72
Təvəkkül Əliyev, Barbara Helving
hamar olan divarlarının qalınlığı isə 2,5 sm-dir (şək. 3: 8). Qabın daxili səthi
qırmızı rəngdədir. Bu isə ondan boya qabı kimi istifadə olunduğunu deməyə
əsas verir. Ümumiyyətlə, Düzən Qarabağda, Mil çölündə əkin və digər təsər-
rüfat işləri zamanı dağılan abidələrdən müxtəlif daş qablara tez-tez rast gə-
linir.
Kamiltəpədən əldə olunan sümük materialı çox deyil. Əldə edilən nü-
munələrin əksəriyyətini çoxfunksiyalı əmək aləti olan bizlər təşkil edir. On-
lar, əsasən qoyunun ayaq sümüklərindən hazırlanmışdır. Abidədən bir ədəd
buynuzdan düzəldilmiş çəkicə oxşar alət, qaban dişindən asmalar və digər əş-
yalar da də aşkar edilmişdir. Şümük alətlərin və başqa əşyaların azlıq təşkil
etməsi Kamiltəpəni Şomutəpə mədəniyyətindən fərqləndirən əsas əlamətlər-
dəndir.
Qazıntılar zamanı Kamiltəpədən bir neçə bəzək əşyasına, o cümlədən,
firuzə və əqiqdən hazırlanmış muncuqlara rast gəlinib. Qazıntı sahəsinin, de-
mək olar ki, hər tərəfində yüzlərlə “sapand daşları”na təsadüf olunmuşdur.
Onlar yumurta şəkilli olub, 50-60 qram ağırlığa və müxtəlif ölçülərə malikdir.
Bütövlükdə, Kamiltəpədən əldə olunan materiallar bir tərəfdən, Naxçı-
van, Qərbi Azərbaycan və Şərqi Gürcüstan, digər tərəfdən, İranın şimalında
– Cənubi Azərbaycandakı abidələrlə oxşarlıq tapır. Daha çox isə Kamiltəpəni
Xəzər dənizinin cənub sahilləri arealındakı əlaqələr sisteminə daxil etmək
olar
(22, s. 57).
Kamiltəpə qazıntıları ilə yanaşı, 2010-2012-ci illərdə ətraf ərzilərdə ye-
ni abidələrin aşkar edilib qeydə alınması, tədqiq olunması və arxeoloji xəritə-
nin tərtibi istiqamətində Almaniya Arxeologiya İnistitutunun əməkdaşı A.
Riccinin rəhbərliyi ilə kompleks araşdırmalar aparılmışdır
(12, s. 67-77; 16,
Dostları ilə paylaş: