Elektronika va sxemotexnika


Varikaplar. Tunnel diodlar



Yüklə 1,87 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/110
tarix02.01.2022
ölçüsü1,87 Mb.
#47885
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   110
Elektronika va sxemotexnika

2.4. Varikaplar. Tunnel diodlar 
 
Varikap  elektr  maydoni  yordamida  boshqariladigan  sig‗im  sifatida 
qo‗llanishga  mo‗ljallangan.  Varikapning  ishlash  prinsipi  elektr  o‗tish  to‗siq 
sig‗imining teskari kuchlanishga bog‗liqligiga asoslangan. 
Varikaplar  asosan  tebranma  konturlarni  chastotasini  elektron  qayta 
sozlashda qo‗llaniladi. Varikaplarning bir necha turi mavjud. Masalan, parametrik 
diodlar  o‗ta  yuqori  chastota  signallarini  kuchaytirish  va  generatsiyalashda, 
ko‗paytiruvchi  diodlar  esa  keng  chastota  diapazoniga  ega  bo‗lgan 
ko‗paytirgichlarda qo‗llaniladi. 
Tunnel  diodi  deb  qo‗zg‗otilgan  yarim  o‗tkazgich  asosida  loyihalangan 
yarim o‗tkazgichli asbobga aytiladi. Unda teskari va uncha katta bo‗lmagan to‗g‗ri 
kuchlanishda  tunnel  effekti  yuzaga  keladi  va  volt–amper  xarakteristikada  manfiy 
differensial qarshilikka ega bo‗lgan soha mavjud bo‗ladi. 
Tunnel diodlar boshqa turdagi diodlardan sezilarli farq qilmaydi, lekin ularni 
yasash  uchun  10
20
  sm
-3
  kiritmaga  ega  bo‗lgan  yarim  o‗tkazgichli  materiallar 
qo‗llaniladi. 


 
 
39 
39 
VAX  nochiziqli  bo‗lsa,  uning  har  bir  kichik  sohasi  to‗g‗ri  chiziq  deb 
qaraladi  va  xarakteristikaning  bu  nuqtasida 
dI
dU
R
i

  differensial  qarshilik 
kiritiladi.  Agar  xarakteristika  kamayuvchi  bo‗lsa,  bu  sohada  qarshilik  R
i
  manfiy 
qiymatga ega bo‗ladi. 
Tunnel  diodi  VAX  19  –  rasmda  keltirilgan.  AV  soha  manfiy  differensial 
qarshilik  bilan  xarakterlanadi.  Agar  tunnel  diodi  tebranma  kontur  elektr  zanjiriga 
ulansa,  u  holda  kontur  va  shu  zanjirdagi  manfiy  qarshilik  kattaligi  o‗rtasidagi 
ma‘lum  nisbatlarda  tebranishlar  kuchayishi  yoki  generatsiyalanishi  mumkin.  
Tunnel  diodlari  asosan  3-30  GGs  diapazonda  O‗YuCh  generatorlar  qurishda, 
hamda  maxsus  hisob  qurilmalari  va  mantiqiy  yuta  yuqori  tezlikda  ishlaydigan 
sxemalarda qo‗llaniladi. 
 
 
19 – rasm. Tunelli diod VAX. 
 

Yüklə 1,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   110




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin