Elçin Eyvazalı
Zehni altşüura güvənməyi öyrətmək
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Zehni altşüura güvənməyi öyrətmək
Bunun ardınca bunu sizə demək istərdim: ertəsi gün gecə yuxularınızı xatırlamağa ehtiyac yoxdur. Bu gün bir yuxu gör
ə bilərsiniz və bu yuxunu xatırlamadan bir il gözləyin. Bu yuxunun bir hiss əsini sabah və digər bir hissəsini isə bir h əftədən sonra xatırlaya bilərsiniz. Yuxunuzu xatırlamağınız e htiyacınıza uyğun olmalıdır. Xatırlamağa cəhd etmək lazım deyil.
Beyninizd ə müəyyən təcrübələrin qeydə alınması vacibdir. Bir gün onların iştirakı lazımlı olacaq.Onların orada olduğunu bildiyinizd ən xəbərdar olmalısınız. Hər zaman doğru zamanda lazımi şeyi etmək vacibdir. Bilin ki, özünüzə arxalana bil
ərsiniz.
X əstə problemləri qazanılmış məhdudiyyətlərlə əlaqədardır. Transın məqsədi, xəstənin geniş istinad sistemlərinin bu m əhdudiyyətlərini yumşaltmaqdır. Şüur bloklarından qurtulduqdan sonra problemin h əlli sərbəst və necə deyərlər, şüursuz bir səviyyədə baş verə bilər.
İdeal bir vəziyyətdə, hipnozçu əvvəlcə ağılın mənzərəsini x əstə tərəfindən əldə edilən məhdudiyyətlərlə dolaşmaqdan azad edir v ə sonra xəstələrə şüurlu şəkildə idarə olunan t əfəkkürün köməyi olmadan özlərini içəridən, şüursuz bir s əviyyədə yaratmaq və yenidən qurmaq üçün bənzərsiz həyat t əcrübələrini və birliklərini istifadə etməyə kömək edir. Buna gör ə tranc, şüursuz bir öyrənmə prosesidir.
İnsan davranışlarında avtomatizm altşüur olduqda və şüur müdaxil ə etmədikdə , ən yaxşı nəticənin əldə olunacağına Hipnoz
Elçin Eyvazalı
inanıram. Subyektə hekayələrlə dolayı təsirə müraciət etdikdə, x əstə altşüuru ilə mənəvi əlaqə qurulduğunu hiss etmir.
Hekay
əni izah edərkən həkim xəstənin diqqətlilik dərəcəsini, ist
ər konsentratlı, istərsə fikirli olmadığını, ürəyinə yaxın hər şeyi götürdüyünü və ya yalnız səthi maraq göstərdiyini mü əyyənləşdirir. Diqq
ətlə dinləyən bir dinləyici hərəkətsizdir və uzun müddət bir mövzuya fokus ola bil ər. Narahat bir dinləyici isə h ərəkətlərində daha narahat olur və diqqətini bir mövzudan dig ərinə keçirir.
Bir insanın diqqət dərəcəsi, özü ilə daha çox məşğul olmağından, daxili dünyasından, duyğularından, düşüncələrindən və hərəkətlərindən və ya ətrafındakılardan asılıdır.
Hekay ələr gündəlik şüuru yayındırır və pozur və bununla da x əstəni hipnotik vəziyyətdə qalmağa kömək edir. Xəstə daha açıq, ilkin və sonrakı təlqinə daha həssas olur. Hekayələri x əstəni hipnotik trans vəziyyətinə gətirmək üçün bir müq əddimə kimi danışmaq lazımdır.
X
hipote rapevt bunu bir sıra nümunələrlə izah edir. Məsələn hipnoz v əziyyəti yaşamış bir insanın duyğuları haqqında danışır. Hekayə huşsuz olaraq xəstənin hipnotik hisslərini, hipnozda batırma təcrübəsi ilə "müdrik" şəkildə özünə ötürm əsi üçün seçilir və təqdim olunur. Beləliklə, həkim dolayı təlqinə nail olur.
Maraqlı hekayələr subyekti yayındırmağa və fikirlərini fərqli bir istiqam ətə yönəltməyə kömək edir. Bu üsul ağrı Hipnoz
Elçin Eyvazalı
sindromlarında xüsusilə təsirlidir. Hekayələr yaddaşda iz buraxır və bununla da təlqini şüurda möhkəmləndirir. Hekay
ələrin məqsədi xəstəni simptomlarından yayındırmaq deyil, özün ə inam qazandırmağa və öz gücü ilə sağalmağa köm
ək etməkdir.
