Амин Бабайев, Вцгар Бабайев

Arıların yoluxmayan xəstəlikləri 
Cədvəl 63 
Xəstəliklər 
Xəstəliyi törədən 
amillər   
Xəstəliyin əlamətləri Xəstəliyin müalicəsi 
Kimyəvi 
toksikoz  
Bitkilərdə zərərli 
həşəratlara və 
xəstəliklərə qarşı  
işlədilən kimyəvi 
maddələr, pestisidlər  
Zəhərlənmiş arılar 
narahat olur. Bir neçə 
saatdan sonra hərəkət-
siz qalır. Onların arxa 
bağırsağı duru ifrazatla 
dolu olur, qarnı isə son 
dərəcədə şişir.   
Yuvadan təzə götürülmüş 
çiçək tozluğu və nektar 
şanları kənar edilib mum 
üçün əridilir. Zəhərlənmiş 
arılar 3-4 gün südlü şəkər 
şərbəti  ilə (1 hissə şəkər, 1,5 
hissə su, 0,5 hissə üzsüz təzə 
süd) yemləndirilir. 
Gəzəngi 
toksikoz  
Gənələr, çanaqlı 
yastıqlar və yarpaq 
birələri bitkinin şirəsi 
ilə qidalanaraq gəzəngi 
ifraz edir. Bəzi bitkilər 
də gəzəngi ifraz edir. 
Arılar və sürfələr   
gəzəngi baldan ölürlər. 
Yayda 3-5 günlük 
sürfələr, yaşlı arılar isə 
bağırsaqda pozğunluq 
əmələ gəlməsi 
nəticəsində ölür.  
Xəstələnmiş arı ailələri  
40-50%-li şəkər şərbəti ilə 
qidalandırılır. 
Nektar 
toksikozu 
Zəhərli bitkilərin 
nektarını arılar 
topladıqda baş verir.  
Əvvəlcə yaşlı, sonra 
cavan arılar bu xəstəli-
yə tutulur. Xəstə arılar 
uça bilmirlər, iflic olur-
lar. Xəstə sürfələri arı-
lar yuvadan kənara atır. 
Xəstələnmiş arı ailələri  
40-50%-li şəkər şərbəti ilə 
qidalandırılır. 
Çiçək tozu 
toksikozu 
Zəhərli bitkilərin çiçək 
tozluğundan arılar 
zəhərlənir. Su çatışma-
dıqda arılar çoxlu 
miqdarda qəbul edir, 
lakin həzm olunmur və 
arxa bağırsaqda tıxac 
əmələ gətirir.   
Zəhərlənmiş arılar nara-
hat olur, qarınları şişkin 
halda pətəkdən sürünüb 
çıxaraq ölür.  Xəstəlik 
qısa müddətli olur. Bal 
yığımı başladıqda 
kəsilir.   
Xəstələnmiş arı ailələri   
40-50%-li şəkər şərbəti ilə 
qidalandırılır.