Dünya xalqları öz nadir sənət incilərini
Yüklə 1,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
248 onun məzmunu və quruluşu ilə möhkəm bağlı olan bir amilə çevrilir." F.Sadıq haqqında deyilən bu elmi -nəzəri fikirləri dörd misrada belə ümumiləşdirib onun poetik imkanlarını, şerin yaranmasında rolunu tərənnüm edir: Qafiyə-ekiz söz. Ahəng tərəzisinin pərsəngi. Şer divarının hamar üzü. Köhnə daşı çox olsa Kifir göstərəcək hörgünüzü. F. Sadıq üçüncü və dördüncü misralarda yeni, təzə sözlərlə yaranan qafiyəyə üstünlük verir, "nimdaş qafiyədən qulaqlar qabar,
hardasan üzə çız təzə qafiyə" fikirlərinin üstünə qayıdır, sənətkardan, şairdən yeni söz, yeni qafiyələr vasitəsilə könül oxşayan, ruha qida verən, insan qəlbinin incə tellərini ehtizaza gətirən şerlər yaratmağı tövsiyə edir. Şairn sözün hörgüsündə -şerdə qəbul etdiyi şərtlərdən biri də ahəngi yaradan bölgüdür. Şerdə bölgü danışıq, nitq
zamanı fasilədir. Belə fasilələr nitqi
nizamlayır, ona gözəllik, məna gətirir. Bölgü şerdə
ahəngi qüvvətləndirir, onu nəsrdən fərqləndirir, onu adi danışıqdan ayırır. Şerin oxusu zamanı bütün misralarda bölgü şerin ahəngini nizama salır: Nəfəsdərmə Söz dayanacağı. 249 Döngə-dalan, Elə böl ki, Dalandan küçəyə çıxırsan. F.Sadıq bölgünün tərifini belə verir. Dolğun misralarla fikrini şerlə bizə çatdırır. Həqiqi mənasını itirib məcazi mənada işlənən sözlər məcazlardır. Məcazlar istər nəzmlə, istərsə də nəsrlə yazılan bütün əsərlərdə işlədilir. Dilin tərkib hissələrindən biri olan bədii təsvir və ifadə vasitələri ədəbiyyatşünaslıqda məcazlar adlanır. Məcazsız yazılan bədii əsərin bədii keyfiyətindən danışmaq olmaz. Məcaz şerin emossionallığını artırır, verilən
əhvalatı, hadisənin danışığını şirinləşdirir, estetik keyfiyyətini artırır: Məcaz- möcüzə.
Hörgüdə qapı-pəncərə yeri, İşığa qərq edir şeri. Qapı-pəncərə evin yaraşığı, bəzəyi, tikilən binanın əsası olduğu kimi bədii əsərin gözəlliyini artıran da, onu sevdirən, mənalandıran, əsərin təsir
gücünü artıran, oxunaqlı edən də
bədii əsərin yaraşığı, bəzəyi, qiymətli incisi kimi tərif
edir. Şerin dadı-duzu bənzətmədədir bənzətmə məcazın növlərindən biridir."bədii ədəbiyyatda bir əşyanın və ya hadisənin müəyyən əlamətə görə özündən daha qüvvətli 250 əşya və hadisəyə oxşadılmasına təşbeh, yaxud bənzətmə deyilir" iki əşya arasında oxşar əlamət tapmağa, bənzədiləni daha üstün götürməklə qüvvətli təşbeh
yaratmaş mümkündür. Bənzətməsi az olan şeri şair dadsız-duzsuz şerlər sırasına daxil edir, hansı ki, onlarda sənətkarlıq məslələrindən danışmaq qeyri-
mümkündür. Sözdən məharətlə istifadə etməklə, bədii təsir gücünə malik təşbehlər yaratmaqla şerin məna duyumunu artırmaq yaxşı, qüdərtli sənətkarın qarşısına vəzifə kimi qoyulur. Şerdə hadisənin, hiss
və həyəcaının əslində olduğundan daha güclü
şəkildə deyilməsi söylənilən fikrin, ideyanın oxucuya daha qabarıq çatdırılmasına xidmət edir. "Şerin damı", "buluda çatanı", "ulduza çatanı" hesab etdiyi mübaliğə haqqında bu fikirləri belə verir: Şeri gərək Mübaliğə tanıda. Söz evinin
bacası da mübaliğədir. Tüstüsündən bilinir, Ocağında yanan nədir? Çır-çırpıdır, yoxsa, vələs, Ürəkdir, yoxsa həvəs? F.Sadığın elə bu misraları özü bütöv bir əsərdir; dərin məzmunlu, şerin, sənətin qədr- qiymətini bilən, onun incəliklərinə dərindən bələd olan, şerdə bədiiliyin rolunu
görən şairin
251 fikirlərində böyük həqiqət
