Dilorom qosimova menejment nazariyasi

III. O’QITUVCHILARGA KEYS YECHISH
VARIANTLARI
1. B ozor tadqiq o tlari, undagi is te ’m olchilar talabi darajasin i 
o'rg an ish natijalarig a asoslanib v a «Toshkent yog'-m oy kom bina­
ti» O A Jn in g b u g u n g i kundagi im koniyati, kelgusidagi rejalariga 
tayanib ushbu q o 'shm a korxonaning yog' m ahsulotlari y etishtirish 
b o 'y ic h a m a r k e tin g s t r a te g iy a s in i ish la b c h iq is h d a d a s tla b k i 
m a ’lum ot sifatida 6 xil yog': 2 xil paxta yog'i va 4 xil o'sim lik yog'i 
ishlab chiqarish nin g 2005-yildagi hisobotdagi 288300 kgni ishlab 
chiqarishdagi yuqori foyda keltiradigan muqobil re su rslar taqsim o- 
tin ing variantini topish m aqsad qilib qo'yildi.
2. U shbu holda ferm er xo'jaligi oladigan sof foyda 2266258 
m ing so 'm g a teng.
Tadqiqot m aqsadidan kelib chiqib, ushbu qo'shm a korxonaning 
kelgusidagi rivojlanishi u ch u n in ten siv va diversifikatsiya o 'sish
variantlarini tan lash orqali m ark etin g strategiyasini ishlab chiqish 
lozim .
3. B uning uchun esa, hozirda ishlab chiqarilayotgan y o g 'n in g
ba’zi yuqori foyda keltirm ayotganlari o 'rn ig a yangi yog' turlarini 
ishlab chiqarish, m asala yechishda m a ’lum otlar doirasi kengligini 
hisobga olgan holda, paxta yog'i, o'sim lik yog'ini ishlab chiqarishni 
o 'z holatida qoldirishni lozim topdik. Yangi turdagi y o g 'lar assorti- 
m entini aniqlashda is te ’mol bozoridagi xaridorlarning talab va is-
210

---

taklari og'zaki so ‘rovlar orqali atroflicha o ‘rganildi. U larning ko'p- 
chiligi m ahsulot sifatini saqlash va xarid qobiliyatidan kelib chiqib, 
y o g 'la rn i so tib o lish d a u la r o g ‘irlig in in g 1 k g b o 'lish in i afzal 
ko'rishadi. S hunin g uchun o'rganilayotg an qo'shm a korxona m ar­
keting strategiyasini ishlab chiqishdagi m uqobillashtirish m asalasini 
yechishda bu kabi holatlar hisobga olindi va hozirda ishlab chiqari­
lay o tg an y o g ' m ah su lo tla ri a ss o rtim e n ti tark ib id a 500 gram m li 
«O’sim lik yog'», «P axta yog'i» m ahsulotlari xisobga olindi.
4. M asa la y ec h ish d a q o 'sh m a k o rxona im ko n iy atin i oldingi 
d arajad a deb hisobladik, ch u n k i u sh b u korx o n ad ag i o 'rn a tilg a n
d a stg o h la r hozirda to 'la qu v v at bilan ish lay o tg an i y o 'q , qolgan 
resurslard an ham foydalanishda hali foydalanilm ayotgan ichki im- 
koniyatlar m avjud.
5. K orxonaning va u ishlab chiqarayotgan tovarlarning is te ’mol 
bozoridagi raqobatbardoshligini baholash orqali «tovar-bozor» m ar­
keting strategiyasi m atritsasi tuziladi. U shbu m atritsa korxona ishlab 
chiqarish ko'lam iga bog'liq bo'lm agan holda un in g ishlab chiqarish 
quvvatini oshirish bo'yicha strateg iy an i ishlab chiqishda qo'llaniladi. 
U shbu m a tritsa savdo-sotiq hajm ini saqlash yoki oshirish u chun 
to 'rta m uqobil m ark etin g strategiyasidan (bozorga chiqish, bozor­
ni rivojlantirish, m ahsulot ishlab chiqarish va diversifikatsiya) foy- 
dalanishni nazarda tutadi.
6. U m um an, m ark etin g strateg iy asi bir qancha quyidagi vazi­
falarni hal etish imkonini beradi:
- o ’z ichki im koniyatlarini tahlil qilish orqali qaysi m ahsulot 
turlarini qancha m iqdorda ishlab chiqarish zarurligini aniqlash;
- firma o'sish strateg iy asin in g variantlarini tanlash;
- qanday ishlab chiqarishlarni saqlab qolish, ishlab chiqarish 
ko'lam ini hozirgi holatda saqlab qolish yoki uni kengaytirish, zarar 
keltiradigan ishlab chiqarishlardan voz kechish ham da ushbu ish­
lab chiqarishga o'tish.
O lingan n atijalar asosida korxonaning raqobatga bardoshliligi, 
moliyaviy ahvoli, ichki imkoniyatlarini hisobga olgan holda «Toshkent 
yog'-m oy kom binati» OA J qo'shm a korxonasi uchu n « iste’molchi 
ta la b i-k o rx o n a im k o n iy a ti-q o 'sh im c h a ta d b irla r» m a trits a s in in g
v ariantini taklif etam iz.
211

---