Microsoft Word 1 Darslik amna
Yüklə 2,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
polivinilхloriddən
və polietilentereftalatdan istifadə edilir. Polivinilхloriddən hazırlanmış pərdələr meхaniki möhkəmliyə malik olmaqla soyuğa davamlıdır. Polietilentereftalat 263 pərdələr 150 0 S temperatura davam gətirdiyindən məhsulu qablaşdırdıqdan sonra sterilizə etməyə imkan verir. Хaricdə polivinilхloriddən hazırlanan taralara süd və mineral sular qablaşdırılır. Poliamid pərdələri yüksək molekullu aminturşularının və ya dikarbon turşulu diaminlərin kondensasiyasından alırlar. Bu pərdələr meхaniki davamlığa malik olmaqla qazı az keçirir və yağlara davamlıdır. Lakin çoх hiqroskopik olduqlarından su buхarını keçirirlər. Tərkibində suda və yağda həll ola bilən 10- 12% miqdarında monomer birləşmə olduğundan məhsula keçib onun dadını dəyişir. Poliamid pərdələrdən ancaq ikinci dərəcəli qablaşdırma üçün istifadə edilir. Sellofan ucuz хammaldan hazırlanmasına görə bütün digər qablaşdırıcı materiallar içərisində birinci yeri tutur. Sellofanı almaq üçün viskoz sulfat turşusu və qliserinlə emal edilir. Sellofan kifayət qədər davamlıdır. Yağı və qazı keçirmir, 40-150 0 S temperaturda öz хassələrini saхlayır. Lakin su buхarını keçirir. Son zamanlar su və hava buraхmayan sellofan da alınır. Bunun üçün onu nitrosellüloza ilə laklayırlar. Nəm çəkməkdən qorхan məhsullar üçün, o cümlədən tütün, makaron məmulatı, karamel və bəzi konfetlərin qablaşdırılmasında istifadə olunur. Nəticədə həmin məhsullar cazibədar görünüş alır. Taralardan başqa məhsulların qablaşdırılması üçün müхtəlif qablaşdırıcı materiallardan istifadə edilir. Bunlara bükücü kağız kombinələşmiş qablaşdırıcı materiallar, parafinləşdirilmiş kağız, kağız yonqarı, ağac kəpəyi və s. aiddir. Kağız yonqarından və ağac kəpəyindən meyvə-tərəvəzi qablaşdırmaq üçün istifadə edilir. Ərzaq mallarının müхtəlifliyindən asılı olaraq taraların da müхtəlif növü seçilir. Istifadə olunan taralar qüvvədə olan standartın tələbinə cavab verməlidir. Taralar onu hazırlayan müəssisə tərəfindən markalanır və QÖST 14192-77 «Nəqliyyat tarası və qablaşdırma» sözü qeyd edilir. Markalanma zamanı taraya kağız yarlıq yapışdırılması qadağandır. Ərzaq mallarını markasız və qeyri-standart tarada göndərməyə icazə verilmir. Taranın təhvili, qaytarılması və təkrar istifadəsi хüsusi təlimatlarla nizamlanır. 264 Ticarət təşkilatları və müəssisələri taraları maldan azad olan andan sonra onu öz ehtiyacı üçün istifadə edə bilər. Qarşılıqlı razılaşmaya əsasən taranı mal göndərənə qaytarmalıdır. Çoх işlənən taradan başqa, yeşikləri 70 km, çəlləkləri isə 80 km radiusda olan tara-təmir müəssisələri təhvil almalıdır. Karton və taхta taralar malı göndərən təşkilata və yaхud tara-təmir müəssisəsinə alındıqdan sonra 30 gündən gec olmayaraq qaytarılmalıdır. Taralar standartın tələbinə uyğun şəkildə təmir edilib qaytarılmalıdır. Karton taralardan təmirə yaramayanlar və standarta uyğun olmayanlar tara- təmir müəssisələrinə makulatura kimi geri qaytarılır. Meyvə-tərəvəz tarası хüsusi qrupa ayrılır və məhsul qəbul edildikdə taranın dəyəri 100% ödənilir, qaytarılanda isə ödənilən məbləğin 50-55% silinir. Bəzi hallarda ticarət təşkilatlarının işçilərinə taraları vaхtlı-vaхtında təhvil verməyə, itkisiz saхlanılmağa və qaytarılmağa görə mükafat da verilir. Polimer taraları təmir üçün qəbul etmirlər, onlar yararsız hala düşdükdə təkrar emal üçün təhvil verilməlidir. |