vardır. Xalq
yaradıcılığında klassik
ədəbiyyatımızın da,
müasir şerimizin, nəsrimizin də bəzəyi olan mübaliğə hadisələri şişirtmiş, reallıqdan uzaq bir şəkildə vermiş olsa da bədii cəhətdən oxucuya zövq verir, xoş təsir bağışlayır və əsərin ideyası ilə bağlı verildiyindən könül oxşayır. Sözün hörgüsündə şair bu gözəl bədii təsvir vasitəsinin əhəmiyyətini xüsusilə
vurğulayır. "Alleqorik" şerləri də yazıçı yüksək qiymətləndirir. İstər bitkilər, istərsə də heyvanlar, dağlar, daşlar bədii əsərdə canlı, danışan bir obraz kimi kimi verilərkən onu yaradan, can verən, ona dil verən sənətkar
onun dili
ilə cəmiyyətdəki özbaşnalıqları, yaxud
da yüksək
insani keyfiyyətləri təbliğ etmiş olur. O zaman alleqorik qüvvətli bir əsər kimi qəbul edilir ki, mətləb açıla, fikir öz əksini tapa, yaradılan əsər həm bədii imkanlarını, həm də məna tutumuna görə oxucunun könlünü oxşaya bilə. F.Sadıq şairin qəlbən təmiz, saf olmasını əsas sayır. Şer yazan hər kəsə bildirir ki: Bəri başdan bil! Ürəyində ya qurd ola gərək, ya şer. İkisi bir yerdə yola getməz. Qurd şeri yeyir. 252 Şair sənətkar qəlbən saf, təmiz, paxılıqdan uzaq, duru olmasa yaratdığı sənət əsəri də heç nədir.
Musiqiyə, şerə, sənətə, Fikrət Sadıq
yaradıcılığında ayrıca hörmət, məhəbbət var. O məhəbbətdir ki, Qədiri, onun "Neçin gəlməz" mahnısını ona sevdirir. Dağı, daşı naləsitylə yandıran "neçin gəlməz"in odu Günəşlə birləşib. O mahnının
"qəmli sədas"ı
Günəşi "ovsun"lamışdı. Külli-Qarabağ diqqət kəsilmişdi bu mahnıya. Günəşin sarı telləri tarzənın əlindəki sarı simə elə dolaşmışdı ki, sarı sim kökdən düşmüşdü. Qədirin səsi tükəndi, Əlini göyə uzatdı. Bir topa buludu Qavalın qabağına qatdı, Ç əkib gətirdi, örtdü, Günəşin üzünə. Qayıtdı yenə "neçin gəlməz"inə. F.Sadığın poeziyasında əsas cəhət onun zəmanəsinin, dövrünün qayğılarıyla yaşaması, yaşadığı cəmiyyətdə əsrin mükəmməl
və ziddiyyətli, dramatik hadisələrinə, məsələlərinə laqeyd qalmamasıdır. F.Sadığın Füzulinin məzarını ziyarət etməsi bu böyük sənətkarın şerinə, sözünə, irsinə verdiyi yüksək qiymət F. Sadıq şəxsiyyətinin özündən əvvəlki ədəbi sələflərinə bəslədiyi
253 hörmət və məhəbbətin ifadəsidir. Şeriylə yerə- göyə sığmayan bu böyük şəxsiyyəti "Hər beyti nurnan süslənmiş" Hərəsi bir baş daşıdır, Səni dünya yaşadır-deyir. F.Sadıq üçün dünyada sənətkarın vətəni, sərhəddi yoxdur. O bütün dünyanın qiymətli varlığıdır. Belə olmasaydı Lermontovun faciəli ölümündən doğan qüssə və kədərini, şairə olan məhbbətini belə lirik boyalarla verə bilməzdi. Lermontovun dueldə faciəli ölümünə həsr etdiyi "Duel" şeri böyük
sənətkara məhəbbətin ifadəsidir. Lermontovu duel
yerində köksü
qanamış qartala, qanadı sınmış şahinə, bir də inadı
qırılmış selə
bənzədir. Cəhalətin, intiriqaların qurbanı
olan puşkinlər kimi lermontovlar, nəsimilər onların faciəli taleyinə şair münasibəti ancaq belə yüksək lirk, poetik bir dillə öz ifadəsini tapa bilər ki, Fikrət Sadıq bu işin öhdəsindən "məharətlə gəlir". Yaralı qartala bənzətdiyi Lermontovun cismində bir vüqar, əzəmət, eyni zamanda insan qəlbinə yol tapa biləcək
hümanizm görür
və onu
sevdirir insanlara. Bu misralarda kövrək şair qəlbinin qüssəsi, itkidən doğan təəssüf hissləri o qədər güclüdür ki, kim deməz ki bu misraların "arxasında gəlin, istedadları, insanları qoruyaq" kimi yüksək ideyalar dayanmayıb? Bunlar elə misraların özündən tökülür.