H əyatımızın çox hissəsi altşüur tərəfindən təyin olunur. İnsan h əyatı əvvəlcədən müəyyən edilmişdir. Altşüur o qədər də d əyişməz. Bu günə qədər toplanan təcrübələrimizin hamısı şüurumuzla yanaşı altşüurumuza da təsir göstərir. Əgər ilham ver
ən bir şey oxusam, altüurum dəyişər. Şəxsən mənim üçün çox vacib olan bir insanla qarşılaşsam, altşüurum dəyişər.
Əslində, hər hansı bir psixoterapiyanın müsbət dəyəri açıq- aydın bir insanın dəyişmə qabiliyyətinə və böyük dərəcədə başqa bir şəxs və ya qrupla ünsiyyətin təsiri altına düşür. İnanıram ki, bu dəyişikliklər ən tez və dönməz olaraq psixoterapevt x əstəsinin şüursuz stereotiplərinə təsir etməyi h ədəflədikdə baş verir və buna çox vaxt dəyər yönümləri və münasib ətlər sistemi ilə işləmə daxildir.
ələr danışmaq" əlbəttə ki, qədim bir ənənəyə şamil edilir . Q ədim dövrlərdən bəri tarix və məsəllər mədəni d əyərlərin, etikanın və əxlaqın ötürülməsi vasitəsi kimi xidmət etmişdir. Şirin bir qabıqla örtülmüş olsa belə ən acı həbi asanlıqla udmaq olar. Doğrudan da əxlaqi təlimatı ləğv etmək olar, lakin maraqlı izah olunan, maraqlı və xoş bir hekayə şəklində göstəriş və təlimatlar asanlıqla qavranılır. Bu baxımdan hekayələri, şifahi ötürülmənin yumor və maraqlı bilişsel məlumat hekayəsinə tibb, psixologiya və antropologiya sah əsindən az məlum olan faktlar şəklində daxil edilm əsi kimi bir çox təsirli metoddan istifadənin nümun əsidir. Psixoterapevtik təlqinlər məzmunu həm Hipnoz
Elçin Eyvazalı
x
m əqsədlərindən uzaq olan hekayələrə daxil edilmişdir.
Trans h
ər kəsin yaşadığı təbii bir vəziyyətdir. Bu tip ən tanış v əziyyət, xəyallara batırıldığımız zaman meydana gəlir; transın digər formaları meditasiya, dua zamanı və ya bəzən "h ərəkətdə meditasiya" adlandırılan eyni fiziki məşqləri ed ərkən meydana gələ bilər. Belə hallarda bir insan daxili v əziyyətlərin və hisslərin xarici əhəmiyyətə malik olmayan s əslər və hərəkətlər kimi daha az əhəmiyyət kəsb etdiyini dərk edir.
Transda x əstələr tez-tez xəyalların, simvolların və altşüurun dig
ər ifadə formalarının mənasını asanlıqla başa düşməyə başlayırlar. Bu vəziyyəti "şüursuz öyrənmə" adlandırmaq olar. Bu zaman x əstələr hər şeyə daha çox qadirdirlər, öz düşüncələri və gündəlik qayğıları ilə daha az maraqlanırlar. Hipnoterapistin t əklqinləri mühakiməsiz qəbul olunur.
X əstəyə bir transa girməyə kömək edən terapevt, diqqətini ç əkir və içəri istiqamətləndirir, xəstəni daxili axtarışa və hipnotik reaksiyaya çağırır. Həm xəstənin ehtiyacları, həm də gözl
əntiləri ilə əlaqəli və terapevt işinin istiqaməti ilə əlaqəli hipnotik reaksiya x əstənin "geniş öyrənmə təcrübəsi" əsasında yaranır. Bu reaksiyanı təhrik etmək üçün terapevtik dolayı t əlqinlər, müntəzəm bir söhbətin və ya maraqlı bir hekayənin t ərkibinə daxil edilə bilər.
Terapevt, x əstənin diqqət səviyyəsini və cavab verməyə hazır olduğunu əks etdirən incə dəyişiklikləri diqqətlə izləyir. Bu d əyişikliklər üz ifadəsi, baxışların hərəkətsizliyi və demək olar ki, tam h ərəkətsizlikdir. Bu işarələr olduqda, terapevt xəstəsinin yüngül bir trans v əziyyətinə düşdüyünə əmin ola bilər. Daha sonra ona bir Hipnoz
Elçin Eyvazalı
t
qalın", bu zaman xəstənin çox güman ki, altşüurunun m əzmunu ilə məşğul olduğunu bilir. Nağıllar, dini məsəllər və xalq miflərinin nümunələrindən göründüyü kimi, hekay ələrin quruluşu çox vaxt arxetipdir. Və xalq mifl əri kimi bir çox hekayədə axtarış mövzusu da var.
