Ekologiya va geografiya

 
 
maydoni 31500 ga.ga etkazilgan. 1700-3500 m 
mutloq balandlikda joylashgan. Tog‘lar, daryo 
vodiylari, ko‘plab daralar mavjud.
qo‘ng‘ir ayiq, silovsin, qor barsi, tog‘ echkisi. 
Qushlardan – qora laylak, burgut va hashoratlardan 
noyob kapalaklar muhofaza qilinadi.
Kitob 1979 – yil
Zarafshon tog‘ yonbag‘rining O‘zbekiston hududi 
qismida Xojiqo‘rg‘on soyining chap qirg‘og‘ida 
joylashgan. Maydoni 5378 ga. Er yuzasi 1500-2000 
m. balandliklardagi tog‘lardan iborat. 
O‘rta Osiyodagi yagona geologik qo‘riqxona. 300-
400 mln. Yillar ilgari yashagan hayvonlarning 
izlari, tog‘ jinslari, “Qizil kitob”ga kiritilgan noyob 
o‘simlik turlari – ulug‘vor yunona, ulug‘ tog‘ 
lolasi, sharq chinori, anzur piyoz, Zarafshon 
archasi, qizilcha, shirach. Hashoratlardan 
beshiktervatar, Turkiston ko‘zoynakli iloni, 
echkemar, tshbaqa, burgut, kaklik va boshqalar.
Surxondaryo 
davlat 
qo‘riqxonasi
Ko‘hitang tog‘ tizmasining yonbag‘irlarida, o‘rtacha 
balandlikdagi quruq mintaqada joylashgan tog‘ relef 
shakllari keng tarqalgan.
Bu hudud ko‘plab noyob, endemik
o‘simliklarning vatani. Gulli o‘simliklar 
ko‘pchilikni tashkil etadi. “Qizil kitob”ga 
kiritilgan burma shoxli echki, Turkiston silovsini, 
oq tirnoqli ayiq, qoplon, kapcha ilon, burgut, 
qadimgi hayvon izlari, jumladan, dinozavr izi, bir 
qator arxeologik yodgorliklar, g‘orlar muhofaza 

---

17 
 
 
qilinadi.
Nurota 1975-yil 
Nurota tog‘larining markaziy qismida, 400-2000 m. 
mutloq balandliklarda, umumiy maydoni 22135 ga. 
Past va o‘rtacha balandliklardagi tog‘lar relefi
Bir qator hayvonlar turi, Qizilqum qo‘yi, jayra, 
burgut, qirg‘iy, echkemar, qora grif, ilonxo‘r va 
boshqalar, daraxtlardan bodom, yong‘oq, archa 
muhofaza qilinadi.