254 Şeri "duruluqda bulaq suyuna" mənada "işığa" bənzədən, oxşadan Fikrət Sadıq üçün Nazim Hikmətin bir sözü qiymətlidir ki, "ən yaxşı şerim, bəlkə də hələ yazmadığımdır. Əsl şer ürəklə, ağlın razılığı ilə hisslə fikrin birgə yaratdığı nemətdir. Onun fikrincə, bunların biri olmasa şer yarımçıq olar. Şer ürəkdən su içməsə quru olur, ağılla sığallanmasa dayaz olur" Fikrət Sadıq şerə, sənətə, misraya duyğuyla belə yanaşır F.Sadıq böyük türk şairi Nazim Hikmətə hörmət və məhəbbətini ifadə edən şerində bu gözəl sənətkarın düşüncələrini, onun dənizin coşqun sularına pərişan, dalğın baxışlarını verir: Doğma Türkiyəsiylə dayanaraq üz-üzə. Dağ cüssəli bir şair Baxır Qara dənizə. Həzin külək dağıdır Saçlarını üzünə. Nə düşünür görəsən, Fikri nədir, sözü nə? F. Sadığın burada da insana olan qayğılarını görürük. Elçin yazırdı: "bu sual Fikrətin
poeziyasını həmişə düşündürür, bu poeziyanın ən uğurlu nümunələri həmin sualın qayğısını çəkən şairdir və bu sualların cavabları yalnız onun ayrı-ayrı şerlərinin qəhrəmanları olan Nazim Hikmət və Orxan Vəli, Lermontov və
255 Məhəmməd Hadi, Əli Kərim və Statis Krasauskas kimi şəxsiyyətlərin ucalığı baxımından öyrənilir, araşdırılır, daha da artıq dərəcədə adi, hər gün rastlaşdığımız, söhbətləşdiyimiz insanların psixolocisi, həyata, güzərana
münasibəti baxımından axtarılır və özünün yaddaqalan, inandıran bədii ifadəsini və təcəssümünü tapır". Dünya, kainat, insan, həyat, sənətkar, söz, təbiət və digər mövzuda yazılmış şerləri, silsilə gəraylıları uşaqlar üçün yaratdığı şer nümunələri böyük söz sənətinin nümunələridir. Hələ müxtəlif tərcümələri; Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın məşhur "Azərbaycan" şerini Fikrət kimi tərcümə edən ikinci adam çətin ki, tapıla" .Qabil Fikrət Sadıq şəxsiyyətini, daxili gözəlliyini Dədə
Qorquda bərabər tutur. "Kaş ki, onu-məhz onu xüsusilə zahiri görünüşünə, mənəvi saflığına görə "Dədə Qorqd" filmində Dədə Qorqud roluna çəkəydilər". Şair deyilən hər sözü, yazılan hər kəlməni insanlıq
naminə mehrlə,
məhəbbətlə, səmimiyyətlə ifadəsini arzulayır. Küçələrə, dalanlara, sərt hərflərlə yazılmış "Burdan o yana yol yoxdur" sözlərə baxan şair qəlbi bu sərtliyi qəbul edə bilmir. Söz elə bir qüdrət sahibidir ki, o əyilməz dizləri əyər, "yüz ümidi qırılmış bir adam" o qadağa önündə dayanıb mən yol tapacağam " deyib özünə qəsd" edər. Ona görə də şair bu dünyada şirin, səmimi, ümidverici sözlərə 256 ehtiyacı
olan insanların bu dünyada
xali olmadığıını bildiyindən qəlb sərrafı kimi "mehr- məhəbbətə, qılığa" möhtac insanın səadəti naminə:
İndən belə o küçələrdə, metroda, kor dalanlarda, daha nə bilim harda, yumşaq hərflərlə, qayğı ilə, "Acizanə xahiş edirik" yazılsın-deyir. Xoş qılıqla deyilən şirin söz insan qəlbinin ehtiyacı olduğu nurdur. Şair
