Əl-Mİzan fi TƏFSİr-el quran içindekiler c: 4 : Al İmran Surəsi

Mən deyərəm ki: Böyük günahların ədədlərinə bağlı Şiə və Əhli Sünnə kanallı rəvayətlərin sayı çoxdur. Bunların bəzilərinə yer verəcəyik. Yer verəcəyimiz bu rəvayətlərdə şirk və Allaha ortaq qaçmaq, yeddi böyük günahın biri olaraq sayılmışdır. Tək bu rəvayətdə şirk yeddi böyük günahın biri olaraq iştirak etmir. Əgər şirk böyük günahların ən böyüyü olduğu üçün, İmam (ə.s) bu günahı ən böyük yeddi günah siyahısına al/götürməmiş ola bilər. Necə ki İmamın, "...əgər mömin isə..." sözü bu xüsusa işarə etməkdədir.

Mecma-ul Bəyan təfsirində verilən məlumata görə Abdulazim b. Abdullah-el Həsəni, Əbu Cəfər Məhəmməd b. Əlidən (ə.s), o da atası Əli b. Musa Razılıqdan (ə.s) rəvayət etdiyinə görə İmam Musa Qazıntım belə buyurmuşdur: "Əmr b. Ubeyd-il Bəsri, İmam Sadiğin (ə.s) yanına gəldi. Salam verib oturduqdan sonra, 'Onlar ki, böyük günahlardan və çirkin şeylərdən qaçınarlar.' (Şura, 37) ayəsini oxudu və susdu. İmam ona, 'Nə üçün susdun?' deyə soruşdu. Əmr, 'Böyük günahları Allahın kitabından öyrənmək istəyirəm.' dedi. Bunun üzərinə İmam Sadiq (ə.s) belə dedi: Təbii/tabe ey Əmr! [1-] Böyük günahların ən böyüyü Allaha şirk qaçmaqdır. Çünki uca Allah belə buyurur: 'Allah, özünə şirk qaçmağı bağışlamaz.' [Nisa, 48] 'Kim Allaha şirk qaçsa, Allah ona cənnəti haram edər. Onun çatacağı yer/yeyər də cəhənnəmdir.' [Maidə, 72]

[2-] Sonra Allahın rəhmətindən ümid kəsmək gəlir. Çünki uca Allah: 'Allahın rəhmətindən ümid kəsməyin. Çünki Allahın rəhmətindən yalnız kafirlər ümid kəsər.' [Yusuf, 87] buyurur.

[3-] Sonra Allahın tələsindən əmin olmaq gəlir. Çünki uca Allah: 'Hüsrana uğrayanlar xaricində heç kim Allahın tələsindən əmin ola bilməz.' [Ə'RAF, 99] buyurur.

[4-] Böyük günahlardan biri də ana-ataya üsyankar olmaqdır. Çünki uca Allah, ana-ataya üsyankar olan kimsəni 'bədbəxt bir zorba' olaraq xarakterizə etmiş və belə buyurmuşdur: 'Məni anama hörmətli etdi; məni bədbəxt bir zorba etmədi. Zorba və pislik düşkünü biri olmaqdan uzaq tutdu.' [Məryəm, 32]

[5-] Böyük günahlardan biri də öldürülməsi haram olan bir insanı haqsız yerə öldürməkdir. Çünki uca Allah, 'Kim bir mömini qəsdən öldürsə cəzası, içində əbədi olaraq qalacağı cəhənnəmdir.' [Nisa, 93] buyurur.

[6-] Namuslu və iffətli qadınlara zina böhtanı atmaq, zina isnadında ol/tapılmaq. Çünki uca Allah, 'Namuslu, heç bir şeydən xəbəri olmayan mömin qadınlara zina isnadında ol/tapılanlar, dünyada və axirətdə lənətlənmişlər və onlar üçün çox böyük bir əzab vardır.' [Nur, 23] buyurur.

[7-] Yetimlərin malını yemək. Çünki uca Allah, 'Yetimlərin mallarını haqsızla yeyənlər...' [Nisa, 10] buyurur.

[8-] Döyüşdən qaçmaq. Çünki uca Allah, 'Təkrar döyüşmək üçün bir tərəfə çəkilmə və ya başqa bir bölüğe çatma xaricində o gün kim kafirlərə arxa çevirsə, şübhəsiz ki o, Allahın qəzəbinə uğramış olaraq dönər. Onun çatacağı yer/yeyər cəhənnəmdir. Ora nə pis bir çatılacaq yerdir.' [Ənfal, 17] buyurur.

[9-] Faiz yemək. Çünki uca Allah belə buyurur: 'Faiz yeyənlər, ancaq şeytan tərəfindən çarpılmış kəslər kimi ayağa qalxarlar.' [Bəqərə, 275] 'Əgər (faiz haqqında deyilənləri) etməsəniz, Allah və Elçisi tərəfindən açılan bir döyüşdən xəbəriniz olsun.' [Bəqərə, 279]

[10-] Cadugərlik və sehr. Çünki uca Allah, 'Halbuki onlar cadu satın alanın axirətdə heç bir nəsibi olmayacağını bilirdilər.' [Bəqərə, 102] buyurur.

[11-] Zina etmək. Çünki uca Allah, 'Kim bunları etsə, günahı(nın cəzasını) görər. Qiyamət günündədirsə əzabı qat qat artırılar və alçaldılmış olaraq əbədi olaraq əzabda qalar.' [Furqan, 69] buyurur.

[12-] Yalan yerə and içmək. Çünki uca Allah, 'Allaha qarşı verdikləri sözü və andlarını az bir əvəzə satanların axirətdə heç bir (savab) payı olmaz.' [Al/götürü İmran, 77] buyurur.

[13-] Qənimət mallarında sui-istifadə etmək. Çünki uca Allah, 'Kim (qənimət mallarına) xəyanət etsə, qiyamət günü xəyanət etdiyi şeylə gəlir.' [Al/götürü İmran, 161] buyurur.

[14-] Fərz olan zəkatı verməmək. Çünki uca Allah, 'O gün (yığdıqları qızıllar və gümüşləyər) cəhənnəm atəşində hirsləndiriləcək və onlarla alınları, yanları və kürəkləri dağlanılacaq.' [Tövbə, 35] buyurur.

[15-] Yalançı şahidlik və şahidlik etməkdən qaçınmaq. Çünki uca Allah, 'Kim şahidliyi gizləsə, (bilsin ki) onun ürəyi günahkardır.' [Bəqərə, 283] buyurur.

[16-] İçki içmək. Çünki uca Allah onu bütlərə tapınmaqla bərabər saymışdır.

[17-] Bilərək namazı və ya başqa bir fərzi tərk etmək. Çünki Peyğəmbərimiz (s. a. a) belə buyurmuşdur: 'Kim bilərək namazı tərk etsə, Allahın və Peyğəmbərin tərəfi (zəmanəti) xaricində qalar.'

[18-19-] Əhdi pozmaq (verdiyi sözə əməl etməmək) və qohumluq bağını qoparmaq. Çünki uca Allah, 'Onlara (əhdi pozan və qohumluq bağını qoparanlara...) lənət və pis bir yurd vardır.' [Rə'd, 25] buyurur.

İmam Musa Qazıntım (ə.s) davamla belə buyurdu: "Daha sonra Əmr b. Ubeyd, hönkür-hönkür ağlayaraq İmam Sadiğin (ə.s) yanından ayrıldı və ayrılarkən də belə dedi: Öz fikirinə söykən/dözərək fətva verənlər ilə fəzilətdə və elmdə sizə rəqib çıxanlar (sizinlə mübahisə/müzakirəyə cəhd edənlər) həlak oldu." (c. 2, s. 84, Üsulu Kafi, c. 2, s. 285, h: 24)