Elektr enyergiyasi sanoati

2.  Energetikaning joriy holati va rivojlanish istiqbollari 

 

          ―O‘zbekenergo‖  DAK  –  vertikal  integratsiyalashgan  kompaniya  bo‘lib, 

uning  tarkibiga:  elektr  energiyasi  hosil  qiluvchi  elektr  stansiyalar,  elektr 

energiyasini  uzatuvchi  infrotuzilmalar,  elektr  energiyasini  iste‘molchilarga 

sotadigan  korxonalar,  qurilish,  ta‘mirlash,  elektr  energiyasi  sohasiga  xizmat 

ko‘rsatuvchi korxonalar  kiradi. 

          Kompaniya  iqtisodiyoti  sohalari  va  aholisini  markazlashgan  holda  elektr 

bilan  ta‘minlaydi,  shuningdek,  respublikaning  alohida  shaharlaridagi  sanoat 

korхonalari 

hamda 

kommunal-maishiy 

iste‘molchilarga  issiqlik  energiyasi 

yetkazib  beradi.  Respublikaning  energetik  bazasi  39  ta  elektr  stansiyadan  iborat. 

O‘zbekiston  elektr  stansiyalarining  belgilangan  quvvati  12,5  mln.  kBt.  Buning 

asosiy  ulushini  kompaniyaning  tabiiy  gaz  va  ko‘mirda  ishlaydigan  issiqlik  elektr 

stansiyalari  egallaydi.  Qolgan  quvvatlar  kichik  va  o‘rta  GESlar  tomonidan 

ta‘minlanadi. 

---

 

14 

       0,4-500  kV  kuchlanishli  elektr  tarmoqlarining  umumiy  uzunligi  243  ming  km 

dan  oshadi,  foydalanishdagi  35  kV  va  undan  yuqori  kuchlanishli  stansiyalar  soni 

1673  ta  bo‘lib,  ularning  umumiy  transformator  quvvati  40  mln.  kVt  dan  oshadi, 

shuningdek,  bugungi  kunda  6-10  kV  kuchlanishli  67574  ta  transformator  punktlari 

ishlab turibti.  Ularning  umumiy  quvvati  taxminan  22,5 mln.  kVt. 

       ―O‘zelektrtarmoq‖  UK  elektr  energiyasini  hosil  qiluvchi  manbalarda 

taqsimlovchi-  sotuvchi  korxonalarga  tashib  berish  ishlarini  amalga  oshiradi.  Bu 

ishlar  10  ming  km  uzunlikdagi  110-500  kV  kuchlanishli  magistral  elektr  tarmoqlar 

vositasida bajariladi.  Korxonalarning  76 ta stansiyalarida  jamlanma  quvvati   

20 mln.  kVt bo‘lgan transformatorlar  o‘rnatilgan. 

        Hududiy elektr tarmoq korxonalari  iste‘molchilarga  elektr  energiyasining   

04-110kV  kuchlanishli  elektr  uzatish liniyalari  orqali  yetkazib  beradi.  

Bu liniyalarni  uzunligi  226,9 ming  km keladi. 

        Мamlakatimizda 

elektr 

energiyasini 

rivojlantirishning 

2015-yilgacha 

mo‘ljallangan  yo‘nalishlari  O‘zbekiston  Respublikasi  prezidentining  ―O‘zbekiston 

Respublikasi  sanoatini  rivojlantirishning  2011-2015-yillarga  mo‘ljallangan  ustuvor 

vazifalari  to‘g‘risida‖gi  15.12.2010  yil  PQ-1442-sonli  qarori  bilan  belgilangan. 

Shu  xujjatga  muvofiq,  ―O‘zbekenergo‖  DAK  48  ta  investitsiya  loyihalarini  amalga 

oshirishni  ko‘zda tutmoqda. Jumladan: 

  15 

ta 

loyiha 

issiqlik 

elektr 

stansiyalarini 

modernizatsiyalash 

va 

rivojlantirishga  oid  bo‘lib,  bunda  2329  MVt  quvvatlarini  ishga  tushirish 

nazarda tutiladi; 

 

9  ta  loyiha  gidroenergetikaga  taalluqli  bo‘lib,  bunda  GESlarning  quvvatini 

63,8 MVtga  oshirib borish nazarda tutiladi. 