üçün bu dünyada hər varlığın, məfhumun öz adı var. Ona görə də lap körpəlikdən hər kəsə sözləri öz mə'nasına uyğun ifadə etməyi məsləhət bilir. Şair üçün sözün yeri əsasdır. Sözü yerində deyəndə " bal dadır". Yersiz deyilsə söz səndən küsər, mə'na axsıyar, yarımçıq olar". Yarımçıq söz nə könül oxşayar, nə insana rahatlıq verər. Əksinə, yerində deyilməmiş söz "deşər qulağı, dili dalayar". Ona görə də nəsihət edir ki, Qarı nənəyə "Qoca xala", demə bala. Qarı qarıdır,
257 Qoca qocadır. Sözlər qohumdur, Mə'na haçadır. Hər kəsi sözü məqamında, yerində deməyə çağırır. O şerin, sənətin bütün ölçü-biçimlərinə sənətkarlıqla yanışır. Şair bütün vəznlərə bir gözlə baxır: Oxuyuram Əruzu da, Sərbəsti də, Hecanı da. Görürəm səpələnmiş hissi də, həyəcanı da. Eşidirəm fikirlərin səsini. Açıram
düyünlü istiarələr silsiləsini. Könlümə yatmasa atıram. Qafiyəli-qafiyəsiz, Necə olursa-olsun. Şer gərək ovsunlasın Cavanı da, qocanı da, Oxuyuram Əruzu da, Sərbəsti də, Hecanı da. F. Sadığı şerlərinin daxilində elə poetik misralar var ki, bunlar şah misralardır. "Axşamın boynuna dolanıb səhər".
258 Zaman Fikrət Sadıq yaradıcılığında əsas mövzulardan biridir. O yaşadığı zamanədən şikayətçidir. Özü də elə-belə şikayətçi deyil, açıq- aşkar narazılığına səbəb olan məsələlərini şerdə nəzəri təhlilini verir. Cəmiyyətin bu günkü həyatını, Dədə Qorqud nəsihətiylə, Sabiranə şəkildə, Məhəmməd Hadi küskünlüyü ilə, Mircə Cəlil duyumuyla, İsi, Balasadıq yanğısıyla, Qabil coşqunluğuyla verir: Allah səni qorusun, çiçəkdən, qızılcadan. -deyən nənələrimiz yada salınır. Ürək açan, könül oxşayan bu xalq deyimlərinə uyğun olaraq şair ürəyindən keçən hissləri verir. Ya Şamaxılı bir Haqqı paşanın diliylə "Allah səni qorusun paxıl qonşudan, namərddən, alçaqdan" bir sözlə, çirkin niyyətli, qəlbi xovlu insanlardan deyir. Nağıllarda, rəvayətlərdə eşitdiyi "Allah səni şeytan
şərindən, zənən hiyləsindən, quru böhtandan" qorusun dualarnı yada salır və əsil müdrik bir qoca kimi, zamanın dərd-sərini, ağrı- acısını dadmış, daşı ayağına dəymiş, başı bəlalalr çəkmiş millətinə dualar edir: Allah səni qorusun, bayquş səsindən, erməni hiyləsindən, rus qapazından, Qərbin açıq-saçıq libasından, qırmızı üzündən, 259 hay küylü "caz" ından. Şərqin təkkəbbüründən, ədasından, nazından, görümlü, eşidimli, hər cür yalandan. Atasından belə Rüşvət alandan, Məcburi köçmənlikdən, Tikanlı çəmənlikdən, İşsiz qalıb yatmaqdan, Xlor alıb satmaqdan, Hər gün çörək dərdindən, Üzü üstə yıxılandan, Maaşı üstələyən, dövlət vergilərindən. Şair belə bir tərzdə ehtiyac içərisində yaşayan xalqının yoxsul təbəqəsinin dərd-sərini qələmə alır "ovu gözündən vurur", oxucunun qəlbinə, dərdinə-sərinə şərik əsl vətəndaş kimi çıxış edir; "indi də mən deyirəm, Allah səni qorusun" -deyən şair başı bəlalar çəkən xalqına oxun haradan atıldığını bildirir, cəmiyyətin daxilindəki eybəcərliklərdən bezdiyindən onları oxucunun üzünə vurur və hər kəsi öz əməlinə görə cəzalandırır. "Atasından belə rüşvət alan"ı ifşa edir. Maaşı xlorla əvəz edilən fəhlənin miskin taleyinə acıyır, maaşından artıq, astarı üzündən baha olan dolanacağın