Hipnoz tapşırıqlarını yerinə yetirmək Qızıl Dənizin arxasına yürüş etmək kimi qəhrəmanlıq cəhətlərini ehtiva edə bilməzdi, lakin subyektiv dram v ə daxili yerinə yetirmə hissi heç də kiçik olmur.
Hipnozun n əticəsi yaxşı bir film izlədikdən sonra kinodan çıxdığınız "aydınlanma aurası" na bənzəyir. Filmdə bir çoxumuz d əyişkən şüur vəziyyətlərini yaşayırıq. Bir və ya daha çox simvol il ə eyniləşdiririk və "dəyişən bir trans" t əsirini yaşayaraq otağı tərk edirik. Ancaq bu hiss uzun sürmür - ən çox on-on beş dəqiqə. Əksinə, hipnoza baş çəkən insanlar illər sonra dinlədikləri hekay ələrə qayıtdıqlarını görürlər. Bundan əlavə, "öyrənmə hekay ələri" bu müsbət təsiri gücləndirir, tamamlayır və istiqam ətləndirir. Hekayələr yeni məlumatlar verir, yeni hissl ər oyadır və yeni təcrübələr üçün təkan verir. İllərdir həyatla bağlı günahkar bir düşüncə kədərindən yaxa qurtara bilm əyən bir xəstə, hipnozun tolerant və həyatı təsdiq ed ən fəlsəfəsi şəklində hekayələrlə mükafatlandırılır. Rabit
ə, altşüur da daxil olmaqla müxtəlif səviyyələrdə gedir. Bu görüşlər xəstəyə həm oyaq vəziyyətdə, həm də hipnotik v əziyyətdə ötürülə bilər. Və sonra tamamilə bütün qurulmuş düşüncə dairəsinə etibar etməyinin lazım olmadığını görə Hipnoz
Elçin Eyvazalı
bil
ər. Subyekt məhdud fəlsəfəsinin və məhdud psixoloji münasib
ətlərinin əsiri qalmaq məcburiyyətində deyil. Qismən bu hekay
ələr vasitəsilə həm şüurlu, həm də şüursuz səviyyədə h əm qəbul etmək, həm də rədd etmək üçün yeni imkanların olduğunu başa düşməyə başlayır.
B əzən xəstələr özlərini hekayələrin personajları ilə və ya ortaya çıxan problemləri uğurla həll edən müdrik və bacarıqlı bir adam kimi tanıdırlar. Məsələn, hekayələrdəki valideynlər r əhbər qüvvələr, sevgi və dəstək mənbələri və ya altşüur liderlik m ənbələrini təmsil edə bilərlər.
Hipnozçu tez- tez hipnotik düsturlara baş vurur: "Harada olursunuzsa olun, s əsim də sizi izləyir." Bu ifadə ona immersiya d ərinliyindən asılı olmayaraq bir trans ilə bir xəstə il ə əlaqə saxlamağa kömək edir və eyni zamanda hipnotik t əlqin üçün bir siqnal kimi xidmət etdi. hipnotik bir transda, hipnoloqla x əstə arasındakı fərq yox olur.
V
sanki öz daxili s əsi kimi eşidir. Onun səsi sənin səsinə çevrilir v ə səsi sən harada olursan səni izləyir. Ən vacib və faydalı yanaşmalardan birini 'ağıl oxumaq' adlandırmaq olar. Xəstəni diqqətlə izləyib davranışlarını və reaksiyalarını incələyərək, onu həqiqətən tanımaq və düşüncələrini oxumaq olar.
Bel ə "bilik" çox yaxın bir əlaqəyə səbəb olur. Hər hansı bir psixoterapiyanın zəruri bir komponenti olan "uyğunlaşma" hipnoterapiya il ə daha dəqiq qurulur.
(Bu baxımdan, psixoterapiya ilə əlaqədar "yaxınlaşma" termini istifad ə edən ilk Anton Anton Mesmer olduğunu bilm ək maraqlı olacaq.) Ən çox psixoterapevt, hansı məktəbə Hipnoz
Elçin Eyvazalı
m
"münasib ət" olduğunu qəbul edirlər həkim və xəstə, " əhəmiyyətin mərkəzi bir bağıdır. Yaxın terapevtik əlaqələr xəstəyə təhlükəsizlik hissi, anlayış v ə etibarlılıq hissi verir. Bu cür dəstəklə o, daha böyük bir inamla v ə risk almağa hazırlıqla daxili və xarici aləmin reallığına cavab verməyə başlaya bilər.
Burada müzakir ə olunan bu cür "bilik" psixoanalistin xəstəsi haqqında ümumiyyətlə "öyrənməsindən" tamamilə fərqlidir. H əqiqətən xəstə və ya simptomları haqqında çoxlu məlumat toplamağa ehtiyac qalmır.
B ədənin hərəkəti, nəfəs alma və ya nəbz (boyun üzərində görm
ək olar) kimi sadə əlamətləri müşahidə etməklə m əhdudlaşmır. Hekayələri dinlədikdə xəstənin reaksiyalarını da müşahidə edin. Məsələn, bir xəstə hekayənin müəyyən bir nöqt
əsində stress yaşayırsa, bu çox vacib bir şeyin təsir etdiyini göst ərir. Sonra başqa bir hekayəni istifadə etmək olar v ə ya əvvəlki ilə işləməyə davam etmək olar, ancaq xəstənin reaksiyasını stimullaşdırmaq üçün hekayələr yalnız bir terapevtik deyil, h əm də diaqnostik bir vasitədir.
Qeyd etdiyim kimi hekay ələri suallar, yumor, lövhələr və x əstənin diqqətini, təəccüb, şok, şübhə və ya qarışıqlıq ilə cəlb etm ək prinsipindən istifadə etmək olar. Hər hekayənin bir quruluşu və süjeti var, əksər hallarda gözlənilməz bir şəkildə başa çatır.
ələr çox vaxt ən yüksək gərginlik anına səbəb olur, ardınca rahatlama və ya uğur hissi gəlir. Təhsil hekay ələrindən istifadə aşağıdakı kimi tərtib etdiyim prinsipin Hipnoz
Elçin Eyvazalı
əyani bir nümunəsidir: "Bir problem və ya çətinliklə qarşılaşdığınız zaman bu məsələni maraqlı etməyə çalışın.
Sonra m əsələnin maraqlı tərəfinə diqqəti yönəldə bilərsiniz və görül
əsi çətin işlərə əhəmiyyət verməyəcəksiniz. "Beləliklə, əvvəlcə xəstənin reaksiyalarında və simptomlarında bu maraqlı işin konturlarını müəyyənləşdirəcəksiniz.
Sonra başlanğıc üçün xəstənin niyyəti ilə bənzər bir və ya daha çox hekay ə seçirsiniz və sonra ona daha uğurlu bir dizayn göst ərəcəksiniz. Əvvəlcə xəstənin dünyasını modell əşdirirsən, sonra xəstənin dünyası üçün bir model yaradırsan.
Hipnozçu subyekt ə bir uşağın inkişafının təsvirlərini - öz əlini tanımağı, ayağa qalxmağı, gəzməyi və danışmağı - x əstənin öz inkişaf prosesi hissini oyatmaq üçün necə istifadə etdiyini izah edir.
X əstəni ən erkən öyrənmə təcrübələrimə qaytaran hekayələr söyl
ədikdə, yeni bir məsələnin həlli və ya bir trans v əziyyətində yeni bir bacarıq əldə etməsi uğursuzluqlarından xilas edir.
Bu zaman x əstə belə düşünür: eyni zamanda bu bacarıqları əldə edə bildiyimi yaxşı bilirdim. Praktik nəticə bu oldu ki, h əyatımdakı digər çətinliklərin öhdəsindən gəlməyi öyrənə bil ərəm.
Normal inkişafa dair aydın bir düşüncəyə sahib olun. Bu, bütün insanları bir modelə sığdırmaq demək deyil, əksinə, hər insanın "həqiqi" mən adlandırdığı şeyə bənzər bir normal, sağlam bir nüvəyə sahib olduğuna inanın.
Hipnoz
Elçin Eyvazalı
Böyüm
ə və inkişafın bir çox cəhətdən təhrif oluna biləcəyini bilin, ancaq terapevtin v əzifəsinin insanı öz "həqiqi yoluna" qaytarmaq olduğunu da bilin.
Terapiya v ə ya məşq kursuna başladıqda, çox vaxt həqiqi yolun başlanğıcına qayıtmaq faydalıdır. Bunun necə olacağına bir nümun əyə "Qalxmağı öyrənin" adlı hekayəmdə rast g əlmək olar. "T əhsil almaq üçün buradasınız" adlı digər bir hekayəm isə inkişafın bütün mənasını ifadə edir və "öyrənməyə istiqam
ətlənmə" ni, öyrənməyə hazırlığı stimullaşdırır.
Subyektin diqq əti və özü ilə oynamaq bacarığına sahib olun. Hekay
ələrinizi danışaraq hər şeyi zarafat edin. Bu hekayələrdə insanlara, h ətta tanımadıqları qaynaqlarının olduğunu xatırladın. Hamımızın istifadə etmədiyimiz qüvvələr, təbii qüvv ələr var. Müvafiq həvəsləndirici təlqın və göstərişlərin köm əyi ilə tez-tez bu qüvvələr işə tətbiq oluna bilər.
Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|