Dərs vəSAİTİ Dərs vəsaiti Bakı Biznes Universitetinin.. 2016-cı IL tarixli

 
Gələn və gedən məsrəflər
Sxem 2. 
 
Birləşmiş Krallıqda Mühasibat uçotu üzrə standartda 
1975-ci ildə ehtiyatların və bitməmiş istehsalın mühasibat 
uçotunun standart metodlarının Bülitenin birinci variantına 
1988-ci ildə yenidən baxılmışdır. Bülitendə qeyd edilir ki, 
istehsal edilən məhsul ehtiyatlarını qiymətləndirmək üçün 
məhsulun maya dəyəri kalkulyasiyasına istehsal məsrəfləri 
daxil edilməlidir. Ona görə də hal-hazırda mühasiblər belə bir 
Məsrəflər
Gələn
Gedən 
Balansda aktiv kimi qeyd 
edilir gələn hesabat 
dövrünün mənfəət və 
zərərlər hesabında xərclər 
kateqoriyasına keçirilir
. 
Mənfəət və zərərlər 
hesabında cari hesabat 
dövrünün
xərci kimi qeyd 
edilir. 

---

40 
təsnifat aparırlar: məhsulun maya dəyərinə daxil edilən 
məsrəflər və gələcək hesabat dövrünün məsrəfləri, yəni 
məhsulun maya dəyərinə daxil edilməyən məsrəflər. Məhsulun 
maya dəyərinə o məsrəflər daxil edilir ki, onlar satın alınmış və 
yaxud satılmaq üçün istehsal edilmiş məsrəflərə aid edilmiş 
olsun. Hesabat dövrünün məsrəfləri dedikdə ehtiyatları 
qiymətləndirən zaman nəzərə alınmayan məsrəflər başa 
düşülür. Deməli, hesabat dövrünün məsrəflərini və ehtiyatlarını 
qiymətləndirərkən nəzərə alınan məsrəflərin əlaqələndirilməsi 
barədə edilən təşəbbüslər aradan qaldırılmalıdır. 
Sənaye müəssisələrində bütün məsrəflər məhsulun maya 
dəyərinə daxil edilir, eyni zamanda qeyri-istehsal xərcləri 
hesabat dövrünün məsrəflərinə aid edilir. Ticarət təşkilatlarında 
əmtəələr satılmaq üçün satın alınır. Əmtəələrin satın alınması 
ilə bağlı olan xərclər onların maya dəyərinə daxil edilir, bütün 
qalan xərclər inzibati xərclər, ticarət xərcləri və əmtəələrin 
satılması ilə əlaqədar olan xərclər hesabat dövrünün məsrəfləri 
hesab edilir və satın alınmış malların maya dəyərinə daxil 
edilmir. Sənaye müəssislərində hesabat dövrünün məsrəfləri və 
məhsulun maya dəyəri haqqında məlumatların qeydiyyat 
qaydası 3-cü sxemdə verilmişdir.