Dərs vəsaiti Ə. X. Calallı "Azərişıq" asc nin Tədris Mərkəzinin müdavimləri üçün nəzərdə tutulub

3.2.4. IT və TT torpaqlama sistemləri
TT torpaqlama sistemi: 1-qida mənbəyinin torpaqlayıcısı;
2-cərəyan daşımayan lakin cərəyan keçirən hissələr; 
3-avadanlığın gövdəsinin torpaqlayıcısı.
TN-C-S torpaqlama sistemi
TƏDRİS MƏRKƏZİ 

---

4. Mühafizə vasitələri
Elektrik
qurğularının
istismarı
zamanı
elektrotexniki xidmət işçilərinin təhlükəsizliyinin
təmin
olunmasında
mühafizə
vasitələri
və
qoruyucu tərtibatlar əsas rol oynayır .
Elektrotexniki qurğularda mühafizə vasitələri və
cihazları
dedikdə, elektrik cərəyanının, elektrik
qövsünün və onun yanma məhsullarının təsirindən
elektrotexniki xidmət işçilərinin mühafizəsini təmin
edən aparatlar, səyyar tərtibatlar və quruluşlar, eləcə
də cihaz və tərtibatların ayrı-ayrı hissələri başa
düşülür.
Təyinatına görə bütün mühafizə vasitələri
şərti olaraq izoləedici, hasarlayıcı (qoruyucu) və
köməkçi olur.
İzoləedici
mühafizə
vasitələri
adamları
gərginlik altında olan elektrik avadanlıqlarının
cərəyandaşıyan hissələrindən izolə etmək üçün
xidmət edir. Bundan başqa izoləedici mühafizə
vasitələri yerdə dayanmış və eyni vaxtda elektrik
avadanlığının cərəyandaşıyan hissələrinə toxunan
adamı (xidmət işçisi) yerdən izolə etmək üçün
tətbiq olunur.
32

---

İzoləedici mühafizə vasitələri əsas və əlavə olmaqla iki yerə ayrılır.
Əsas mühafizə vasitələrinin 
izolyasiyası elektrik qurğusunun işçi gərginliyinə etibarlı davam gətirir. Bu vasitələrlə gərginlik 
altında olan cərəyandaşıyan hissələrə toxunmağa icazə verilir. 
İzoləedici ştanqlar təyinatından asılı olaraq, əməliyyat, təmir və ölçmə ştanqlarına ayrılır.
1000 V-dan yuxarı gərginlikli elektrik qurğularında istifadə olunan əsas mühafizə vasitələrinə əməliyyat və ölçmə ştanqları,
izoləedici və cərəyanölçən qısqaclar; gərginlik göstəriciləri və izoləedici qurluşlar və təmir işləri üçün tərtibatlar (izoləedici
nərdivanlar və s.) aiddir.
İzoləedici əməliyyat ştanqlarından paylayıcı qurluşlarda müxtəlif əməliyyatlar aparıldıqda istifadə olunur. Bu cür
əməliyyatlara birqütblü ayırıcıların qapanması və ya açılması, dayaq izolyatorlarda şin birləşmələrinin zəifləməsinin yoxlanması
və s. aiddir.
33
İzoləedici mühafizə vasitələrinə və cihazlarına
bakelitdən, çinidən (farfor), ağacdan, rezindən və plastik kütlədən
hazırlanmış izoləedici və ölçmə ştanqları, müvəqqəti torpaqlamanı yerinə yetirən ştanqları, boru formalı qoruyucuları sıxaclarda
yerləşdirmək və ya çıxarmaq üçün qısqaclar (kəlbətin, maşa), gərginlik göstəricilərinin və cərəyanölçənlərin izolyasiya hissələri,
elektriklərin (montyor) alətlərinin izolyasiya hissəsi, dielektrik əlcəklər, qaloşlar, botlar, rezin xalçalar və ayaqaltılar, çini
izolyatorlar üstündə quraşdırılmış taxta altlıqlar və izoləedici nərdivanlar aiddir.