43
Yaxshiyamki, kema dvigateli baland ovoz chiqarmay
ishlaydi. Yoʻqsa, butun qishloq
aholisi oyoqqa turishi
mumkin edi. Zum oʻtmay kema yashin tezligida osmonga
uchib ketdi.
Yer sathidan 118 km balandlikda fazo boshlanadi. Yaʼni
bunday balandlikda Yerning tortish kuchi deyarli yoʻqoladi.
Ammo Ahmadning rejasiga koʻra “Koʻkkezar” dastlab
bu balandlikka koʻtarilmaydi. Kema 80 km balandlikka
chiqqanidan soʻng ochiq fazoga qarab uchishni toʻxtatib,
yoʻnalishini oʻzgartiradi. Endi kema Yer atrofida katta tezlik
bilan aylanishni boshlaydi. Bu sunʼiy yoʻldoshlarning Yer
orbitasi boʻylab aylanib yurishiga oʻxshab ketadi.
Farqi
shundaki, “Koʻkkezar” sunʼiy yoʻldoshlardan 10-marta
tezroq aylanadi. Shu tarzda “Koʻkkezar” Yerning tortish
kuchidan qoʻshimcha tezlanish oladi va juda katta tezlik
bilan gravitatsiya toʻlqiniga kirib ketadi. Bu xuddi palaxmon
toshini boshdan yuqoriga koʻtarib aylantirib-aylantirib otib
yuborishga oʻxshaydi. Palaxmon qancha tez aylantirilsa,
tosh shuncha uzoqqa borgani kabi, kema ham Yer atrofida
qancha
tez aylansa, shuncha uzoqqa uchib boradi.
1977-yilda fazoga uchirilgan va hozirda Quyosh tizimi
chegaralaridan chiqib ulgurgan “Voyager-1” qurilmasi
kichkinagina dvigateli bilan boʻlsa ham gravitatsiya kuchi
evaziga harakatlanadi.
“Voyager-1” inson qoʻli bilan yaratilgan eng tezkor
uchar qurilma hisoblanadi. Uni 1977-yilda amerikalik
olimlar koinotga uchirishgan. Hozirda “Voyager-1” Yerdan
soniyasiga 17 km tezlik bilan uzoqlashmoqda. Olimlarning
aytishicha, ushbu qurilma hozirda Quyosh tizimidan chiqib,
yulduzlararo kengliklarda harakatlanmoqda. Shu ketishda
u 300 ming yildan keyin Quyoshdan keyingi eng yaqin
yulduzlarning biriga yetib boradi.
“Voyager-1”da maxsus oltin disk boʻlib, unga Yerdagi