E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

KIMYOVIY MUVOZANAT.
REAKSIYAGA KIRISHAYOTGAN MODDALAR.
KONSENTRATSIYALARINING 0 ‘ZGARISHI BILAN
KIMYOVIY MUVOZANATNING SILJISHI
U n c h a k a tta b o ‘lm ag an s ta k a n c h a la rd a 10 ml dan
0,001 n te m ir 
(III) 
xlo rid va kaliy ro d o n id e ritm a la rin i 
ara lash tirin g . Bu q a y ta r reaksiya ten g la m a sin i va un in g
m u v o z a n a t k o n s ta n ta si te n g la m a s in i y o zin g. O lin g an
e ritm a n i teng qilib t o ‘rtta p ro b irk ag a b o ‘ling. B irinchi 
p ro b irk a g a o z g in a k o n s e n tr la n g a n te m ir
(III) 
x lo rid
e ritm a sid a n , ikk inch isiga k o n se n trla n g a n kaliy ro d o n id
eritm a sid a n , u ch in ch isig a esa ozg in a kaliy xlorid kris- 
ta lla rid a n soling, t o ‘rtin c h i p ro b irk a n i taq q o slash u ch u n
q o ld irin g. P robirkalardagi suyuqliklar ran g in i solishtiring. 
R ang in te n siv lig in in g o ‘z g a rish ig a q a ra b , te m ir
(III)
ro d o n id k o n se n tra tsiy asin in g o ‘zg arish in i, y a ’ni m uvo- 
zanatning siljishini kuzating. M assalar t a ’siri qonuni asosida 
ran g n in g o ‘zgarishini k u zatin g. O lin g an e ritm a la r suyul- 
tirilg an d a m uvo zanat siljiydim i?
35

---

OKSIDLANISH-QAYTARILISH
REAKSIYALARI
1. METALLARNING KISLOTALARGA TA’SIRI
a. B itta p ro b irk a g a 2 n sulfat k islo ta e ritm a sid a n 1 m l 
quying va u n d a rux b o ia k c h a s in i tash lang . G az ajralib 
c h iq i s h in i k u z a tin g . B u q a n d a y g az? R e a k s iy a n in g
m olek u ly ar va ion li ten g lam alarin i yozing. O ksidlovchi va 
q a y ta ru v c h ila rn i k o ‘rsating.
b. Ikkita probirka olib, biriga k on sentrlangan n itrat kis­
lo ta va ikkinchisiga suyultirilgan n itra t kislota eritm asid an
qu y in g , h a m d a m is q irin d is id a n h a r ikkala p ro b irk ag a 
tashlang. G az ajralib chiqishini va ulam ing rangini kuzating. 
R eak siy alarn in g m o lek u ly ar va e le k tro n ten g la m a larin i 
yozin g, e le k tro n b alan s va y arim reak siy alar usuli bilan 
ten g lash tirin g . O ksidlovchi va q ay taru v ch ilarn i k o ‘rsating.
d. M etallarning tuzlarga ta ’siri.
1 ta p ro b irk a g a m is (II) su lfatn in g 0,5 n eritm a sid a n
1 m l q u yin g va te m ir q irin d isid a n (yoki sirti to za lan g a n
m ix n i) tash lang . N im a k u za tila d i? R eak siy an in g m o le ­
kulyar va ionli tenglam alarini yozing. Oksidlovchi va qayta­
ru v ch ilarn i k o 'rsa tin g .