Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

75-rasm. Grechixa donining separatsiyalush texnologiyasi.
(don massasini 3 fraksiyaga (A) va ikkita fraksiya (B) b o ‘lib
separatsiyalash usuli): 
ch.n. - chiqindilar nazorati; 
О III 
к -
III 
darajali
chiqindilar; y . f -grechixani yirik Jr.; m .f - mayda; o'r.J. -o ‘rta fraksiya
205

---

Maxsus separator-tozalagichlarni qo‘llab tashkil etiladi. Sara- 
lovchi elaklar teshigining oicham i don yirikligiga b o g iiq holda 
shunday tanlanadiki, bunda don elakdan o ‘tib, elakda esa yirik 
aralashmalar qolishi kerak.
Q o‘shimcha elaklar teshigining oicham i xas-cho‘p va ayniqsa, 
mayda mineral aralashmalarni to iiq chiqishini ta ’minlaydi.
2. Texnologiyada mayda donni ko‘zda tutish zarur, chunki 
nimjon mayda, to iiq boim agan dondan yuqori sifatli yorma olish 
mumkin emas. Mayda donni ajratish uchun ikkinchi va uchinchi 
proxod separatorlarining qo‘shimcha elaklari siyraklashtiriladi, 
ajratilgan proxodni esa elakka eng qulay yuklanish bilan qo‘shimcha 
nazorat qilinadi.
3. Yormabop donni fraksiyalarga b o iib tozalash yuqorida 
grechixa misolida k o ‘rsatilgandek juda yaxshi samara beradi. Shu 
bilan birga, yovvoyi o ‘tlarning o‘ziga xos xususiyatini hisobga olgan 
holda, har bir don fraksiyasiga ishlov berish mumkin.
4. Texnologiya, shuningdek, trierlardan foydalangan holda 
donni kalta va uzun aralashmalardan tozalashni ko‘zda tutadi.
5. Zarb beruvchi ta ’sirli mashinalardan oldin, don va chiqindilami 
nazorat qilishda, donni yengil va mineral aralashmalardan sepa- 
ratsiyalashda, shuningdek, kelayotgan donni va oxirgi mahsulot­
larni nazorat qilish va ogirligini qayd etish maqsadida tortishda 
metallomagnit aralashmalarni ajratish texnologiyadagi majburiy 
jarayonlar hisoblanadi.
7. Texnologiya foydali don chiqishi va uni texnologik jarayonga 
qaytarish maqsadida chiqindilar va em mahsulotlarini nazorat 
qilishni ko‘zdatutishi kerak. Bu shubhasiz, dondan to iiq foydalanish 
darajasini oshiradi. Bunda nazorat jarayonlari o'tkazilgandan so‘ng 
don chiqindilari miqdori tegishli kategoriyadagi mahsulotlar uchun 
standartlar va texnik shartlarda belgilangan normalardan oshmasligi 
kerak. Texnologiyalar shuningdek faqat m aiu m bir yormabop 
donga xos b o ig a n usullami ham ko‘zda tutish mumkin. Tozalashdan 
so‘ng qayta ishlov berish uchun uzatilayotgan don sifati 36-jadvalda 
keltirilgan ko‘rsatgichlarga mos boiishi kerak.
206

---