Elmи мяъмуяси



Yüklə 3,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/37
tarix05.05.2017
ölçüsü3,55 Mb.
#16979
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37

Xristianlıqda oruc. Dünya dinləri içərisində mühüm bir yer tutan və 

mövcud ilahi dinlər arasında sıra baxımından ikincisi olan xristinlıq dininə 

hal-hazırda bir milyarddan çox (1.400.milyon) adam sitayiş edir. Bunların 

çoxu Avropa və Amerikada yaşayırlar. Üç əsas sektaya: Kotolik, ortodoks 

(pravoslav) və protestant məzhəblərinə ayrılmış xristianlıq dinində  də oruc 

ibadətinin olduğunu görürük. Xristianlığın müqəddəs kitabı  İncildə orucla 

bağlı belə deyilir: “Və oruc tutduğunuz zaman, ikiüzlülər kimi qaşqabaqla 

gəzməyin; ona görə ki, onlar oruc tutduqlarını insanlara göstərmək üçün 

özlərini qəmgin tuturlar. Doğrusunu sizə deyirəm: onlar mükafatlarını 

aldılar. Amma sən oruc tutduğun zaman, başına yağ sürt və üzünü yu; Ta ki, 

insanlara yox, gizlində olan Atana oruclu görünəsən; və gizlini görən atan 

sənə açıqcasına  əvəzini verəcəkdir”

1

(Matta 6/16-18). Bundan əlavə  Əhdi-



Cədidin Matta 9/14-17, Mark 2/18-22 və Luka 5/33-39 fəsillərində də orucla 

bağlı  məlumatlar vardır və bunların çoxu bir-birinin təkrarı olaraq 

verilmişdir. Bununla yanaşı xristianlıq dinində mühüm bir yer tutan İsa 

peyğəmbərin oruc ibadəti ilə bağlı Matta incilinində belə deyilir: “Bundan 

sonra Ruh İsanı iblis tərəfindən imtahan olunmaq üçün səhraya apardı.  İsa 


 Saleh KAZIMOV 

388 


qırx gün, qırx gecə oruc tutduqdan sonra acıdı” (Matta 4/1-2). Yəhudilik 

içərisində  çıxmış xristianlıqda ilk vaxtlar yəhudilikdəki “kəffarə orucu” da 

tutulurdu və oruc ibadəti bu dində ilk vaxtlarda çox təqdir olunurdu. 

Xristianlığın tarixinə  nəzər saldıqda görürürk ki, bu dində oruc ibadəti 

olmuş, lakin Hz. İsa bu ibadətlə  əlaqədar aydın hökmlər qoymamış bu işi 

bilavasitə kilsənin ixtiyarına vermişdir. “Bununla yanaşı Tertulliyen “Orucla 

bağı” adlı əsərində həvarilərdən qalma məcburi bir orucdan bəhs edir”

18

 



Beləliklə yəhudilikdə olduğu kimi, xristianlıqda da, oruc, dini bir əsasdır. 

Həmçinin xristianlardakı orucu konkret bir formada anlama imkanı yoxdur. 

Çünki bu dində bir çox məsələlərdə olduğu kimi bu sahədə  də aydın dini 

hökmlər yoxdur. Çox vaxt oruc pəhrizlə eyniləşdirilmişdir. Oruc tutmaqda 

əsas məqsəd müəyyən vaxtlarda bədənə  əziyyət vermək, nəfsin istəklərinin 

qarşısını almaq və  bəzi günahların cəzasını bu dünyada çəkməyə 

çalışmaqdır. Bu dində  əsasən kotolik məzhəbinə  mənsub insanların və 

digərlərinin də tutduğu iki növ oruc vardır: 

1.

 

Şükr orucu (Okaristik, Le June Eucharistique). 



2.

 

Kilsəyə aid oruc (Ekleziyastik, Le Joune Ecclesiastique).



19

  

Okaristik oruc. Xristianlıqda Hz. İsa tərəfindən həyata keçirilməsi  əmr 



olunan yeddi müqəddəs dini ayin (sakrament) vardır. Bu yeddi sakramentin 

hamısının bütün sektalar tərəfindən qəbul olunmamasına baxmayaraq, 

məzhəblərin çoxu tərəfindən qəbul ounan ayinlərdən biri okarist ayinidir. Bu 

ayin Hz. İsanın çarmıxa çəkilməsindən  əvvəl həvariləri ilə birlikdə etdiyi 

şam yeməyinin xatirəsi olaraq keçirilən, kominyondur (“Çörək-şərab ayini,” 

evharistie, evharistiya). Okaristiyanı (çörək-şərab ayinini) qarşılamaqla 

əlaqədar həyata keçirilən oruc “okaristik oruc” adlandırılmışdır. Bu orucda 

kominyondan əvvəl, müəyyən bir müddət ərzində qatı yeməklərin yeyilməsi 

qadağan olunur. Bu oruc əvvəllər gecə saat 12-dən Kominyona kimi heç nə 

yeməmək və içməməklə  həyata keçirildiyi halda, indi II Vatikan dini 

toplantısından sonra dəyişdirilmişdir. Hal-hazırda bu ibadət Kominyandan 

bir saat əvvəl heç bir şey yeməmək 3 saat əvvəl də spirtli içki qəbul 

etməmək formasında həyata keçirilir. 