        Issiqlik  ergetikasida  yangi  elektr  stansiyalar  qurish,  ishlab  turgan  elektr 

stansiyalarni  zamonaviy  energiya  ishlab  chiqarish  texnologiyalarini  joriy  qilgan 

holda kengaytirish  va modernizatsiyalash  mo‘ljallangan.  Mazkur  bosqichda  

1500  MVt  dan  ortiq  qo‘shimcha  quvvatlarning  ishga  tushirilishini  ta‘minlovchi 

qator loyihalar  amalga  oshiriladi. 

---

 

15 

        220  kV  kuchlanishli  elektr  tarmoqlarga  doir  5  ta  loyiha  bajarilmoqda.  Ushbu 

loyihalardan  595  MVt  transformator  quvvatlarini  va  283,4  km  uzunlikdagi  elektr 

uzatish  liniyalarini  ishga tushirish  ko‘zda tutiladi. 

         0,4-6-10-35  kV  taqsimlovchi  elektr  tarmoqlarida  23,9  ming  km  uzunlikdagi 

elektr  uzatish  linyalarini,  shuningdek,  6-10  kV  kuchlanishli  3,6  mingdan  ziyod 

transformator  punktlari  va  35  kV  kuchlanishli  40  dan  ortiq  stansiyalarini 

modernizatsiyalash  va  yangilashga  oid  tadbirlar  amalga  oshirilmoqda,  1,2  ming km 

uzunlikdagi  elektr  uzatish  linyalari,  6-10  kV  kuchlanishli  400  ta  transformator 

punkti va 35 kV 15 ta stansiya qurilmoqda. 

         Samaradorlikni  oshirish  va  yoqilg‘i  energetika  resurslaridan  oqilona 

foydalanishdagi  ustuvor  yo‘nalishlardan  biri  energiya  ishlab  chiqarishda  qattiq 

yoqilg‘ining  ulushini  ko‘paytirishdir. 

         Ko‘mir  stansiyalarini  yanada  rivojlantirish  zaruriyati  qidirib  topilgan  va 

tadbiq  etilgan  ko‘mir  konlarida  foydali  qazilmalarning  kattagina  resurslari 

mavjudligi  bilan  izohlanadi.  Ko‘mirning  balans  zahiralari  1,5  mlrd.  tonnadan 

ziyod. 

        Sohani  rivojlantirishning  2011-2015-yillarga  mo‘ljallangan  ustuvor  vazifalari 

dasturini  bajarish  natijasida  quyidagilarga  erishish  mumkin: 

-  2723,2  MVt  energiya  hosil  qiluvchi  quvvatlari,  933,4  km  uzunlikdagi  elektr 

uzatish  linyalarini  va  110-500  kV  kuchlanishli  tarmoqda  2099  MVA  transformator 

quvvatlarini  ishga tushirish; 

-  energiya  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirish,  1,3  mlrd.  kub.м hajmida tabiiy 

gazni  tejash,  energiyani  tashishda  yuz  beradigan  yo‘qotishlarni  100  mln. 

kVt/soatga qisqartirish; 

-  2015  yilga  kelib  yoqilg‘i  -  energetika  balansidan  ko‘mirning  ulushi  10-11%  ga 

yetkazish  (2010 yilda  bu ko‘rsatkich 3,6% edi); 

-  maishiy  iste‘molchilarda  5  mln.  donadan  ziyod  zamonaviy  elektron  xisob 

asboblarni o‘rnatib, elektr  energiyasi  hisobga olish tizimini  takominllashtirish. 

        Kompaniya  soha  mutaxassislarining  ijtimoiy  hayoti  va  farovonligini 

oshirishga  katta  ahamiyat  bermoqda.  ―O‘zbekenergo‖  DAK  tomonidan 

---

 

16 

energetiklarga  ko‘rsatilayotgan  g‘amho‘rlik,  kadrlarning  mustahkamlanishi, 

ijtimoiy  sohaning  yahshilanishi,  soha  mutaxassislari  farovonligini  ko‘tarilishi, 

kompaniya  faoliyati  samaradorligini  oshirishga  ko‘mak beradi.