Editörler Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu Prof. Dr. Mustafa Alkan Sağıroğlu / Alkan grafik
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Savaş Çeşitleri
|
Şekil 7.1. Savaşların Sınıflandırılması [3].
Savaşların nesilleri konusunda bu güne kadar yapılan çalışmalarda 3’lü, 4’lü, 5’li ve 6’lı nesiller şeklinde çözümler ortaya konduysa da, birinden diğerine kökten değişimler içeren dört nesil veya kuşak olarak da adlandırılan sınıflandırma daha yaygın kabul görmüş (Şe- kil 7.2), ancak savaşın nesilleri ve geleceği ile ilgili öngörüler konu- sunda tartışmalar devam etmektedir [8]. İki bilim insanı, William S. Lind [9] ve Thomas X. Hammes’in [10] modern savaşları dört nesil- de inceledikleri çalışmalarında ortaya koydukları yaklaşımlarında pekçok benzerlikler olmakla birlikte, Dördüncü Nesil Savaşların geleceği konusunda aynı fikirde olmadıkları görülmektedir. Birinci nesil savaşlar; Birinci Dünya Savaşı öncesinde, tek namlulu yivsiz silahların teknolojide etkin ve yaya unsurlar ağırlıklı kitlesel insan gücünün savaş alanlarında bulundurulmasının ön planda ol- duğu ve düşmanın yakın gücünün doğrudan yıkılmasına odaklan- mış düzenli savaşlardır. İkinci nesil savaşlar; topçunun savaş alanında ağırlıklı olarak yerini aldığı, ateşin ve ateş destek sistemlerinin yoğun olarak kullanıldığı, kitlesel ateş gücünün etkin olarak kullanılmaya başlandığı, merkezi kontrollü ateş gücü ile piyade, tank ve topçu birliklerinin birlikte kullanıldığı yıpratma stratejisinin benimsendiği, gerilla ve yıkıcı savaş hareketlerinin gelişme oranının kuvvetlendiği Birinci Dünya Savaşı dönemini tanımlamaktadır. • Mevzi / Yerel • Bölgesel • Sınırlı • Birleşik • Genel / Sınırsız Ana Amaç ve Sebeplerine Göre Büyüklüklerine Göre Kapsam ve Özelliklerine Göre Savaş Çeşitleri • Sınır / Toprak • İhtilal / İdeoloji • Bağımsızlık • Baskı (Hegemonya) • Din / Mezhep • Ekonomi • Hukuk • Mirasçılık (Veraset) • İç savaşlar Kuvvet, Silah ve Araçlarla Dönüşümlerine Göre • Düzenli (Nizami) • Geleneksel (Konvansiyonel) • Düzensiz (Gayri Nizami) • Koalisyon ve İttifak • Nükleer • Bütüncül (Topyekûn) • Asimetrik • Hibrit (Karma, Melez) • Siber M U S T A F A Ş E N O L 186 Üçüncü nesil savaşlar; tanklarla mekanize piyade unsurlarının baskın sağlayan hızlarından yararlanmanın topçunun kitlesel ateş gücünün önüne geçtiği, düşmana yaklaşarak onu yok etmek yeri- ne merkezi olmayan kararlarla onu atlama ve mücadele güçlerini çökertme taktiklerinin öne çıktığı, teknolojinin ve özellikle hava gücünün yıkıcı etkisinin kendisini gösterdiği ve nükleer silahların kullanıldığı, düzensiz (gayri nizami) savaş tasarım, teknik ve uy- gulamalarının yaygınlaştığı ve işgal edilen ülkelerde evrenselleştiği İkinci Dünya Savaşı dönemini tanımlamaktadır. Dördüncü nesil savaşlar; temel özelliği soğuk savaş döneminden beri uygulanmakta olan ve bugün de hala geçerli bulunan, klasik mücadele anlayışının rafa kaldırıldığı, siyaset ve savaş, sivil ve as- ker, savaş alanı ve güvenlik alanı, savaş ve barış arasındaki sınırla- rın bulanıklaştığı savaşlardır. Bu dönem geleneksel savaşın yerini devlet ve devlet dışı unsurların birlikte veya devlet dışı unsurların yalnız yürüttükleri düzensiz savaş taktik ve uygulamalarının etkin kullanılmaya başlandığı dönemdir. Savaşlar teknoloji yoğun olarak planlanarak uygulanmaktadır. Bilgi ve iletişim sistemlerinin etkin kullanımı ve ağlar yoluyla karar vericileri etkileme, hedef ülke yö- neticilerinin siyasi iradelerini yok etmeye odaklanan siber savaş teknik ve yöntemleriyle propaganda ve psikolojik harekât uygula- maları önem kazanmıştır. Yüklə 3,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|