                                                 

18

 Günay Tümer, Abdurrahman Küçük a.k.ə. s. 488. 



19

 Cemal Sofuoğlu  «Ислам  дини  есаслары»,  Измир, 1996, с.311,  Günay Tümer, 

Abdurrahman Küçük a.k.ə. s. 488. 


İslamdan əvvəlki dinlərdə oruc 

389 


Ekleziyastik oruc. Bu orucu adətən kotolik məzhəbinə  mənsub olanlar 

tutur. Yuxarıda Matta incilində Hz. İsanın 40 günlük oruc tutduğunu qeyd 

etmişdik. Kotolik kilsəsi bu ibadəti qırx günlük bir müddət  ərzində diyet 

(Carem) formasında həyata keçirir. Bu pəhriz kotoliklər üçün “Kül 

çərşənbəsi” deyilən Caremin ilk günündən pasxa gününə kimi davam edir. 

Kilsə  təqviminə görə ilin müəyyən vaxtında həyata keçirilən bu ibadət bir 

kəffarə (tövbə) tətbiq olunmasıdır. Orucun bu növü hal-hazırda olduqca 

yüngülləşmiş  və azalmışdır. Tutulma forması gündüz yalnız bir yeməyi 

yemək, səhər və axşam da yüngülvari yeməklərə qane olmaqdır. Türkiyənin 

böyük təfsirçi alimi Hamdi Yazır 40 günlük orucun mənşəyini, daha sonrakı 

xristian din xadimlərinin qənaətinə  əsaslandırır. Çünki xristianlara otuz 

günlük ramazan orucunu tutmaq əmr olunmuşdur. Lakin onlar havaların isti 

keçməsi ilə əlaqədar olaraq, fərz olan bu orucun vaxtını daha sərin bir vaxta 

keçiriblər. Kəffarə olsun deyə buna on gün də  əlavə ediblər.

20

 IV əsrdən 



etibarən tutulan iki günlük bir oruc olan pasxadan əvvəl tutulan oruc indi də 

bütün səmimi xristianlar tərəfindən tutulur. Xristianlıqda orucun müddəti 

haqqında yekdil bir fikir mövcud deyil. Pasxadan əvvəl tutulan oruc gecə 

yarısı qurtardığı halda, bəziləri bu orucu axşam qaranlıq düşdükdən sonra , 

bəziləri də dan yeri ağardıqda açırlar.

21

 



Xristianlar arasında Hz. İsanın çarmıxa çəkildiyinə inanların tutduğu 

“İztirablar cüməsi” orucu da geniş yayılıb. Xristian inancına görə, Hz. İsa 

çərşənbə günü tutulmuş, cümə günü çarmıxa çəkilmiş  və  şənbə günü də 

vəfat etmişdir. Bilavasitə bu günlər tövbələrin qəbul olunduğu günlərdir və 

bu günlərdə oruc tutmaq lazımdır. 

Ortodokslar orucda köhnə  ənənəyə bağlıdır. Onlarda oruc daha sərt və 

uzun müddətlidir. Protestantlarda isə  bəzi qruplar istisna olmaqla oruc 

tutulmur. Bunlar içərisində Anqlikan kilsəsinin oruc günlərini müəyyən 

etməsinə baxmayaraq, onun tutulmasını insanın öz ixtiyarına vermişdir. 

Xristianlıqdakı orucu yekunlaşdırarkən onu da qeyd etmək lazımdır ki, 

bu dindəki oruc ölkələrə və tutanlara bağlı olaraq müxtəlif formalarda həyata 

keçirilir. Bəziləri yumurta və meyvə yeməməklə, bəziləri yalnız quru çörək 

yeməklə  bəziləri də bunların heç birindən istifadə etməməklə oruclarını 

                                                 

20

 Cemal Sofuoğlu a. k. ə., s. 314. 



21

 Cemal Sofuoğlu a. k. ə., s. 314.  



 Saleh KAZIMOV 

390 


tuturlar. Bir qismi də vardır ki, heyvanlardan əldə edilmiş qidalardan imtina 

edərək yanız bitki məhsullarından istifadə edirlər. 



Manilikdə oruc. III  əsrdə Sasani İranının tərkibində olan İraqın 

ərazisində  rəssam Mani (təxm. 215-276) tərəfindən  əsası qoyulmuş ruh 

yüksəkliyini aşağı düşürən, gnostik (arifanə) dualizmi əsas götürən və 

sinkretik (bir-biri ilə uyuşmayan ziddiyətli görüşlərin birləşdiyi) bir din olan 

manilikdə  də oruc ibadəti vardır. Manilik dininə bağlı olanlarların ilin 

müxtəlif vaxtlarına təsadüf edən bir çox oruc günlərinə riayət etməsi şərtdir. 

