Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

Dərinin stafilokokklar, streptokokklar, onların assosiasiyası və digər bakteriya-
larla assosiasiyalardan yaranan bakterial infeksiyaları
Piodermiyalar (Pyodermia) – dərinin irinli infeksiyası olub, piokokklar tərəfindən 
törədilir, dərinin və dəri artımlarının, dərialtı piy toxumasının iltihabı ilə xarakterizə 
olunur. Piodermiyalar birincili və digər dermatozların (qoturluq, neyrodermit, ekzema, 
dermatit, trofik xora və s.) ağırlaşmaları kimi yarana bilər. 
Epidemiologiya ÜST-nın göstəricilərinə əsasən iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş 
ölkələrdə piodermiyalı xəstələr bütün infeksion patologiyalı xəstələrin 1/3 hissəsini təş-
kil edir. Digər dermatozlar arasında piodermiyalar 30-40%, uşaqlar arasında 25-60% 
təşkil edir. Piodermiya ilə xəstələnmə hallarının yüksək həddə çatması ətraf mühitdə 
(toz, hava, su, əhatədə olan əşyaların səthi və s.) xəstə və sağlam şəxslərin dəri və selikli 
qişalarında piokokkların geniş yayılması ilə izah edilir.
• 
İnfeksiya mənbəyi – xəstə insan və ya bakteriya daşıyıcı
• 
İnfeksiyanın ötürülmə yolları – məişət əşyaları ilə təmasda olmaq, kirli əllər, 
evdə işlənən əşyalar, hava-damcı yolu və s.
• 
İnfeksiyanın inkişafına ekzogen faktorlar (donvurma, istivurma, yüksək rütu-
bət, ətraf mühitin çirklənməsi) və fərdi faktorlar - keyfiyyətsiz qidalanma, gigiyenik 
normalara riayət etməmək, dərinin maserasiya və ya quruluğu, çoxlu tər ifrazı, pH-ın 
qələviliyə doğru dəyişməsi, mikrotravmatizm, immun-neyro- və endokrinopatiyalar (tər 
və piy maddələrinin kimyəvi tərkibi dəyişərək münbit mühit yaratması), yanaşı somatik 
və infeksion xəstəliklərə səbəb olur.
Etiologiya – piodermiyaların törədicisi 60-85% hallarda stafilokokklar (Staphylococ-
cus aureus, nadir hallarda Staphylococcus epidermidis), 5-10% hallarda streptokokklar 
(Streptococcus pyogenes), 10-40% hallarda qarışıq infeksiya - əksər hallarda stafilo-

---

99
kokkla streptokokk birlikdə, daha az hallarda isə göy irin çöpləri (Pseudomonas aerugi-
nosa), bağırsaq çöpləri (Escherichia coli), protey (Aeruginosa proteus) və digər mikro-
orqanizmlərlədir.
Yaddaş!
Stafilo- və streptokokklar dairəvi formada, əksər hallarda fakultativ anaerob olan 
qram müsbət bakteriyalardır. Stafilokokklar tək-tək, cüt-cüt olur, lakin çox vaxt salxım 
topası əmələ gətirir, streptokokklar cüt-cüt və ya zəncir formasında birləşmiş, müxtəlif 
uzunluqda olur.