Dialektikaning tarixiy shakllari va xususiyatlari Dialektika qonunlari Dialektikaning muqobillari. Xulosa

 Inkorni inkor qilish qonuni.Gap mexanik inkor haqida emas, har qanday inkor tushunilmasdan, faqat sifatli o’zgarishlarga olib keladigan dialektik inkor haqida borayotganini darhol ta’kidlab o’tish lozim. Dialektik inkor eskini yangi bartaraf qilmasdan, unda bo’lgan barcha yaxshi narsalarni saqlab qoladi. Engels o’zining mashhur Anti-During asarida donni dialektik inkor misoli sifatida qo’lladi. Avvaliga, don bo’ladi, keyin o’simlik uni inkor qiladi, so’ng o’simliklar ko’p don soladi, va hamma narsa qandaydir tarzda oydinlashadi, ammo, yuqoriroq darajada: boshida bitta don edi, endi esa don ko’p. Dialektik inkor misolida ijtimoiy-iqtisodiy hosilalarning o’zgarishini ko’rib chiqilish mumkin. Dastlab jamiyat mulkiga asoslangan arxaik (ibtidoiy jamoa) shakllanish hukmron edi, keyin, uning o’rniga xususiy mulkka asoslangan shakllanish davri keldi, keyin esa rivojlanishning yangi eng oliy darajasida Sovet Ittifoqida jamiyat mulki hukmron bo’lgan jamiyatni qayta qurish uchun bir urinish edi.Inkorni inkor qilish qonuni: rivojlantirish eskilikni yangilik, quyini yuqori bilan inkor qilish orqali amalga oshiriladi. Chunki yangilik eskilikni inkor qilib, uning ijobiy xususiyatlarini saqlab qoladi va rivojlantiradi, rivojlanish progressiv xususiyatga ega bo’ladi. Shu bilan birga, rivojlanish yuqori bosqichlarda alohida jihatlar va boshlang’ich xususiyatlarning takrorlanishi bilan spiral bo’yicha boradiInkorni inkor qilish qonuni: rivojlantirish eskilikni yangilik, quyini yuqori bilan inkor qilish orqali amalga oshiriladi. Chunki yangilik eskilikni inkor qilib, uning ijobiy xususiyatlarini saqlab qoladi va rivojlantiradi, rivojlanish progressiv xususiyatga ega bo’ladi. Shu bilan birga, rivojlanish yuqori bosqichlarda alohida jihatlar va boshlang’ich xususiyatlarning takrorlanishi bilan spiral bo’yicha boradiMaterialistik dialektika kategoriyalari.
Dialektika olti juft kategoriyalarga bo’linadi:
Yagona va umumiy.
Mazmun va shakl.
Mohiyat va hodisa.
Sabab va 
oqibat.
Zaruriyat va tasodif
Imkoniyat va voqelik
Yagona va umumiy.Yagona – nisbatan alohida obyekt, unga xos bo’lgan barcha xususiyatlar majmuiga ega jarayon.
Yagona – mazkur obyektni boshqasidan shu jumladan, ulardan unga o’xshagan obyektlardan uning makon, zamon va boshqa xususiyatlari bo’yicha farqlab, shu bilan birga, bu xususiyatlarda obyekting sifatli belgisi, ularning o’ziga xosligi aks etadi.
Umumiy – ko’p narsalarga, guruh yoki aloqalarning yagona yig’indisiga tegishli takrorlanuvchi o’xshash jihatlar, alomatlarni belgilash uchun kategoriya.
Yagona umumiylik dialektikasi.