Ekologiya va geografiya

CHotqol 1947 – 
yil
O‘zbekiston hududida G‘arbiy Tyanshanning 
CHotqol tizmasida. Maydoni 3500 ga. 800-3500 m. 
balandliklarda. O‘rta va baland tog‘ relefi
Qo‘riqxonada mingdan ortiq o‘simlik turi bor. 
“
Qizil kitob”ga kiritilgan tog‘ lolasi, Piskom 
piyozi, beresklet archa va hayvonlardan Sibir tog‘ 
echkisi, bug‘u, oq tirnoqli ayiq muhofaza qilinadi. 

---

18 
 
 
2.2. TOG‘-O‘RMON QO‘RIQXONALARI 
O‘zbekistondagi mavjud qo‘riqxonalarning joylashuv o‘rni va hudud 
bo‘yicha tarqalish 1993 yilda «Maxus muhofaza qilinadigan hududlar to‘g‘risida» 
qonun qabul qilindi. Unda bunday hududlarni aniqlash, ularni tartibga solish, 
muhofaza qilish qonun-qoidalari qayd qilingan. O‘simlik va hayvonot dunyosini 
muhofaza qilish, ularning nodir va tugab borayotgan turlarini saqlab qolishda, 
sonini ko‘paytirishda qo‘riqxona, milliy bog‘ va buyurtma qo‘riqxonalar 
ahamiyati kattadir. O‘zbekistonda qo‘riqlanadigan erlarning umumiy maydoni 2 
mln. gektardan ortiq. Mamlakatda 9 qo‘riqxona bo‘lib, 5 tasi – tog‘li mintaqada 2 
tasi – daryo qayiridagi to‘qayda va 1 tasi cho‘l landshaftlarida joylashgan.
Bular CHotqol tog‘-o‘rmon, Zomin, Nurota, Zarafshon, Hisor, 
Surxondaryo, Kitob kabi qo‘riqxonalar tog’ mintaqasiga, Qizilqum va 
Bodayto‘qay tekislik mintaqasi qo’riqxonalaridir. Bu qo‘riqxonalarda bioekologik 
tadqiqotlar olib boriladi. 
Xisor davlat qo‘riqxonasi
O’zbekistonVazirlar Kengashining 09.09.1983 
yildagi 521-sonli qaroriga muvofiq Qizilsuv va Miroqi davlat qo‘riqxonalarining 
qo‘shilishi natijasida tashkil etilgan. Xisor davlat qo‘riqxonasi O‘zbekistonda eng 
yirik qo‘riqxona bo‘lib, 80986 ga maydonni egallaydi. Qo’riqlash tartibini joriy 
etish Qizilsuv davlat qo‘riqxonasi tomonidan 1974 yilda Xisor tog‘ tizmasining 
janubiy qismidagi 30094 ga maydonda boshlangan. 
1975 yilda shimoliroqda Miroqi qo’riqxonasi tashkil qilingan. Xisor davlat 
qo‘riqxonasi O’zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi 
tasarrufida bo‘lib, tabiatni muhofaza qilish ilmiy-tadqiqot tashkiloti hisoblanadi.