Ekstrakorporal membran oksijenizasyonu (ecmo); yaşamı tehdit eden, ileri ama

Yenidoğan hasta grubu için kriterler:
1. Hipoksi; (4 saatten uzun süre Oksijenasyon İndeksi’nin 
(OI) > 40 olması, OI= (Ortalama hava yolu basıncı 
[cmH
2
0] x FiO
2
/PaO
2
[mmHg] x 100; alveolar-
arteriyel gradiyent (A-a) DO
2
> 40 mmHg, PaO
2
< 50 
mmHG, ventilatöre bağlı, PIP > 35 veya MIP > 20), 
2. İnatçı asidoz (hiperventilasyon, NaHCO
3
infüzyonu, 
alkalizasyon tedavisine rağmen pH < 7.20 ve yüksek 
laktik asit düzeyi olması),
3. Barotravma,
4. Kardiyak disfonksiyon (majör konjenital kalp hastalığı 
olmaksızın),
5. Vücut ağırlığı > 2 kg,
6. Yedi günden daha kısa süreli mekanik ventilatör 
desteğinde olmak,
7. Geri dönüşümlü akciğer hastalığı (10-14 gün içinde),
8. Maksimum medikal tedaviye yanıtsızlık,
9. Koagülopati veya major intrakraniyal kanama 
olmaması,
10. Gestasyonel yaş 35-40 hafta.
Yenidoğan hasta grubu için kontrendikasyonlar:
1. Ağırlık < 2.0 kg, gestasyonel yaş < 35 hafta,
2. İntraventriküler kanama (IVH) > grade 1,
3. 10-14 gün içinde düzelmeyecek akciğer hastalığı,
4. 7-10 günden uzun süren mekanik ventilatör desteği,
5. Sepsis, ileri koagülopati, aile reddi.

---

240
Koşuyolu Heart J 2018;21(3):236-244 ●
Ekstrakorporal Membran Oksijenizasyonu
ECMO kurulumunun kararını verme aşamasında üzerinde 
önemle durulması gereken konular vardır. Öncelikle, organın 
iyileşebilme olasılığı dikkate alınmalıdır. ECMO sonrasında 
organ hasarının tedavi olabilme ve düzelme ihtimali varsa ku-
rulumu düşünülebilir. Eğer hastada bu geri dönüş ihtimali söz 
konusu değilse başka alternatif yöntemlere yönelmek gerekir. 
Pulmoner yetmezlik durumunda, altta yatan akciğer patolo-
jisi iyileşmez akciğer fonksiyonları ECMO’dan ayrılabilecek 
seviyede düzelmezse bu hastaların kaybedilmesi kaçınılmazdır. 
Sonuçların kötü olmasından ötürü pek çok merkezde ECMO’ya 
bağlı hastalar için akciğer transplantasyonu planlanmamaktadır. 
Söz konusu kardiyak yetmezlik olduğunda, eğer bu hasta-
larda düzelme beklenmiyorsa, bu hastalar için ne gibi alternatif
tedaviler planlanabileceği planlanmalıdır. Hastanın transplan-
tasyona uygunluğu ve buna geçiş döneminde başvurulabilecek 
diğer mekanik destek sistemleri ya da kullanılabilecek kalıcı 
uygun bir mekanik destek sistemi olup olmadığı önemle 
araştırılmalıdır. Mesela organ hasarı kesinlikle geri dönüşsüz, 
ileri yaşta, tedavide son noktaya gelinmiş, umut olmayan 
bir hastaya ECMO yerleştirmek açıkça beyhude bir çabadır. 
ECMO’nun bu tarz kullanımı hastayı ve dolaylı olarak ailes-
ini yersiz olarak yorup umutlandırma, yoğun bakım yatağını 
bloke etme, yaşama şansı olan başka bir hastanın daha çok 
fayda görmesine engel olma ihtimallerine sebep olacağından 
etik de değildir. ECMO kurulumu için diğer kontrendikasy-
onlar; yaygın malignite, ileri yaş, graft versus host hastalığı, 
bilinen ileri beyin hasarı özellikle uzun süren kardiyak arrest 
durumlarıdır. Ayrıca aort diseksiyonu ve aort yetmezliği gibi 
teknik kontrendikasyonlar söz konusu olabilir. 
Eğer ECMO kardiyak destek amaçlı yerleştirildiyse, 
iyileşme aşamasında hastayı bekleyen birkaç ihtimal vardır. 
Kalp toparlanıp hasta ECMO’dan ayrılabilir, ventriküler 
destek cihazı (ventricular assist device, VAD) denilen kalıcı 
başka bir mekanik cihaz yerleştirilebilir ya da kalp nakli 
yapılabilir. Bu uzun süre kalıcı olan cihazlarla hasta mobilize 
olabilir, rehabilite edilebilir ve bu cihazla taburcu olabilir. 
Hastanın iyice iyileşmesi beklenerek cihaz çıkarılabilir ya 
da transplantasyona kadar bu şekilde yaşamını sürdürebilir. 
Hastalar VAD ile evlerinde aylarca hatta bir yıla kadar 
transplantasyon için bekleyebilir. Günümüzde; başka hiçbir 
tedaviye yanıt vermeyen, transplantasyona uygun olmayan, son 
dönem kalp yetmezliği hastaları tek çare olarak kalıcı mekanik 
destek cihazlarıyla yaşamaktadır. Bu hastalar genellikle 65 yaş 
üstü veya diğer komorbiditeleri olan hastalardır. 
ECMO yerleştirmeden önce dikkate alınması gereken çeşitli 
teknik koşullar da bulunmaktadır. Aort yetmezliği, özellikle 
ileri ise, rölatif kontrendikasyondur. Böyle durumlarda aort 
kapak replasmanı gerekliliği ortaya çıkabilir.