1. Təbiət vasitəsi ilə tərbiyə insanın qabiliyyətlərini, hiss orqanlarını inkişaf etdirmək deməkdir;
2. Əşya və hadisələrlə tərbiyə uşaq şəxsiyyətinə onu əhatə edən mühitlə təsir etmək deməkdir. Məsələn: uşaq əlini oda vurur, əli yanır. Ona görə də ikinci dəfə əlini bir daha oda vurmur və buradan da təbii olaraq əşyalar vasitəsilə uşaq tərbiyə olunur.
3. İnsanlarla tərbiyə uşaq şəxsiyyətinə müəyyən məqsədlə edilən pedaqoji təsirdir. Russoya görə, alınan bilik və vərdişlər insanlar tərəfindən verilən tərbiyəyə daxildir.
Bu üç təsir istiqamətdə, vəhdətdə həyata keçirilərsə, tərbiyə düzgün gedər, qarşıya qoyulmuş məqsədə nail olmaq olar. Tərbi- yədə ən böyük səhv həddindən artıq tələsməkdir. J.J.Russo uşağın təcrübəsini həddindən artıq yüksək qiymətləndirirdi. Təbiətin verdiyi bizdən asılı deyildir. Russonun təbii tərbiyə nəzəriyyəsi onu azad tərbiyəyə gətirib çıxarırdı. O deyirdi: “Təbiət tələb edir ki, uşaqlar böyük olmazdan əvvəl, uşaq olsunlar!”
Tərbiyənin vəzifələrinə J.J.Russo xoşbəxtliyi, həm də ləyaqəti inkişaf etdirməyi, arzuları məhdudlaşdırmağı, qüvvələri inkişaf etdirməyi daxil edirdi. Belə tərbiyə olunan şəxsiyyət ləyaqətli, xoş- bəxt, rəhmdil olmaqla sözün əsl mənasında insan kimi yetişir.
J.J.Russonun fikrincə, kamil tərbiyə təbii tərbiyə olmalı, tərbi- yə olunanın təbiətinə tamamilə cavab verməlidir. Tərbiyə zamanı heç bir zor, təzyiq işlədilməməlidir.
Dostları ilə paylaş: |
