Elektr energetikasi

Yakorь reaktsiyasi.
SG statorining har bir faza chulg’amlariga qiymatlari simmetrik yuk-
lama ulansa, chulg’amlardan bir-biriga nisbatan 120 ga siljigan uch fazali toklar o’tadi. Bu toklar statorda n₁= n aylanish chastota bilan aylanadigan magnit maydonni hosil qiladi. Yuklama toki yakorь magnit oqimi F_a ni hosil qiladi. F_a va qo’zg’atish chulg’amining magnit oqimi F₀ bir-biriga nisbatan qo’zg’almas bo’lib, bu oqimlar birgalikda mashinaning natijaviy magnit oqimini hosil qiladi.
Umuman, yuklama bilan ishlayotgan generatorda natijaviy magnit oqimi F_nat qo’zg’atish chulg’amining MYuK F₀ va yakorning MYuK F_a lari ta’siri natijasida hosil bo’ladi. MYuK F₀ yuklamaga bog’liq bo’lmaydi, F_a esa yuklamaning qiymatiga va xarakteriga bog’liq bo’ladi. Yuklamaning xarakteri deganda yakorь MYuK ning asosiy magnit oqimga qanday burchak ostida ( = =0; 0  +90; 0  –90) ta’sir qilishini tushunish lozim. SHuning uchun ham generatorning natijaviy magnit oqimi F_nat yuksiz ishlash rejimidagi oqim F₀ dan farq qiladi.
Yakorь MYuK F_a ning asosiy magnit oqimi F₀= F_qo’z ga ta’siri yakorь re-aktsiyasi deyiladi. Sinxron mashinalarda yakorь reaktsiyasi yuklama qiymatiga va xarakteriga bog’liq bo’ladi. Quyida noayon va ayon qutbli sinxron mashina (SM) lar uchun yakorь reaktsiyasini ko’rib chiqamiz.
Noayon qutbli sinxron generator magnit sistemasining to’yinishi

hisobga olinmagan hol uchun yakorь reaktsiyasi. Bunday SM da stator va rotor orasidagi havo oralig’ida stator aylanasi bo’yicha bir xil bo’ladi. SHunday bo’lgani uchun mashinaning magnit zanjiri to’yinmagan bo’lsa, natijaviy magnit oqim F_nat ni aniqlash ancha osonlashadi, ya’ni u F₀ va F_a magnit oqimlarining geometrik yig’indisiga teng bo’ladi:

F_nat = F₀ + F_a. (19.1)
Yakorь reaktsiyasining SM ish xossalariga ta’sirini EYuK Ye₀ va yakorь toki I_a orasidagi siljish burchagining har xil qiymatlarida ko’rib chiqamiz.
Burchakning qiymati yuklama qarshiliklari xarakteriga (aktiv, induk-tiv, sig’imiy yoki aralash bo’lishiga) bog’liq bo’ladi.