çətinliklərini, xalqın ümumi məişətinə, yaşayışına, güzəranına 260 dövlətin diqqətini cəlb edir, qoyduğu vergilərə etirazını bildirir. Dövlətin üzünə vurduğu işıq, qaz, su və s vergilərlə verilən əmək haqqı arasındakı uyğunsuzluğu iqtisadçının özündən yaxşı görüb "töhmətləndirir". Kasıbın, ehtiyac içində üzənin daxili aləmini şair məharətlə açır. Cibində pul olanda "lal danışır, kar eşidir, kor görür". Varı olan zülmət gecəni "ay işıqlı", pulu olmayan aylı gecəni də "tor" görür. İnsafın, mürvətin göyə çəkildiyi bu zamanda ondan ancaq "quru ad qal"dığını, varlının süfrəsinə yağ-bal duzdüyünü, kasıbın isə "həftədə bir şor gördü"yünü ürək ağrısıyla bildirir və insanın ehtiyac üzündən bu dünyada elə ölü kimi bir şey olduğunu söyləyir: Həyat xoşdu, acı-şirin hər nədi, Bu zamanda beş gün yaşa, gör nədi. Kasıb qorxmur o dünyadan, gor nədir? Yazıq elə bu dünyada gor görür. ("Görür") Mürşüd Məmmədov şairin bu misraları haqqında maraqlı
fikirlər söyləyir:"Poetik fraqmentində qədərdən gələn haqsızlığa bir etiraz əhval-ruhiyyəsi ifadə olunur. Bu etiraz da müəllifin humanizmindən doğur. Şair nə üçün sualının cavabını oxucunun ixtiyarına buraxır. Ruzgarın gərdişindən hali olan oxucu anlayır ki,
261 ziddiyyət və əksliklər üzərində qurulan həyatın özü də Xaliqin əsəridir və bu əsərdə hər kəsə növbənöv alın yazıları bəxş edilir. Kasıbla, fağırla zənginlər arasında dərdlər bərabər bölünsəydi, həyatın disharmoniyası pozulardı, çünki onun mahiyyəti də, fəlsəfəsi də yalnız bu natarzlıqda və qeyri- mükəmməllikdədir". Xalqının, millətinin xoş firavan yaşaması üçün Fikrət Sadıq ürəyini şama döndərir, misralarında gah varlıdan umur ki, millətinin kasıbına, yoxsuluna əl tutsun, gah da tanıdıqlarının düz gözünün içinə oxuyur ki: "Bir yetimə əl tut"-dedim. Bir tükü də tərpənmədi. Dilə gəldi dağ da, daş da, Amma o susdu, dinmədi. F. Sadıq böyük Sabirin: Nuş olur canıma ət, xasə o həngamda kim, Mən yeyəm, xırda uşaqlar baxa, ağlaşa, ətə. -misralarında o hər zamanda ac, yoxsul fəqirlərin halına acımayan, əksinə, özünü düşünən "pulgir", "üzüdönük"lərin olduğunu bildirir və Sabirin bu misralarını yada salmaqla, dövranın üzünün dönməsindən, "hər şeyin bazarla ölçül"məsindən, varlının ədasından, yoxsulun xəcalətindən bəhs edir. İnsanlığın, insan övladının belə ucuzlaşmasından əzab 262 çəkir. "Nə baha, nə ucuz" şeri bu günkü həyatımızın gerçəklikləridir və bu gerçəkliklərdən əzab çəkən insanlardır. O insanlar ki, Fikrət Sadıq onları sevir, onların xoşbəxtliyini, səadətini istəyir, istədiyini görməyəndə göynəyir. İnsan kimi yaşaya bilməyən, firavan ömür sürməyən, zamanın dəyənəyi altında həm cismən, həm mənən əzilən, istədiyini tapmayan, almağa gücü çatmayan, ailə-uşaq qarşısında gözükölgəli qalanların dərdini ucuz-baha bir-birinin əksi olan həyati gerçəklik qarşısına çıxarır. Bu gün onun üçün nəyin baha, nəyin ucuz olduğunu elə sənətkarlıqla açıb-tökür ki, təhlilə ehtiyac qalmır, hər misra özlüyündə bu ikiliyin qiymətini verir. Zamanın gerçəkliklərini belə dolğunluqla, olduğu kimi verən
