qisqa vaqt ichida 280 -58 0 tagacha tuxum q o ‘yadi v a undan tez orada
k o ‘krak oyoqlari yaxshi rivojlangan oq tusli lichinkalari chiqadi.
Lichinkalik davri uzoq davom (yilning asosiy qismi)etadi va bu
davrda 2mm dan 2 5 -3 0 m m gacha kattalashadi. Rangi ham mos holda
avval yorqin sariq, so ‘ngra to ‘q sariq tusga o ‘tadi.
Lichinkalari o ‘zining rivojlanishi davrida 15 m artagacha p o ‘st
tashlaydi va unni ifloslantirib yuboradi. Shuni alohida ta'kidlash
lozimki lichinkalar unda bem alol harakatlana oladi.
Un, yorm a va omuxta-yem m ahsulotlaridayuqoridagilardan tash-
qari m azkur hasharotlarga tuzilishi va faoliyati jihatidan o ‘xshash
b o ‘lgan shoxli qora q o ‘ng‘iz (G natoserus sornutus F) m o ‘ylovdor
xrum ak (Tribolium sastaneum H erbst) kabi yana bir qancha q o ‘n g ‘iz
turlari uchrab turadi.
30-rasnu M ug‘ombirlar (Rtinidae)
Bu oilaga kiruvchi hasharotlardan don zaxirasida m ug‘ombir
o ‘gri (Rtinus tur L) eng k o ‘p uchraydi.
B u hasharotlarning bunday
atalishiga sabab, ular yopiq inshootlarda tungi hayot faoliyatiga ega,
shuningdek, qachonki ularni bezovta qilinganda (don va boshqa
m ahsulotlar aralashtirilganda) oyoqlarini ostiga y ig ‘ishtirib olib,
o ‘lib qolgan singari harakatsiz bo‘lib oladi.
90
31-rasm. M ug‘ombir o ‘g ‘ri
M ug‘om bir o ‘g ‘rining q o ‘n g ‘izi va lichinkalari zaharli hisob
lanadi. D on va don m ahsulotlaridan tashqari k o ‘pgina
un mah-
sulotlarida (quritilgan non, galet, pechene, m akaron va b) pi-
chanda, quritilgan dorivor giyohlarda,
teri m ahsulotlarida, junda
va boshqalarda rivojlanadi. Lichinkalari qog‘ozni
ham kem irib
tashlaydi.
H asharotning u rg ‘ochisi v a erkagi tanasining shakli, rangi,
m o ‘ylovlarining joylashishi b ilan bir-biridan k eskin farq qiladi.
Erkagining tanasi nisbatan uzun (qorin qism i) b o ‘lib,
2,8-A ,
3mm
91
keladi. U rg ‘ochisi esa sharsim on k o ‘rinishda
b o iib , tanasining
ustki qism ida to ‘rtta yorqin d o g ia ri bor. B u d o g ‘lar erkagida
bo ‘lm aydi.
Lichinkalari g ‘um bakka aylanishda pillaga (belangan) o ‘raladi.
B ir avlodning to ‘la rivojlanishi uchun 3 -4 oy kerak b o ia d i.
B ir yilda bir-ikki, yaxshi sharoitda to ‘rt m artagacha avlod beradi.
H asharot asosan shimoliy m intaqalarda uchraydi.
K anada va
A ngliya m am lakatlarida keng tarqalgan.
Dostları ilə paylaş: