Əlavə`````````````````````````` Balıqdan hazırlanan xörəklərin iaşədə əhəmiyyəti

Mövzu-9
İsti və soyuq içkilərin qidalanmada
əhəmiyyəti və təsnifatı.
İckilər isti və soyuq olmaqla iki qrupa ayrılırlar. İsti ickilərə cay, qəhvə, kakao, şərablı, şokoladlı isti ickilər, soyuq ickilərə isə sud, sudlu və qaymaqlı sərinləşdirici ickilər, turşudulmuş sud
məhsulları, meyvə-giləmeyə sərinləşdirici ickiləri, sudlu və desert kokteyllər aid edilir.
Çay, qəhvə, kakao, şokolad
Cay, qəhvə və kakao ickiləri tərkiblərində kofeinin və digər fizioloji aktiv maddələrin olması ilə fərqlənən incə təravətli ətrə, yorğunluğu aradan qaldırma qabiliyyətinə malikdirlər.
Cay, qəhvə və kakao saxlanma prosesində ətrini itirir və kənar iyləri ozunə tez hopturur. Ona gorə də onları ağzı kip bağlı qablarda və quru otaqlarda, spesfik iyə malik ədviyyatlardan və
digər məhsullardan kənar saxlamaq lazımdır. Cay, qəhvə və kakaonu ağzı acılmış qutularda və ağzı bağlı olmayan bankalarda saxlamaq məsləhət gorulmur.
Cay, qəhvə və kakaonun dad və ətirli maddələri tez ucuculuq qabiliyyətinə malikdir, qaynadıldıqda və uzun muddət saxlandıqda tez parcalanır.
Ona gorə də bu ickilər tələb olunduğu anda az paylarla hazırlanıb realizə edilməlidir. Onların qaynamasına, uzun muddət isidilməsinə, təkrar qızdırılmasına imkan verilməməlidir.
İsti ickilərin sufrəyə verilmə temperaturu 750C-dən aşağı, soyuq ickilərinki isə 70C-dən aşağı, 140C-dən yuxarı olmamalıdır. Cayın hazırlanmasında qara və yaşıl caydan istifadə olunur.
Restoranlarda əla nov, digər iaşə muəssisələrində isə I nov caylardan istifadə edilməsi məsləhət gorulur.
Cay ickisi xidmət edilən kontingentin ozunəməxsusluğu nəzərə alınmaqla stəkanlarda, cay piyalələrində, fincanlarda, cayniklərdə realizə edilə bilər.
Azərbaycanda adətən yeməkdən əvvəl qara-məxməri cay icilir. Cunki o, yemək sufrəyə verilənə kimi mədəni həzmə hazırlayır. Xususi mərasimlərdə insanlar arasında dərhal qarşılıqlı
unsiyyətin yaranmasına imkan yaradır.
Dəmlənmiş cay.Cayı dəmləmək ucun ilkin olaraq cini caynik qaynar su ilə yaxşı yaxalanır. Caynikə (realizə ediləcəyi muəssisəyə uyğun olaraq 1 litr suya 20-40 q) quru cay atılır, həcminin
1/3 qaynar su ilə doldurulur, dəsmala bukulub 5-10 dəq.saxlandıqdan sonra yenidən caynikə qaynar su əlavə olunur. Kərpicvari yaşıl cay əvvəlcə xırdalanmalı və dəmlənməlidir.
Bundan əlavə xususi paketlərdə buraxılan caylardan da istifadə edilə bilər.
Dəmlənmiş cayı qaynatmaq, yaxud onu uzun muddət isti pilətə uzərində saxlamaq olmaz. Cunki bu halda cayın ətri və dadı pisləşir. Dəmlənmiş caya əlavə olaraq quru cay qarışdırılması
məsləhət gorulmur.
Hər pay ucun 50 ml dəm istifadə olunur. Habelə cayın metal caynikdə dəmlənməsi məsləhət gorulmur, cunki belə olduqda cayın təmi pisləşir