f və
f 0- müvafiq olaraq cari və əsas
dövrdə fondverimini; Fj və F0 - müvafiq olaraq cari və əsas dövrdə əsas
fondların orta dəyərini göstərir.
Əsas dövrə nisbətən cari dövrdə məhsulun mütləq həcminin dəyişməsi
aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
AQ = Qı - Qo o cümlədən:
a) fondveriminin dəyişməsi hesabına:
AQ(/) = ( / ı - / o ) ' % b) əsas fondların orta dəyərinin dəyişməsi hesabına:
A Q (F ) = (F1- F 0) - / 0
Bunlara əsasən aşağıdakı düsturu yazmaq olar:
AQ= A Q (/)+ A Q (F )
Məhsulun həcminin dəyişməsində hər bir amillin iştirakını nisbi
formada hesablanan indekslərin köməyilə qiymətləndirmək olar.
1) Məhsulun həcminin fondveriminin dəyişməsi hesabına dəyişməsi:
d
A Q ( f ) = m a . t q - t r xo
2) Məhsulun həcminin əsas fondların orta dəyərinin dəyişməsi
hesabına dəyişməsi:
d4Q (F ) = M
l - i„ -1
Vo
Məhsulun həcminin dəyişməsinin üçamilli təhlili də sabit tərkibli və
struktur dəyişmələri indekslərindən istifadə edilməsinə əsaslanır. Bu halda
məhsulun dəyərinin dəyişməsi əsas fondların həcminin və strukturunun,
ayrı-ayn müəssisələrdə (sahələrdə) onlardan istifadənin səviyyəsinin dəyiş
məsindən asılı olur.
Məhsulun mütləq həcminin aşağıdakı üç amil hesabına dəyişmə sini nəzərdən keçirək: 1) məhsulun həcminin əsas fondların həcminin dəyişməsi hesabına
dəyişməsi:
4 Q (
f
)= < £ ? ;
2) məhsulun həcminin ayrı-ayrı müəssisələrdə fondveriminin dəyiş
məsi hesabına dəyişməsi:
A Q C f l - I / r F . - I / ^ 344 3)
məhsulun həcminin əsas fondların strukturunun dəyişməsi hesa
bına dəyişməsi:
AQ
IF
, SFı
S f 0-F0
I F ,
■IF,
о /
Beləliklə, məhsulun ümumi həcminin dəyişməsi aşağıdakı kimi müəy
yən edilir:
