Əl-Mİzan fi TƏFSİr-el quran içindekiler c: 4 : Al İmran Surəsi

ayənin hədislər işığında şərhi

et/ət-Tövhid adlı əsərdə, İmam Sadiğin (ə.s) bir hədisdə raviye xitab olaraq belə dediyi rəvayət edilər: "Hərhalda sən Allahın sizdən başqa insan birliyi yaratmadığını düşünürsən? Bəli. Vallah, Allah bir milyon Adəm yaratdı. Sizlər bu Adəmlərin sonuncusunun soyunun par-çasısınız." (s. 277)

Mən deyərəm ki: İbni Meysem, Nehc-ül Belağa şərhində İmam Sadiqdən (ə.s) bu mənas(n)ı ehtiva edən bir rəvayət nəql etmişdir. (c. 1, s. 173) Bu rəvayəti Şeyx Saduk da əl-Hisal adlı əsərində nəql etmişdir. (c. 2, s. 652, h: 54)

əl-Hisal adlı əsərdə İmam Sadiqdən (ə.s) belə rəvayət edilər: "Uca Allah on iki min aləm yaratdı. Bu aləmlərin hər biri yeddi göy ilə yeddi yerin bütünündən böyükdür. Bu aləmlərin heç biri özlərininki xaricində bir aləmin olmadığı fikirindədir." (c. 2, s. 639, h: 14)

Yenə eyni əsərdə İmam Misdən (ə.s) belə rəvayət edilər: "Uca Allah yer üzündə başlanğıcından bəri Hz. Adəmin soyu xaricində yeddi aləm yaratdı. Bu aləmləri yerin səthindən meydana çıxardı. Onları bir-biri arxasından yer üzündə öz aləmləri ilə birlikdə yerləşdirdi. Sonra uca Allah insanın atası olan Hz. Adəmi yaratdı və ondan onun soyunu meydana gətirdi..." (c. 2,s.358, h: 45)

Şeybani Nehc-ül Bəyan adlı əsərində Əmr b. Əbu Mikdamdan, o da atasından belə rəvayət edər: "İmam Misə (ə.s) 'Uca Allah, Hz. Həvvanı niyə/səbəb (hansı şeydən) yaratdı?' deyə soruşdum. Mənə 'Bu xalq bu mövzuda nə deyir?' deyə soruşdu. Mən də 'Allah onu Hz. Adəmin qabırğalarının birindən yaratdı, deyirlər' dedim. Mənə 'Yalan danışırlar. Allah onu Hz. Adəmin qabırğası xaricində bir şeydən yaratmaqdan aciz idimi?' dedi. Mən də 'Canım sənə fəda olsun, yaxşı onu niyə/səbəb yaratdı?' deyə soruşdum. Mənə bu cavabı verdi: 'Atamın, atalarına söykən/dözərək mənə verdiyi məlumata görə Rəsulullah (s. a. a) bu mövzuda belə buyurmuşdur: Uca Allah bir ovuc palçıq al/götürüb onu sağ əli ilə -ki ONun hər iki əli də sağ əldir- qarışdırdı və bu palçıqdan Adəmi yaratdı. Palçıqdan bir mik-tar çox qaldı. İşdə palçığın geriyə qalanından da Həvvanı yaratdı."