FİRƏNGİZ ƏHMƏDOVA
(29 sentyabr 1928)
Səs tembri lirik-dramatik sopranodur. Zil, cingiltili, çoxçalarlı və lətafətlidir. Məşhur opera
müğənnisidir və kamera-vokal əsərlərinin ifaçısı kimi də böyük şöhrət qazanıb.
Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Sənsiz", Asəf Zeynallının "Ö1kəm" romansları, Niyazinin "Arzu",
Əşrəf Abbasovun "Heyran olmuşam", Ağabacı Rzayevanın "Oxuma, gözəl" mahnıları, Pyotr
Çaykovskinin, Sergey Raxmaninovun mürəkkəb sənət nümunələri müğənninin məharətli ifasında
radionun qızıl fondunda saxlanılır.
Firəngiz Yusif qızı Əhmədova 23 sentyabr 1928-ci ildə Bakıda doğulub. Əvvəl Asəf Zeynallı
adına Musiqi Məktəbində təhsil alıb və vokal sənətinin ilkin xüsusiyyətlərinə yiyələnib. Eyni
zamanda Azərbaycan Dövlət Radiosunun xorunda solist işləyib. Burada klassik dünya
bəstəkarlarının xor əsərlərində əsas solo partiyaları oxuyub. Müğənni əlvan repertuarla Moskvada,
Kiyevdə, Tiflisdə, Orta Asiya respublikalarında qastrol səfərlərində olub.
BMM-də birinci kursda oxuyanda kurs imtahanları zamanı Üzeyir bəy Hacıbəyov onu
dinləyib. Bəstəkarın tövsiyəsi ilə ifası heyranlıq doğuran gənc müğənni Azərbaycan Dövlət
konservatoriyasının hazırlıq şöbəsinə götürülüb. Qısa müddətdə dərs proqramını sürətlə mənimsəyib
və səriştəli mütəxəssislərin tövsiyəsi ilə konservatoriyanın vokal ifaçılığı üzrə tələbəsi olub.
Marqarita Kolotovanın sinifində təhsil alıb.
Səsinin məlahət və cazibəsinə, sözləri aydın və ifadəli, səlist ifa etMəsmə, mahnıların
psixoloji ruhunu həssaslıqla duymasma, daxili dramatizmınə və emosional oxu tərzinə görə 1951-ci
ildə ikinci kurs tələbəsi Firəngiz Əhmədova Opera və Balet Teatrına solist dəvət edilib. Teatr
səhnəsinə ilk qədəmini baş rolla atıb. Müslüm Maqomayevin "Nərgiz" operasında Nərgizin
partiyasında elə ilk tamaşadan uğur qazanıb. Uzun illər bu partiyanın ən mahir ifaçısı sayılıb.
Teatrda təcrübə toplayan, fərdi ifaçılıq xüsusiyyətlərini radio çıxışlarında, möhtəşəm konsert
salonlarında əlvan repertuarla cilalayan Firəngiz Əhmədova 1955-ci ildə konservatoriyanı bitirib.
Güclü və ecazkar səsi, yüksək səhnə mədəniyyəti onu tezliklə Azərbaycanın, müasir və klassik
dünya bəstəkarlarının operalarının tamaşalarında əsas partiyaların ifaçısına çevirib. Opera solisti
kimi teatrın səhnəsində özünün klassik ifası ilə zəngin bədii tutumlu obrazlar silsiləsi yaradıb.
Firəngiz Əhmədova teatrda milli bəstəkarlarımızdan Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Koroğlu"
(Nigar), Müslüm Maqomayevin "Şah İsmayıl" (Gülzar), Fikrət Əmirovun "Sevil" (Sevil), Cahangir
Cahangirovun "Azad" (Səriyyə), Ramiz Mustafayevin "Vaqif" (Xuraman), Vasif Adıgözəlovun
"Ölülər" (Nazlı), Süleyman Ələsgərovun "Bahadır və Sona" (Sona) operalarının müxtəlif
quruluşlarında baş partiyaları ifa edib. "Arşın mal alan" operettasının tamaşasında uzun illər
Gülçöhrənin ifaçısı kimi şöhrət qazanıb.
Onun hər bir səhnə obrazı səmimiyyəti, lirik emosionallığı, cazibədar ecazkarlığı ilə
fərqlənib, sənətkarın şöhrətini dünyaya yayıb.
Dünya klassiklərinin şah operalarında da Firəngiz Şərifova sanballı sənət nailiyyətləri qazana
bilib. Bu baxımdan Maro ("Daisi", Zaxari Paliaşvili), Floriya Toska ("Toska", Cakomo Puççini),
Leanora, Aida, Dezdemona ("Trubadur", "Aida" və "Otello", Cüzeppe Verdi), Şahsənəm
("Şahsənəm", Reynqold Qlier), Zemfira ("Aleko", Sergey Raxmaninov), Tamara ("Demon", Anton
Rubinşteyn), Mlkaela ("Karmen", Jorj Bize), Yaroslavna ("Knyaz İqor", Aleksandr Borodin)
obrazlarının partiyaları aktrisanın yaradıcılığında xüsusi yer tutur.
Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş "Sayat Nova" (Anna) və "Anuş" (Anuş) operalarında
baş partiyaların ifası ilə də yüksək sənətkarlıq nümayiş etdirib. Bir sıra partiyaları həm rus, həm də
Azərbaycan dillərində oxuyub.
Firəngiz Əhmədova opera səhnəsində və solist-ifaçı kimi qazandığı sənət uğurlarına görə
Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, xalq artisti və SSRİ xalq artisti (1967) fəxri adları ilə
təltif olunub. Dünyanın bir sıra şöhrətli sənət ocaqlarında çıxışlar edib.
Onun zəngin yaradıcılığının müxtəlif özəl səciyyələri, fərqlənən estetik mahiyyəti vardır.
Firəngiz Əhmədova ifa etdiyi partiyaları həm vokal xüsusiyyətlərinin, həm də dramatik
aktyorluq tələblərinin ahəngdar sintezində yaradıb.
Sözün dramatizmıni musiqinin fəlsəfi dərinliyi, hadisələrin psixoloji ovqatı ilə məharətlə
əlaqaləndirə bilib.
Müxtəlif tarixi dövrləri və müxtəlif xalqların həyat tərzini təcəssüm etdirən obrazların milli
koloritlərini, xarakterik davranış tərzlərini öz oyununda heyranlıqla canlandırıb.
Səhnədə çox diqqətli olub. Buna görə eyni operada ayrı-ayrı yaradıcılıq üslublarına malik
solistlərlə bacarıqla yöndaşlıq edib.
Səsinin cazibəsini və məlahətini ifa etdiyi obrazın xarakterinə uyğun tərzdə, ifadəli
emosionallıqla dəyişməkdə böyük təcrübəsi var.
Son illər teatrda məşqçi-pedaqoq kimi çalışır. Bir sıra istedadların uğurlar qazanmalarında
xüsusi xidmətlər göstərib.
|