Fikrət Sadığın
güclü həyati
müşahidələri var bu misralarda. Duz baha-buz ucuz. Ç örək baha-ürək ucuz. Qənd baha-fənd ucuz. Un baha-ün ucuz. Ət baha-dərd ucuz. Daş baha-baş ucuz. Dəva baha-dava ucuz. Bilim baha-ölüm ucuz. Qəbir baha-səbir ucuz. Dövran baha-insan ucuz. F.Sadıq insan xoşbəxtliyini, səadətini onun mənəvi zənginliyində, fikir və hisslərinin 263 saflığında görür. "Bir sıra Yaxın və Orta Şərq xalqlarının qədim dini, əxlaqi, fəlsəfi ideyalarını toplamış olan "Avesta"da xoşbəxtliyin altı şərti irəli sürülür. Həmin şərtlər bunlardır: doğruluq, xeyirfikirlilik, müdriklik, hakimiyyət, sağlamlıq və uzunömürlülük. Bunları əldə etmək üçün insan daim çalışmalı, əziyyət çəkməli, səadətin əsas qənimi olan
qəzəb, yalan, qeybət kimi
qəbahətlərlə mübarizə
aparmalıdır. Bu mübarizənin əsas vasitəsi isə doğru söz, doğru fikir, doğru əməldir". (Ziyəddin Göyüşov) Dünyanı yalanlar, riyalar içərisində görən "ümidi boşa çıxmış" lar cana doyub haqqı- ədaləti, xoşbəxtliyi axtarır, gəzir, dolaşır, gördüyü haqsızlıqlardan dəhşətə gəlib ümidsizləşir və Fikrət Sadıq da bunlara biganə qala bilmir. Mehdi Hüseyn yazır:"Böyük ədəbiyat hər zaman insanla dost olmuşdur. O, öz qidasını hər zaman insandan almış, onunla nəşvi-nüma tapıb yüksəlmişdir. İnsana məhəbbət ədəbiyyat üçün yeni bir motiv deyildir. Lakin bu motiv hər bir əsrdə
müxtəlif şəkildə
tərənnüm olunmuş, müxtəlif yazıçıların ilhamına bir-birindən çox fərqli bir istiqamət vermişdir F. Sadıq zamanın daşqınında iri sal daşlarla birgə xırda çör-çöp qarışığı gətirən selin içində nəsə axtarır. Alimdən hörmətli sayılan "oğru", "bərk-bərk" yalana sarmaşmış "doğru", "əlli min kərə qarış"an dünyanın qarışığı şairi narahat 264 edir, bütün bu "qarışıq vaxtda"n gördüklərindən, çəkdiklərindən qəlbi qan ağlayan şair xeyirlə şərin
vəhdətindəki yamanlığın çoxluğundan göynəyir. Yalan bir xalvardı, yaxşı bir misqal.
Dünyamız qarışıb olub darısqal. Bu odlu kürəyə əl vurma, süst qal, Kömür alovlanıb, kürə qarışıb. Şair dünyasını nərdtaxtaya bənzədir. Tamahın, nəfsin "zərə" qarışdığı dünyada yarısı məşəqqət, "yarısı röya" şairin sürdüyü ömürdü. Yaşadığı aləmdən də haqlı olaraq narazıdır. Mövcud cəmiyyətdə müxtəlif yollarla varlanan, keçid dövrünün çətinliyindən məharətlə istifadə edərək öz şəxsi mənafeyini düşünən, torpağın yeraltı-yerüstü varını çapıb-talayan, bir ovuc mənsəbpərəstin haramçılıqla yığıb-yığışdırdığı var hesabına tikdirdiyi villalar, gəzdiyi xarici maşınlar, rüşvətlə qalxdığı vəzifədən, kreslodan dövlətin, xalqın mənafeyi naminə deyil, şəxsi maraqları naminə istifadə etməklə quduranlar bu gün F.Sadıq yaradıcılığında bütün çalarlarıyla şerimizdə canlandırılır. Xalq sənətkarı olduğu burada daha açıq görünür. Fikrət Sadıqda mədhiyyə yoxdur. Ona görə də bu gün kağız üstü "xalq şairi" adını almamışdırsa da xalqın gözü tərəzidir. O çəkidə hər sənətkar ağır gələ bilməz: |