Elektrotehnika va elektronika

M
c
=(0,3
÷
0,4
)M
n
bilan yoki salt ish rejimida ishga 
tushiriladigan sinxron motorlar rotoridagi qo‘zg‘atuvchi chulg‘amga qo‘zg‘atgichni bevosita ulab qo‘yish 
sxemasi keng qo‘llanilmoqda. Bunda qo‘zg‘atgich yakori razryad qarshiligi orqali yoki bevosita rotor 
chulg‘amiga ulanadi. Motor chastotasining taxminan, 
0,95n
qiymatida qo‘zg‘atish zanjiridagi razryad 
qarshiligi rubilnik bilan zanjirdan chiqariladi. Bunda qo‘zg‘atish zanjiri uzilmaganligi sababli sinxron 
motorni ishga tushirish sxemasi ancha soddalashadi.

---

168 
Quvvati 2000 kVt gacha bo‘lgan sinxron motorlarni salt ish rejimida, hatto razryad qarshiligisiz ham 
ishga tushirish mumkin. Bunda sinxron motorni ishga tushirish uchun stator chulg‘amini elektr tarmog‘iga 
ulash kifoya. 
 
Nazorat savollari 
1.
Sinxron mashinalarning konstruktiv tuzilishini aytib bering? 
2.
Sinxron mashinalarning ishlash tamoyilini aytib bering? 
3.
Sinxron mashinalar qanday qutbli bo’ladi? 
4.
Sinxron mashinalar qanday usullarda ishga tishiriladi? 
5.
Sinxron mashinalarning mexanik tavsifni ta’riflang? 
6.
Sinxron mashinalarning burchak tavsifni ta’riflang? 

---

169 
III bob. 13-mavzu.
O‘ZGARMAS TOK MASHINALARI.
Reja: 
13.1
Umumiy tushunchalar. 
13.2
O‘zgarmas tok mashinalarining tuzilishi va ishlash tamoyili. 
13.3
O‘zgarmas tok generatorlari va ularning tavsiflari. 
13.4
O‘zgarmas tok motorlarini ishga tushirish va aylanish tezligini rostlash. 
13.5
Elektr motor vali(o’qi)ga ta’sir etuvchi momentlar va ularning muvozanat tenglamasi. 
13.6
O‘zgarmas tok motorlarining mexanik tavsifi. 
13.7
O‘zgarmas tok motorlarini ishga tushirish.