DÖRDÜNCÜ S
Ə
NAYE
İ
NQ
İ
LABI
14
Mənim üç əsas məqsədim var:
- Texnoloji inqilabın və onun çoxtərəfl i təsirlərinin əhatəliliyi və
sürəti ilə bağlı maarifl əndirməni artırmaq;
- Texnoloji inqilab haqqında düşünmək üçün əsas məsələlərə və
mümkün reaksiyalara aydınlıq gətirən bir çərçivə müəyyənləş-
dirmək;
- Texnologiya ilə bağlı məsələlər haqqında dövlət-özəl sektor
əməkdaşlığını və tərəfdaşlığını canlandıracaq
bir platforma
təqdim etmək.
Bütün qeyd edilənlərlə yanaşı, bu kitab texnologiya ilə cəmiy-
yətin birgə mövcudluq yolunu vurğulamaq məqsədi daşıyır. Tex-
nologiya, üzərində hər hansı bir nəzarətimizin olmadığı bir xarici
qüvvə deyildir. “Qəbul et və birlikdə yaşa” ilə “rədd et və onsuz yaşa”
arasında ikili bir seçimlə qarşı-qarşıya deyilik. Bunun əvəzinə, dra-
matik texnoloji dəyişikliyi bizim kim olduğumuz və dünyanı necə
təsəvvür etdiyimiz haqqında dərindən düşünmək üçün bir dəvət
kimi qəbul etməliyik. Texnoloji inqilabdan necə faydalanacağı-
mızla bağlı
nə qədər çox düşünsək, özümüzü və bu texnologiyala-
rın təcəssüm etdirdiyi və mümkün hala gətirdiyi təməldə dayanan
sosial modelləri o qədər daha yaxşı təhlil edə bilər və bu inqilabı,
dünyanın mövcud vəziyyətini yaxşılaşdıracaq tərzdə formalaşdırma
fürsətinə bir o qədər çox sahib ola bilərik.
Dördüncü sənaye inqilabını, bölücü və bəşəriyyətə ziyan verici
olmaqdan çox insanı gücləndirəcək və mərkəzində insanın olma-
sını təmin edəcək şəkildə formalaşdırmaq yalnız bir sosial maraqlı
tərəfin və ya sektorun və ya hər hansı bir region,
sənaye və ya mədə-
niyyətin vəzifəsi deyildir. Bu inqilabın əsas və qlobal təbiəti, onun
bütün ölkələr, iqtisadiyyatlar, sektorlar və insanlara təsir edəcəyi və
onların təsirinə məruz qalacağı ilə bağlıdır. Bu baxımdan, akade-
mik, sosial, siyasi, milli və sahəvi sərhədləri aşaraq, daha çox
maraq-
lı tərəfin əməkdaşlığına diqqət yetirmək və buna enerji sərf etmək
həlledici əhəmiyyət daşıyır. Bu qarşılıqlı təsirlər və əməkdaşlıqlar,
G
İ
R
İŞ
15
müsbət, ortaq və ümid vəd edən hekayələr yaratma və dünyanın hər
yerindən olan fərdlərə və insan qruplarına baş verən transformasi-
yalara qoşulma və bunlardan faydalanma fürsəti vermə baxımından
zəruridir.
Kitabdakı məlumatların və mənim təhlilimin əsas hissəsi Dün-
ya İqtisadi Forumu tərəfindən inkişaf etdirilən və Forumun yaxın
keçmişdə gerçəkləşdirilən görüşlərində müzakirə edilən layihə və
təşəbbüsslərə əsaslanır.
Bu səbəbdən, kitab Dünya İqtisadi Foru-
munun gələcəkdəki fəaliyyətlərini formalaşdıracaq bir çərçivəni də
təqdim edir. Digər tərəfdən, bu kitabda biznes, hökumət və vətən-
daş cəmiyyəti
liderləri ilə olduğu qədər, texnologiya pionerləri və
gənc insanlarla da birlikdə apardığım çoxlu sayda söhbətlərə əsas-
lanıram. Bu mənada kitab Forum iştirakçılarının kollektiv ziyalı
düşüncəsinin məhsuludur.
Kitab üç hissədən ibarətdir. Birinci hissə, dördüncü sənaye inqi-
labına ümumi baxışdır. İkinci hissə, başlıca transformasiya doğuru-
cu texnologiyaları təqdim edir.
Üçüncü hissə, bu inqilabın təsirini
və gündəmə gətirdiyi bəzi siyasi çağırışları dərindən araşdırır. Bu
böyük transformasiyanın potensialına ən yaxşı necə uyğunlaşmaq,
onu formalaşdırmaq və ondan istifadə etmək haqqında bəzi praktik
ideyalar və həll yolları təklif etməklə kitabı yekunlaşdırıram.