Dərslik II cild Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

16.3. Məktəbdə mеtоdik işlərin plаnlаşdırılmаsı
Məktəbdə metodik işin təşkili formaları dinamikdir, onlar bir çox amillərdən asılı olaraq dəyişir və yeniləşir. Həmin amillər içə­ri­sində aşağıdakıları göstərmək olar:

1. 
   təhsil sahəsində dövlətin siyasəti, qanunvericilik aktları və sənədləri;
   
2. 
   müəllimlərin pedaqoji mədəniyyətinin səviyyəsi, onların şəxsiyyət və peşə-fəaliyyət göstəricilərinin diaqnostik ölçülməsi prosesində аşkаr edilmiş metodik hazırlığı;
   
3. 
   məktəb kollektivində əxlaqi-psixoloji mühit, metodik işin təşkili üçün maddi-texniki imkanlar;
   
4. 
   məktəbdаxili pedaqoji təcrübənin öyrənilməsi, müəllim­lə­rin fəallığı, metodik işi həyata keçirmək üçün məktəb rəhbərlərinin peşə hazırlığı;
   
5. 
   məktəb kollektivində konkret situasiya: müəllimlər ara­sın­dakı, müəllimlərlə şagirdlər arasındakı, müəllimlərlə rəhbərlər ara­sın­dakı münasibətlər.
   

Bir çox məktəblərdə məktəb rəhbərlərinin və pedaqoq­ların təşəbbüsü ilə metodiki şuralar yaradılır. Məktəb şuralarından və pe­da­qoji şuradan fərqli olaraq me­todiki şuranın yeganə funksiyası hər bir müəllimin fəaliyyətinin elmi-metodiki səviyyəsini yük­səlt­mək­dir. İşin effektliyi minimum iki səbəbdən asılıdır:

1) metodşuraya kim rəhbərlik edir;

2) onun üzvlərinin tərkibi neçədir.

Metodiki şuraya təhsilin müxtəlif pillələrini, müxtəlif profilli fənləri təmsil edən ən təcrübəli müəllimlər daxil olur. Bunlar müx­təlif metodiki birliklərin rəhbərləri ola bilər. Adətən metod­şuraya direktorun tədris-tərbiyə işləri üzrə müavini rəhbərlik edir.

Məktəbin metodiki şurası müəllimlərin pedaqoji ixtisası­nın təkmilləşdirilmə­sinin taktika və strategiyasını müəyyən edir. Me­to­di­ki şura metodbirləşmələrdə, kоmissiya­larda müzakirə olunan mə­sə­lələri müəyyənləşdirir, seminarların, praktikum­ların, lektoriya­la­rın proqramlarını, məktəbdə metodiki işin ümumi proqramını işlə­yib hazırlayır və müzakirə edir.

Məktəbdə metodiki işin aşağıdakı formaları vardır:

1. 
   fənn metod birləşmələri;
   
2. 
   məktəbdə vahid metodiki gün;
   
3. 
   problem seminarlar və praktikumlar;
   
4. 
   gənc müəllim məktəbi;
   
5. 
   qabaqcıl təcrübə məktəbi;
   
6. 
   müəllimlərlə fərdi iş;
   
7. 
   açıq dərslərin keçirilməsi;
   

1. 
   elmi-pedaqoji konfranslar və pedaqoji mühazirələr;
   

8. 
   rollu və işgüzar oyunlar;
   

10. 
    pedaqoji situasiyaların modelləşdirilməsi və təhlili;
    
11. 
    müəllimlərin yaradıcı hesabatları;
    
12. 
    pedaqoji konsiliumlar və s.
    

Məktəbdə metodiki işin ən geniş yayılmış formalarından biri müəllimlərin fənn metodbirləşmələridir. Metodbirləşmə­lər fənn müəl­limlərini və ibtidai sinif müəllim­lərini birləşdirir. Metod­bir­ləş­mə­nin optimal tərkibini 4-5 nəfər eyni fənn müəllimi təşkil edir. Bö­yük şəhər məktəbləri ayrıca və ya 2-3 kənd məktəbində birləşmiş metodbirləşmə yarada bilər.

Metodbirləşmələrin işinin məzmunu çoxcəhətlidir. Onlar tə­lim-tərbiyə işinin və şagirdlərin biliklərinin keyfiyyətini yüksəltmək məsələlərini, təcrübə mübadilə­sinin təşkili, qabaqcıl pedaqoji təc­rü­bənin və pedaqoji elmin nailiyyət­lərinin tətbiqi məsələ­ləri­nə baxır, yeni proqramların və dərsliklərin ən çətin bölmələrini və mövzu­la­rı­nı müzakirə edir və s.

Metodbirləşmənin işi xüsusi plan əsasında həyata kеçirilir. Planda yeni tədris ili üçün məqsəd və vəzifələr formalaşdırılır, əsas təşkilati-pedaqoji tədbirlər müəyyənləş­dirilir (kabinetlərin tərtibati, didaktik materialın ekspertizası, yoxlama yazı işlərinin mətnlərinin, mövzularının təsdiqi və s.), elmi-metodik məruzə­lərin, fənlər üzrə açıq dərslərin və sinifdənxaric məşğələlərin tеmаtikа­lаrı təsdiq olunur, şagirdlərin bilik, bacarıq və vərdişlərinə nəzarətin formaları və müddəti müəyyən edilir.

Metodiki işin səmərəli formalarından biri vahid metodik gü­nün (məktəbin bütün pedaqoji işçiləri üçün rübdə bir dəfə) ke­çi­ril­məsidir. Vahid metodik günlər­in mövzuları qabaqcadan müəllim­lərə çatdırılır.

Vahid metodiki günün işinin məzmununa daxildir: açıq dərs­lə­rin və sinifdənxaric işlərin keçirilməsi, onların geniş təhlili və mü­za­kirəsi, yeni metodik ədəbiyyatın xülasəsi, metodiki günə yеkun vu­rulması (iclas, «dəyirmi masa» va ya «mətbuat konfransı» for­ma­sında). Bu formalarda müəllimlər metodik mövzular üzərində işlərin yе­kunlаrı haqqında çıxış edir. Məktəb rəhbərləri isə keçirilən təd­birin ümumi təhlilini aparır və ona qiymət verirlər.