  AA
1
K
ı
K  müstəvisi  üzərində 
olduğundan  MP  şüası  KK
r
i  X  nöqtəsində 
kəsəcəkdir.  Beləliklə,  BB
1
K
1
K  müstəvisi  üzərində 
olan iki N vs X nöqtələrini alırıq. Məlumdur ki, bu 
nöqtələri  birləşdirən  parça  BB
ı
K
ı
K  müstəvisi 
üzərində  olan  CC
1
  parçasını  müəyyən  bir  E 
nöqtəsində  kəsəcəkdir.  MNEP  tələb  edilən  kəsik 
olacaqdır. 

S 
N
0
 
N 
A 
B 
C 
M 
D 
M
0
 
A
0
 
E  B
0
 
C
0
 
D
0
 
E
0
 
Məsələ 14.  
SABCDE  beşbucaqlı  piramidasının  (şəkil  116)  SA, 
SB və SC yan tilləri üzərində uyğun olaraq A
0
, B
0
 və 
C
0
  nöqtələri  verilmişdir.  Piramidanın  (A
0
B
0
C
o
) 
müstəvi kəsiyini qurun. 
Həlli.  [ВС)

[ED)=M  və  [BA)

[DE)=N  qu-
rub,  həmin  nöqtələri  S  ilə  birləşdirsək,  bir  hissəsi 
verilmiş beşbucaqlı piramida olan SBMN üçbucaqlı 
piramidasının 
alırıq. 
Onun 
(A
0
B
0
C
0
)  müstəvi 
kəsiyini  qurmaq 
üçün 
[BoAo)

[SN)=N
0
;  [B
0
C
0
)

[SM)  =  M
0 
nöqtələrini  qur-
maq 
lazımdır. 
B
0
N
0
M
0
 
üç-
bucaqlı 
SNBM 
piramidasının  A
0
,  B
0
,  C
0 
nöqtələrindən  keçən 
kəsiyidir. 
[NoMo]

[SE)  =  E
0
  və  [N
0
M
0
]

[SD)  -  D
0 
nöqtələrini  qurmaqla  verilmiş  beşbucaqlı  SABCDE 
piramidasmm A
0
BoCoD
0
Eo kəsiyini qururuq. 
Şəkil 116 

E
1
 
D
1
 
M
1
 
M
0
 
M 
X 
F 
C 
B 
A 
E 
D 
A
1
 
A
0
 
B
1
 
E
0
 
D
0
 
F
1
 
C
0
 
B
0
 
3.2. Bu metod "Bir neçə paralel müstəvinin hər 
hansı  müstəvi  ilə  kəsdikdə  kəsişmə  xətlərinin 
paralelliyi"  haqqındakı  teoremə  əsaslanır.  Bu 
metodun mahiyyətini məsələ ilə izah edək. 
Məsələ  15. 
ABCDEA
ı
B
1
D
ı
E
1
 
beşbucaqlı 
prizması 
(şəkil 
117)  və  A
0
 

 
[AA
1
],  B
0
 

  [BB
ı
] 
və  Со 

  [CCı] 
verilmişdir. 
Prizmanın 
A
0
BoC
0
  müstəvi 
kəsiyini qurun. 
Həlli.  Prizmanın  AA
1
 
tilindən  BB
1
C
1
C  üzünə 
paralel 
AA
1
M
1
M
 
müstəvisi 
keçirərək, 
(CC
1
DD
1
)

(AA
1
M
1
M)=(FF
1
), 
(EE
l
DD
l
)

(AA
1
M
1
M)=(MM
l
)  alırıq  (AA
1
M
1
M)  II 
(BB
1
C
1
C) olduğundan [A
0
X) || [B
0
C
0
] çəkib [A
0
X) 

 
[FFı]=X quraq. Sonra [A
o
X) 

 
[MM
1
]=M
0
; 
[С
о
Х]

[DD
1

=D
0
; 
[D
0
M
0
]

[EE
1
]=E
0 
nöqtələrini  qurmaqla  tələb  edilən  A
0
B
0
C
0
D
0
E
0
  kə-
siyini qururuq. 
3.3. Əvvəlcə verilmiş çoxüzlünün aşağıdakı şərt-
ləri ödəyən köməkçi kəsiyi qurulur: 
Şəkil 117 

S 
A 
M 
P 
D 
C 
B 
L  O 
O
1
 
K 
N 
F 
C
1
 
a) Kəsikdə alınan fiqur kəsən müstəviyə paralel 
olsun; 
b)  Verilmiş  çoxüzlü  ilə  kəsən  müstəvinin  kəsiyi 
üçbucaq olsun. 
Bundan  sonra  axtarılan kəsik  iki paralel  müstə-
vinin  üçüncü  müstəvi  ilə  kəsişməsindən  alınan  düz 
xətlərin paralel olması xassəsinə əsaslanaraq qurulur.