Elektronika va asbobsozlik

Jixozlar va o‘lchov asboblari.

Xavoning elektr mustaxkamligini aniklash uchun kabellar izolyatsiyasini sinash uchun muljallangan AKI-50 asbobidan foydalanish mumkin. AKI-50 apparati kuchlanishi 127/220 V bulgan bir fazali uzgaruvchan tok tarmogidan tahminlanadi, uning tugrilangan kuchlanishi 50 kV, toki 2 mA va kuvvati 0,5 kVA. Birlamchi chulgamida 110 V kuchlanishni yukori volg‘tli bir fazali moy transformatorining ikkilamchi chulgamida 35 kV gacha kuchlanish paydo buladi. Tok transformator bakida joylashgan kenotron yordamida tugrilanadi. Transformator bakida kenotronning transformator kanali va bufer qarshilik xam joylashgan. Bufer qarshilik yukori volptli transforrmatorning va kenotronni xavo teshilganda o‘ta yuklanishdan ximoya kiladi. Yukori volg‘tli transformatorning birlamchi chulgami avtotransformator orkali tarmoqka ulangan. Avtotransformator kuchlanishni noldan maksimal kiymatgacha ravon uzgarishga imkon beradi. Kuchlanish transformatorining birlamchi chulgamiga ulangan kilovolg‘tmetr yordamida ulchanadi. Volg‘tmetr apparatning salt rejimida tugrilangan kuchlanish (kilovolg‘tda) kiymatda darajalangan. Kontaktlarga yukori volg‘tli transformatorning birlamchi chulgami kuchlanishini kontrol kilish uchun volg‘tmetr ulangan. Tok okimining kattaligi uchta: 100, 500 va 2500 mkA chegaraviy ulchami mikrometr yordamida nazorat kilish kerak. Asbob: shtekelg‘ vilkasini tarmoqka ulanganda yonadigan yashil va tugmaga ulaganda yonadigan xamda transformatorning yukori volg‘tli chulgamida kuchlanish borligi xakida signal beruvchi kizil lampa bilan tahminlangan.

Ishni bajarish tartibi:

1. 
   AKI-50 asbobi bilan tanishing.
   
2. 
   Sinash transformatorining birlamchi chulgamiga uzatiladigan kuchlanishni rostlovchi avtotransformatorni xolatini tekshiring.
   
3. 
   Asbobning uzilgan xolatida elektrodlari xavo oraligining elektr mustaxkamligini aniklash uchun muljallangan yukori volg‘tli shinalarga maxkamlang.
   
4. 
   Asbobning yukori volg‘tli kismida yerga ulangan tusiklarni borligini tekshiring.
   
5. 
   Kurilmani 127 yoki 220 V kuchlanishli tarmoqka ulang. Bunda yashil signal lampa yonishi kerak.
   
6. 
   Avtomatik viklyuchatelg‘ ulang va transformatorga kuchlanish bering. Bunda kizil lampa yonishi kerak.
   
7. 
   Avtotransformator yordamida 1kV/s tezlikda kuchlanishni nolg‘dan teshish kuchlanishigacha uzgartiring. Teshilgan vaktda maksimal tok relesi ishga tushadi va asbob uziladi. Kontaktni vaktiga ulabi, sigim zaryad yukotiladi.
   
8. 
   Teshilishdagi kuchlanish U_tesh kattaligini 3-jadvalga yozing.
   
9. 
   Elektrodlar orasidagi masofa h ni uzgartirib 12 dan 15 mm gacha, elektr maydon bir jinsli va turli jinsli bulgan xollarda teshilish kuchlanishi U_tesh ni aniklang. Xar bir teshilish sodir bulgandan so‘ng avtotransformatorning rostlash dastasini nolg‘ xolatiga keltiring.
   
10. 
    Ulchash va xisoblash natijalarini 3-jadvalga yozing.
    

3-jadval