Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


Qoqiladi / xorg‘in otlar, / g‘ijirlaydi / arava



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə117/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

Qoqiladi / xorg‘in otlar, / g‘ijirlaydi / arava. 
15 (4+4+4+3)
g'ildiraklar / izi yo‘lda / To‘zg‘iyotgan / kalava. 15 (4+4+4+3)
Ko‘ramizki, mazkur she’r ham mohiyat e’tibori bilan barmoq
tizimiga mansub, faqat uning misralari bo‘lingan-da, alohida satrga
chiqarilgan. Misralaming qat’iy tartibda bo‘lingani she’ming ritmik
xususiyatlariga, ohangiga muayyan o‘zgarishlar kiritadi va uning
ta’sirdorligini oshiradi. Demak, qo‘shma vazn deganda, misralar
qo‘shilganda izosillabizm (bo‘g‘inlar miqdorining tengligi)
tiklanadigan she’rlarni tushunish lozim ekan. Shunisi ham borki,
qo‘shma vazn barmoqdan sarbast (erkin she’r) tomon siljishdagi
ilk qadam sanalishi mumkin. Bu siljishdagi keyingi qadam sifatida
barmoqda yozilgan getrometrik she’rlarni olish mumkin.
Getrometkrik she’rlarning qo'shma vaznli she’rlardan farqi shuki,
Qoqiladi / xorg‘in otlar
g‘ijirlaydi / arava.
g‘ildiraklar / izi yo‘lda
To‘zg‘iyotgan / kalava
8 (4 + 4)
7 (4 + 3)
8 (4 + 4)
7 (4 + 3)
(U.Azim)


ularda izosillabizm bandlararo sathda namoyon bo‘ladi. Masalan,
Mirtemirning «Qo'shiqlar» turkumiga kiruvchi qo‘shma vaznda
yozilgan she’rlaridan biri tubandagicha bandlardan tarkib topsa:
«Qoya» nomli getrometrik she’ri quyidagicha bandlardan tarkib
topadi:
Birinchi she’rda barmoq tizimiga xos izosillabizm misralarni
qo'shish hisobiga, band ichida yuzaga keladi. Ikkinchi she’rda esa band
ichida izosillabizm mavjud emas, u she’r butunligida namoyon bo'ladi,
ya’ni bu she’ming har bir bandi 32 bo'g'indan tashkil topgan bo'lib,
ulaming misralararo taqsimlanishi 9-9-9-5 tarzida amalga oshadi. Bu

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin