Dilorom qosimova menejment nazariyasi

X u lo sa
«M adaniyat» tu shun chasi ken g qamrovli, um um insoniy tushun- 
cha. Inson ham isha m oddiy va m a ’naviy boyliklar y aratish bilan 
band. S h u n in g u ch u n m oddiy va m a ’naviy m adaniy at farqlanadi. 
In son ning tab iatn i o 'z la sh trish am aliy k o 'rsa tk ic h darajasi m oddiy 
m adaniyatni bildiradi. M a ’naviy m adaniyatg a fan, aholining m a ’lum ot 
darajasi, tibbiy xizm at, sa n ’at darajasi, odam larning axloqiy m e’yorlari, 
ruxiy bilim va qiziqishlari kiradi.
M en e jm e n t m adaniyati ham u m um insoniy m ad an iy atn in g bir 
bo'lagi hisoblanadi, u boshqaruv xodim larining m adaniyat darajasini, 
m en ejm en t jarayoni m adaniyati, m eh n at sharoiti m adaniyati, hujjat 
v a ish y u ritish m adaniyatini akslantiradi.
B oshqaruv uslubi - bu rahbar tom onidan m enejm ent jarayonida 
qo'llanadigan barcha eng yaxshi, chidamli, bardoshli usullar yig'indisidir.
B o s h q a ru v n n ig u c h ta a n iq u su li bor: a v to r ita r (d ire k tiv ) , 
dem okratik (kollegial) va liberal.
A m aliyotda u yoki bu usul «toza» qo'llanilm aydi. M en e jm e n t­
da h ar bir usul birgalikda qo'llanadi. D em okratik uslublarg a ustu - 
vorlik beriladi.
T ayanch iboralar
M en ejm en t m a d a n iy a ti, m a d a n iy a t turlari, rahbarlik uslubi,
p ro fil belgisi, guruh, form al guruh, ishlab chiqarish guruhlari,
noform al tash kilot, hokimlik sh akllari.
123

---

M avzu bo'yicha atam alar va test savollari
Atam alarni tanlash. 
H ar qaysi 
A 
ustundagi atam aga m os 
В
ustundagi t a ’rifni tanlang.
A
В
1. M oddiy 
m adaniyat
a) kishining fan va m a’lum otni egallaganligi 
darajasi, tibbiy xizmat ko‘rsatish darajasi va h.k.
2. Rahbarlik 
u slubi
b) ishni oqilona tashkil etish , xodim lardan 
sam arali foydalanish, ish joylarini tashkil etish, 
progressiv m enejm ent texnologiyasi h.k.
3. M a ’naviy 
m adaniyat
d) um um iy m adaniyat darajasi, m enejm ent va 
m arketingni bilish, ish usuli, m enejm ent mada- 
niyatini egallash, shaxsiy x u susiyatlar va h.k.
4. M enejerlar 
m adaniyati
e) ishlab chiqarish m adaniyati, ish joylarini tash ­
kil etish, joylashuvlarni rejalashtirish, ish joy- 
larining tibbiy-gigiena talablariga javob berishi
5. M enejm ent
jara y o n i
m adaniyati
f) menejerlarning axborot va kommunikatsiyani 
o ‘z la sh tirib olish d arajasi k o ‘rsa tk ic h i, ax- 
borotdan foydalanish qulayliklari, uning yuqori 
sifati, o‘z vaqtida bo'lishi va ishonchliligi
6. M ehnat sharoiti 
m adaniyati
g) q o 'y ilg an m aq sad g a erish ish jaray o n id a 
o'zini tu tish n in g um um iy ko'rinishi
7. H ujjatlashtirish 
m adaniyati
h) insonning tabiatni am aliy bilish darajasi 
ko'rsatkichi, m ehnat vositalarini amaliy o'zlash- 
tirish k o 'rsatk ich i
8. A vtoritar 
m en ejer
i) jam oa faoliyatiga chuqur aralashmaydi, vosita- 
chi rolini bajaradi, qo'l ostidagilar m ustaqil o'z 
faoliyatini rejalashtiradilar va tashkil etadilar
9. D em okratik 
m en ejer
j) o 'z fikrini o 'tk az ish d a n qochadi, qo'l os- 
tidagilarni qaror qabul qilish va ishlab cbiqa- 
rish ga jalb etadi, ular tash ab b u sig a zaruriy 
sharoit yaratib beradi
10. Liberal m en e­
jer
k) jam oa faoliyatiga ch u q u r aralashadi, o'z 
fikrini o'tkazadi, formal stru k tu ra g a tayana- 
di, huquqlar tizimi va majburiyatlarga tayanadi
124

---