Elektr energetikasi

Nazorat uchun savollar.
1. Transformatorning parale ishlashdan maksad?
2. Transformatorning tekshirishda kanaka elementlar ishlatiladi?
3. Kanday xollarda transformator ni paralel ulash mumkin emas?

TAJRIBA ISHI № 4
UCH FAZALI QISQA TUTASHGAN ROTORLI ASINXRON MASHINANI TEKSHIRISH.
.Ishdan maqsad.
1.Tajriba yo’li bilan asinxron dvigatellarni aylanishlar tezligining n=f (M) momentga bogliqligini o’rganish va mexanik xarakteristikasini qurish.
Ishni tushuntirish.
Asinxron dvigatel deb – statordagi magnit oqimni aylanishidan rotorning aylanishlar tezligi orqada qoladigan dvigatellarga aytiladi. Asinxron dvigatel konstruktsion jixatdan ikki qismdan, qo’zg’aluvchi qism – rotordan va qo’zg’almas qism statordan iborat. Uning mexanik xarakteristikasi rotorining aylanishlar tezligini mexanik momentiga bog’liqligiga aytiladi. M = f (n).
3.Ishni bajarish tartibi.
1.Sinalayotgan qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron dvigatel uchun yuklama bo’lib u bilan bir o’qda yotuvchi parallel uyg’otishli o’zgarmas tok dvigateli xizmat qiladi. Birlamchi dvigatelni yuklash generatorini limpali reostat orqali yuklash evaziga bajariladi.
2.Tajriba o’tkazish uchun keltirilgan sxema yig’ilsin. Dvigatelni stator chulgamlari yulduz usulida ulangan bo’lib uni zanjirga ampermetr, voltmetr va uch fazali vattmetr ulangan.
3.Jixozlar va o’lchov asboblari bilan tanishib, ular ma’lumotlarini yozib olinadi. 4.Tajriba sxemasi yig’iladi.
5.Dvigatel ishga tushiriladi.
6.Generatorda U_H bo’lishiga erishiladi.
7.Tajribalar o’tkazish davomida elektr chiroqlarini yoqish uchun generator nominal quvvatgacha yuklanadi.
8. O’lchash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi.
9.YUklamani qiymatlarida taxometr yordamida tezliklar o’lchanadi.
10.Xisoblash orqali tezlikni momentga boglanishi aniqlanadi va M=f(n) yoki M=f(s) quriladi. Ma’lumki dvigatel validagi moment quyidagicha bo’ladi. M_dv=9550 R₂ /n (Nm) bu yerda R-mexanik quvvat, kBt; n-aylanishlar tezligi, ayl\min; Biroq R=R₁_dv bu yerda R₁=3R_f dvigatelni tarmoqdan olayotgan quvvati, kBt (3 fazali vattmetrdan o’lchanadi). _dv–dvigatelni FIKi. Dvigatel foydali ish koeffitsentini topish uchun butun agregat FIKni  ni topish kerak, ya’ni =R_g/R₁=U₂I₂ /P₁; bu yerda, R_g=I_gU_g generatorni yuklamaga berayotgan quvvati, kVt. Dvigatel FIKi (_dv) ni generator FIKi (_g)ga teng, deb qabul qilib agregat FIKni, () ni, _g va _dv orqali topamiz, unda _dv=_gen= ga teng buladi. Sirpanish koeffitsenti S esa S=n₀-n_g/n₀; bu yerda, n-magnit maydoni aylanishlari soni, ayl/min.
Jadval-12

O’lchanadi (Dvigatel)						Xisoblanadi (Generator)
I	P	n	U	I	P	P	M	S		
A	kVt	Ayl/min	V	A	kVt	kVt	Nm	kVa	-	-

1-rasm. uch fazali qisqa tutashgan rotorli asinxron mashinani xarakteristikasini olish sxemasi.