MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI ___________________________ 185 ____________________________
olan qeyri-məhsuldar xərclər işçi vaxtı məsrəflərinin tərkibinə
daxil edilir.
İstifadəçilərin boşdayanması ilə bağlı itkilər – bunlar
təşkilat üçün informasiya texnologiyaları servisindəki bu və ya
digər fasilə nəticəsində istifadəçilərin boşdayanması ilə bağlı
olan itkilərdir. Boşdayanma planlı və plansız ola bilir. Birinci
hal avadanlığın və ya proqram təminatının təzələnməsi və s.
üzrə reqlamentli boşdayanmadır. İkinci hal hər hansı insident
(İnsident dedikdə, servisin normal fəaliyyətinə aid olmayan
ixtiyari hadisə başa düşülür ki, bunun da nəticəsində xidmətin
keyfiyyətinə az və ya çox xələl gəlir) üzündən servisin
pozulması ilə bağlı baş verən boşdayanmadır. Boşdayanma
adətən saatla ölçülür.
Dell firmasının sahibolmanın icmal
dəyəri metodikası üzrə hesablamaları göstərmişdir ki,
istifadəçilərin boşdayanması ilə bağlı itkilər informasiya
sistemlərinə çəkilən ümumi xərclərin orta hesabla 16%-ni
təşkil edir.
Boşdayanmalar həm müddətinə, həm də dəyərinə görə
fərqlənir. Məsələn, printer boyağına görə boşdayanma
qısamüddətli, verilən itkisi ilə bağlı boşdayanma isə
uzunmüddətli olur. Adi günlərdəki boşdayanma ilə balans
tərtibi momentindəki boşdayanma müəssisə üçün fərqli
əhəmiyyət kəsb edir.
Özünüdəstəkləmə ilə bağlı itkilər. Özünüdəstəkləmə
dedikdə, yaranmış insidentin informasiya sistemi xidmətinin
köməyi olmadan istifadəçinin informasiya sistemi ilə özünün
həll etməsi başa düşülür. Bu halda istifadəçi özünə aid
olmayan işlə məşğul olur ki, bu da biznes-proses baxımından
boşdayanma hesab olunur. Bu itki informasiya sistemi
xidmətində qəbul edilmiş qayda və siyasət pozuntusu ilə
bağlıdır. Bu, istifadəçinin informasiya sistemi qaydalarından
