Elektroakustika asoslari



Yüklə 0,53 Mb.
səhifə3/10
tarix14.09.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#143328
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Javob: 1,26 MB.
Ovoz - har qanday muhitda (havoda) tarqaladigan va chastota va intensivlikning uzluksiz xususiyatlariga ega bo'lgan to'lqin. Eshitish a'zolariga yetib boradigan to'lqin tebranishlarni keltirib chiqaradi, keyinchalik ular miya tomonidan tovush signaliga aylanadi. Ovozli ma'lumotni kodlash xuddi shu printsip asosida amalga oshiriladi.
Taqdimotning ikki shakli
Dunyoda barcha ovozli ma'lumotlar ikki shaklda taqdim etiladi:

  1. Analog - har xil tebranish amplitudasi va chastotasi bilan uzluksiz silliq chiziq.

  2. Diskret - turli balandlikdagi "qadamlar" ga ega bo'lgan singan segment.













Yozib olishning analog shakli eski qurilmalarda - magnitafonlarda,
kassetalarda, grammofonlarda qo'llaniladi. Bu erda to'lqinlar tashuvchida trek shaklida qayd etiladi va bu treklar tomonidan "bezovta qilingan" igna yoki tovushni o'zgartiruvchi qurilma tovushni qayta ishlab chiqaradi.
Endi deyarli barcha qurilmalar tovush signallarini takrorlash uchun ikkilik sanoq tizimidan foydalanadi. Kompakt disklar, flesh-kartalar, qattiq disklar - ularning barchasi ma'lumotlarni ikkilik kodda saqlaydi. O'qish va yozish printsipi tubdan o'zgartirildi.
Audio namuna olish
Elektron qurilmalar tovushni takrorlashi uchun uni mashinaga tushunarli shaklda yozib olish, uni 1 va 0 belgilarning ma'lum bir ketma-ketligiga aylantirish kerak. Bunday o'zgartirish jarayoni namuna olish deb ataladi. Kodlash printsipining o'zi quyidagicha:

  1. Silliq chiziq ko'p sonli kichik vaqt segmentlariga bo'linadi, shunda ma'lum bir o'lchovsiz kichik to'g'ri chiziq har bir qismga to'g'ri kela boshlaydi.

  2. Har bir segmentga to'g'ri burchakli uchburchak sifatida ifodalanishi mumkin bo'lgan ma'lum bir amplituda qiymati tayinlanadi: oyoqlar mashina uchun tovushning tebranishlarini aniqlaydi va gipotenuza yozuvning analog shaklini ifodalaydi.

  3. Har bir bunday uchburchakka ovoz balandligi darajasiga mos keladigan ma'lum bir raqam beriladi.

Amalda bunday ma'lumotlar gistogramma shaklida taqdim etiladi: har bir ustunning balandligi to'lqinning amplitudasiga to'g'ri keladi va namuna olish tezligi, ya'ni vaqt oraliqlarining o'lchami kenglik bilan ifodalanadi.







Shunga ko'ra, novdalar qanchalik tor bo'lsa, ma'lumotni yozib olish uchun ularning ko'pi kerak bo'ladi, qayta ishlab chiqarilgan signalning sifati shunchalik yuqori bo'ladi, lekin faylning og'irligi ham ko'proq bo'ladi. Sifat zamonaviy musiqa, tovush bit tezligiga bog'liq - tovushning bir soniyasini kodlash uchun ajratilgan bitlar soni.
Shunday qilib, bit tezligi qiymati qanchalik baland bo'lsa yaxshiroq sifat ovoz.
Audio ma'lumotni qisqacha kodlash.
1. Umumiy ma’lumotlar
Murakkablik: Asosiy.
Qaror qabul qilishning taxminiy vaqti (2-qismni bajaradiganlar uchun): 2 daqiqa
Mavzu: Grafik va multimedia axborotlarini yaratish va qayta ishlash
Submavzu: Raqamli audio
Nima tekshiriladi: Ovoz yozish jarayonining miqdoriy xususiyatlarini baholash qobiliyati.
Qisqacha nazariy ma'lumotlar: Ushbu turdagi topshiriq KIM USE-da yangi bo'lganligi sababli, biz beramiz (hozircha hech qanday asossiz, quyida asoslash) matematik model ro'yxatga olish jarayoni:
N=k*F*L* T (1)

  • N- ovozli yozuvni o'z ichiga olgan fayl hajmi (bitlarda);

  • k- yozish kanallari soni (masalan, 1 - mono, 2 - stereo, 4 - kvad va boshqalar);

  • F- namuna olish chastotasi (gertsda), ya'ni. bir soniyada qayd etilgan tovush amplitudasi qiymatlari soni;

  • L- ruxsat, ya'ni. har bir o'lchangan qiymatni saqlash uchun ishlatiladigan bitlar soni;

  • T– tovush fragmentining davomiyligi (sekundlarda).

Vazifa qanday ko'rinishi mumkin? Masalan, bu kabi: Ovoz yozish jarayonining barcha kerakli parametrlarining qiymatlari o'rnatiladi, bittasidan tashqari. Qolgan parametrning qiymatini, masalan, fayl hajmini yoki ovozli fragmentning davomiyligini baholash kerak.

Vaziyatga misol:


Javob variantlari:
1) 0,2 MB
2. Vazifa namunasi
2.1. Vazifa.
Vazifa 2012-A8-1.
Yagona kanalli (mono) audio 16 kHz va 24 bitli ruxsatda namuna olish chastotasida yoziladi. Yozish 1 daqiqa davom etadi, uning natijalari faylga yoziladi, ma'lumotlarni siqish amalga oshirilmaydi. Quyidagi qiymatlardan qaysi biri olingan fayl hajmiga yaqinroq?
1) 0,2 MB 2) 2 MB 3) 3 MB 4) 4 MB
2.2. Yechim.
Biz dastlabki ma'lumotlarni bit-sekund-gerts o'lchamiga keltiramiz va (1) formula bo'yicha hisob-kitoblarni bajaramiz:
Berilgan:
k= 1, chunki bir kanalli (mono) ovoz yozish;
F= 16 kHz = 16 000 Gts;
T= 1 min = 60 s.
TopingN
Formuladagi ma'lum parametrlar qiymatini (1) almashtiring.
N=1*16000 *24*60 =(16 *1000) * (8*3) * (4*15)=
= 2 4 *(2 3 *125) *(2 3 *3)*) *(2 2 * 15) = 2 12 *5625 (bit)=
= 2 12 *5625 bit = (2 12 *5625)/2 3 bayt = 2 9 *5625 bayt =
= (2 9 *5625)/ 2 20 MB = 5625/2 11 MB = 5625/2048 MB.
Raqam 5625/2048 2 va 3 raqamlari orasida. Bundan tashqari, u 2 ga qaraganda 3 ga yaqinroq, chunki 3 * 2048 – 5625 < 1000; 5625 - * 2048 > 1000.
Toʻgʻri javob: №3 (3 MB)
Izoh. Boshqa yechim g'oyasi 3.3-bandda keltirilgan

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin