Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001
Yüklə 3,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
təbiətşünaslıq
və humanitar elmlər ilə sıx əlaqədə fəaliyyət göstərmişdir. Buradan aydındır ki, fəlsəfə ilə digər elmlərin münasibətlərini düzgün izah etmək vacibdir. Hər şeydən əvvəl qeyd edək ki, konkret elmlərin öz predmeti, qanunları və metodları vardır. Onlar biliyi ilkin səviyyədə ümumiləşdirirlər. Fəlsəfənin təhlil predmetini isə daha geniş ümumiləşdirmələr təşkil edir. Bu işdə fəlsəfənin əsas metodu olan nəzəri təfəkkür əsas yer tutur. O ayrı- ayrı xüsusi elmlərin nailiyyətlərinə arxalanır. Fəlsəfə bu nailiyyətləri ümumiləşdirərək, varlığın və idrakın ümumi qanunauyğunluqlarını və meyllərini aşkara çıxarır. Məsələn, Yeni dövrdə və XIX sonu- XX əsrin əvvəllərində təbiətşünaslıq elmlərində baş verən nəhəng kəşflər fəlsəfənin inkişafına böyük tə'sir göstərmişdir. Lakin fəlsəfə ilə digər elmlərin əlaqələri qarşılıqlı xarakter daşıyır. Yə‟ni təkcə fəlsəfə onların tə‟sirinə mə‟ruz qalmır. Həm də o həmin elmlərə güclü tə‟sir (müsbət və mənfi mə'nada) göstərir. Əlbəttə fəlsəfə birbaşa təbii- elmi xarakterli kəşflər etmir. Buna görə də onun xüsusi elmlərə tə'siri fəlsəfi dünyagörüşü vasitəsilə olur. Yə'ni bu dünyagörüşü xüsusi elmlər sahəsində məşğul olan tədqiqatçının mövqeyinə, onun 27 dünyaya və idraka münasibətinə, konkret problemi tədqiq etmə marağına əhəmiyyətli tə'sir göstərir. Beləliklə fəlsəfə və xüsusi elmlər bir-birilə qarşılıqlı tə'sirdə çıxış edir, qarşılıqlı surətdə bir-birini zənginləşdirirlər. Fəlsəfə ilə digər konkret elmlərin müqayisəsi sübut edir ki, fəlsəfənin idraki imkanları çox böyükdür və o, biliklər sistemində mühüm yer tutur. Fəlsəfə ilə elm əvvəlcə tarixən eyni kökdən yaranmışdır, sonralar onlar bir-birindən ayrı inkişaf etmişdir. Lakin onların inkişafı bir- birindən təcrid olunmuş halda deyil, bir- birilə sıx dialektik əlaqədə baş vermişdir. Bütövlükdə fəlsəfə ilə xüsusi elmi biliklərin münasibəti tarixinə nəzər saldıqda Yüklə 3,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|