Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 56

"Ptaxotepin nəsihəti"  əsərində  əxlaq qaydalarından, yaxşı 

davranışdan bəhs edilir, "xırda adamı" öz taleyi ilə razılaşmağa 

çağırır. Onu inandırmağa çalışır ki, allah ancaq adlı-sanlı adamı 

yüksəldir. Bu nəsihətə görə, xırda adamlar itaətkar olmalı, öz 

ictimai mənşəyini heç zaman yaddan çıxarmamalı, vəzifəli 

adamlara itaət etməlidirlər. Nəsihət mövcud olan quruluşun 

möhkəmləndirilməsini tövsiyə edir. 

"İpuserin kəlamı" və "Nefertitinin nəsihətləri" yoxsulların 

və qulların Orta səltənətin sonunda baş vermiş üsyanını  bədii 

şəkildə şərh edir. 

"Natiq kəndli" hekayəti kəndlinin  əmlakının (iki eşşəyinin) 

əlindən alınmasından, onun şikayətindən, saraya gəlməsindən, 

hökmdarı öz natiqliyi ilə valeh etməsindən danışır. 

"Miskin adamın öz ruhu ilə söhbəti" hekayəti dialoq 

şəklində verilmiş və burada mövcud olan həyat qaydalarına etiraz 

əks olunmuşdur. Əsərdə miskin adamın bədbinliyi, əzab-əziyyətli 

həyatı, ölüm arzusu ilə yaşaması  təsvir olunur. Əsərdə axirət 

dünyasının və  əbədi həyatın olmasına  şübhə ilə yanaşılır, dini 

dünyagörüşləri şübhə altına alınır. 

Sinfi cəmiyyətdə incəsənət firon hakimiyyətinin 

möhkəmləndirilməsinə xidmət edirdi. 

Qədim Misir memarlığı dini ibadətin güclü təsiri altında 

olmuşdu. Məhz buna görə allahların və ilahi mənşəli hesab edilən 

fironun  şərəfinə  əzəmətli məbədlər, saraylar, ehram və heykəllər 

yaradılırdı. Artıq qədim səltənət dövründə Misir memarlığını 

fərqləndirən  əzəmətlilik  əlaməti meydana gəlmişdi. Firon 

ehramları buna misal ola bilər. 

Ehramın ən qədim nümunəsi Sakkarada təmsil olunmuşdur. 

Firon Coserin şərəfinə burada pilləli ehram tikilmişdi. IV sülalə 

fironları Xufu,  Menkaura, Xafra əzəmətli ehramlar tikdirmişdilər. 

Ehramın yanında, sonralar isə (XVIII sülalə dövründən etibarən) 

kənarda axirət məbədləri (axirət dünyası ilə bağlı dini mərasimləri 

icra etmək üçün) tikilirdi. Məbədlərin divarında ilahiləşdirilmiş 

fironun həyatı  və  şücaətləri təsvir olunurdu. Bundan başqa, 

misirlilərin gündəlik həyatını əks etdirən səhnələr də vardı: burada 

dalaşan qayıqçılar, işləyən sənətkarlar, dəfn mərasimində  iştirak 

---