Dərs vəsaiti təşkilati davranış kursunun qısa icmalını əhatə

 
Lyutens və Kraytnerə görə, Təşkilati Davranışın 
modifikasiya mərhələləri 
 
Mərhələ 1. İdentifikasiya. 
Əmək fəaliyyəti ilə əlaqədar olan davranış halları (DH). Adətən, DH-nı operativ işçilərin 
istehsal etdikləri məhsulun (təqdim etdikləri xidmətlərin) kəmiyyəti və keyfiyyəti ilə 
əlaqələndirirlər.
↓ 
Mərhələ 2. Ölçü. 
İlkin mərhələdə aşkarlanan davranış mövcud vəziyyətdə hansı tezliklə reallaşır? 
Bu, ölçünün istinad nöqtəsidir.
↓ 
Mərhələ 3. Təhlil. 
İcra davranışının (B) ilkin şərtləri (A) hansılardır və onların nəticələri (C) necədir? Bu, A-B-C 
təhlil intervensiyalarının səmərəli strategiyalarının inkişafı üçün vacib olan ilkin şərtdir. 
↓ 
Mərhələ 4. İntervensiya. 
O, TDM çərçivəsində fəaliyyət mərhələsidir. Onun vəzifəsi funksional davranış növlərini 
gücləndirmək və disfunksional növlərini tormozlamaqdan ibarətdir. Çox zaman pozitiv 
dəstəklənmə strategiyası qismində diqqət və əks əlaqədən istifadə edilir. 
↓
Mərhələ 5. Qiymətləndirmə. 
Bu, yekun addımdır və əmin olmağa kömək edir ki, intervensiya doğrudan da fəaliyyətin 
yaxşılaşmasına gətirib çıxarmışdır. Əgər bu, baş verməmişdirsə, yeni təhlil və intervensiya 
aparılır. 
Şəkil 5.2. 
 
Mərhələ 3. Funksional təhlil fəaliyyətlə bağlı davranış aş-
karlandıqdan və müvafiq davranış hallarının ilkin tezliyinin öl-
çülməsi baş verdikdən sonra aparılır. 
Mərhələ 4. İntervensiyanın vəzifəsi - funksional davranış 
formalarının möhkəmləndirilməsi və tezliklərinin artırılması və/-
və ya disfunksional davranışın tezliyinin azaldılmasıdır. Bununla 

---

50 
belə, ən vacib məqam pozitiv dəstəklənmə strategiyalarıdır, cəza 
və pozitiv dəstəklənmənin kombinasiya olunmasıdır. 
Mərhələ 5. TDM etibar və hesabat problemlərini, qiymət-
ləndirməni prosesin tərkib hissəsi kimi qəbul edərək, onları həll 
etməyə çalışır. Əgər TDM yaxşı qarşılanır və müsbət reaksiya 
doğurursa, bu zaman səmərəli tətbiqin ehtimalı artır.