Ə. Q. Abbasov

Müvəqqəti torpaqlayıcılarının qoyulması 
 
Bağlı 
paylaşdırıcı 
quruluşlarda 
torpaqlayıcılar, 
gərginlikdən  açılmış  cərəyan  keçirən  hissələrdə  onlar  üçün 
nəzərdə tutulmuş (məsələn, şinlər) yerlərə qoyulur. Bu yerlər, 

---

129 
 
boyaq  maddələrdən  təmizlənir  və  qara  zolaqlarla  işarə  edilir. 
Bütün  paylaşdırıcı  qurğularda  müvəqqəti  torpaqlayıcıları 
ümumi  torpaqlayıcı  naqillə  birləşmə  yeri  boyaq  maddələrdən 
təmizlənməli və müvəqqəti torpaqlayıcının məngənəsini (vintli 
sıxac) 
bərkitmək 
və 
ya 
bolt 
birləşməsi 
üçün 
uyğunlaşdırılmalıdır.  
Səhvən,  gərginlikdən  açılmamış  üçfazlı  xətti  müvəqqəti 
torpaqlayıcı  ilə  eyni  vaxtda  torpaqladıqda,  əməliyyat  işçisi 
üçün  təhlükə  yarada  bilər.  Bu  halda  əməliyyat  işçisi  elektrik 
cərəyanının təsirindən xəsarət və elektrik qövsünün təsirindən 
isə  yanıq  ala  bilər.  Ona  görə  müvəqqəti  torpaqlama 
əməliyyatını  kvalifikasiya  qrupu  IV-dən  aşağı  olmayan  şəxsə 
icazə  verilir  (bu  halda  kvalifikasiya  qrupu  III  aşağı  olmayan 
ikinci  şəxs  də  iştirak    etməlidir).  Elektrik  qurğusuna 
birnəfərlik  əməliyyat  ximətində  1000V-a  qədər  gərginlikli 
elektrik qurğusunda müvəqqəti torpaqlayıcısının qoyulması və 
götürülməsi bir şəxs tərəfindən yerinə yetirə bilər. 1000V-dan 
yuxarı  gərginlikli  paylaşdırıcı  quruluşlarda  torpaqlayıcı 
bıçaqların  qapanması  və  açılması,eləcə  də  35kV-a  qədər 
gərginlikli 
açılmış  xətlərə  müvəqqəti  torpaqlayıcının 
qoyulması  əməliyyatlarını    bir  nəfərə  həvalə  oluna  bilər. 
Torpaqlama  əməliyyatı  yerdən  xüsusi  ştanqa  vasitəsilə  yerinə 
yetirilir. 
Bütün  hallarda  torpaqlayıcını,  xətlərdə  gərginliyin 
olmamasını  yoxladıqdan  sonra  fasilə  vermədən  (yəni  birdən) 
qoyulur.  Müvəqqəti  torpaqlayıcının  ucu  yoxlamadan  öncə 
torpaqlayıcı naqillə birləşməlidir. 
Müvəqqəti  torpaqlayıcıların  xətlərdən  götürülməsi 
əməliyyatı  əks  ardıcıllıqla  aparılır,  yəni  öncə  dielektriki 

---

130 
 
əlcəklərdən və ştanqadan istifadə etməklə torpaqlığının ucları 
xətdən  götürülür,  sonra  əllə  torpaqlayıcı  naqildən  açılır. 
1000V-a 
qədər 
gərginlikli 
qurğularda  torpaqlayıcının 
qoyulması  və  götürülməsi  dielektrik  əlcəkli  əllə  yerinə 
yetirmək olar.