Maninin fevralda və yaxud da martda əzab verilərək ölməsinin xatirəsini yad 

etmək üçün keçirilən tədbirlərin daxil olduğu oruc və tövbə ayı ilin sonuna 

düşür. Bu bayram bema kimi (Manini təmsil edən beş pilləli bir kürsü 

hazırlanaraq) qeyd olunur. Seçilmiş olanlar 30 günü bema tədbirlərinin 

əvvəlinə düşməklə ilin sonunda 100 gün oruc tuturlar. Bazar günləri tutulan 

həftəlik oruc da bura daxil edilir.

22

 

 



İslamdan  əvvəl  ərəblərdə oruc. VII  əsrdə  təşəkkül tapmış islam dini 

məlum olduğu kimi ilk öncə  ərəblər arasında yayılmağa başlamışdı. Çox 

vaxt İslama qədərki ərəb cəmiyyətini cahil bir toplum, bu dövrü də cahiliyyə 

dövrü adlandırırlar. Məlum olduğu kimi cahiliyyə dövründə ərəblər də oruc 

tuturdular. Bunlardan biri rəcəb ayında tutulan orucdur. Onlar etdikləri 

günaha kəffarə olmaqla və yaxud da qıtlıq təhlükəsinə qarşı təşəkkür etmək 

məqsədi ilə oruc tuturdular. İslamdan  əvvəl  ərəblər “sükut orucu” adlanan 

bir oruc da tuturdular ki, bu oruc bir gün ərzində heç danışmamaqla 

tutulurdu və ibadət olaraq qəbul olunurdu.

23

  



  

 

 

                                                 

22

 Baxn. Ekrem Sarıkçıoglu Başlangıçdan Günümüzə Dinler Tarihi s.138-139, 



İsparta 1999. Ziya Bünyadov Dinlər təriqətlər məzhəblər s.135, Bakı 1997 

Azərbaycan nəşiyyatı. Günay Tümer Abdurrahman Küçük a. k. ə. s. 79

 

23

 Cemal Sofuoğlu a. k. ə., s. 314-315. 



İslamdan əvvəlki dinlərdə oruc 

391 


 

Nəticə 

Məlum olduğu kimi oruc ibadəti dinlərin hamısında olmasa da, çoxunda 

mövcud olan bir ibadətdir. Dünya dinləri içərisində bu ibadətin yerinə 

yetirilməsinə  nəzər saldıqda görürük ki, bir çox dinlərdə bu ibadət bir növ 

nəfsə əziyyət vermək məqsədi ilə həyata keçirilir. Bir çoxları da bu ibadəti 

istəyinə uyğun olaraq bir pəhriz formasında yerinə yetirir. Sonuncu ilahi din 

olan islam dinində isə bu sırf bir ibadət kimi, əvvəlcədən hər bir şəxs üçün 

aydın və  dəqiq bir formada ilin müəyyən olunmuş bir vaxtında bir ay 

müddətində 29-30 gün olmaqla həyata keçirilir. Səhhətində problem 

olmayan hər bir adam, bu ibadəti nəfsə işkəncə olaraq deyil, zövqlə həyata 

keçirir. Digər dinlərdə bu ibadət günəş  təqviminə uyğun olaraq keçirildiyi 

halda islam dinində ay təqviminə uyğun olaraq həyata keçirilir. Qəməri 

təqvimin 9-cu ayı olan ramazan ayında tutulan orucu ilin bütün 

mövsümlərində tutmaq mümkün olur. İslamdakı bu ibadət iradəni 

möhkəmləndirməklə yanaşı, nəfsin idarə olunmasında da mühüm rol 

oynayır. Hər bir dindar həmişə səbirsizliklə orucluq ayı olan ramazan aynın 

gəlməsi gözləyir. Qurani-Kərimdə buyrulur: “Ramazan ayı insanlara 

döğru yol göstərən, doğru yolu və haqqı batildən ayırmağı açıq-aşkar 

dəlillərlə bəyan edən Quranın nazil olduğu aydır. Sizdən hər kim o aya 

yetişsə onu (oruc) tutsun.”

24

 



 

 

                                                 

24

  Əl-Bəqərə 2/185; Qurani-Kərimdə orucdan bəhs edən surə  və ayələr bunlardır: 



Bəqərə 2/183, 184, 185, 187, 196; Nisa 4/92; Maidə 5/89, 95; Məryəm 19/26, 

Əhzab 33/35, Mücadilə 58/4. 



 Saleh KAZIMOV 

392 


 

 

İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT 

 

1.

 



Qurani-Kərim 

2.

 



Cemal Sofuoğlu, İslam Dini Esasları s. 310-315, İzmir 1996.

 

3.



 

С. А. Токарев, Религия в истории народов мира s. 448, Москва 

1976.

 

4.



 

Abdurrahman Küçük, Günay Tümer Dinler tarihi, Ankara, 2002, s. 

483, 488, 489.

 

5.



 

Л.  А.  Сурженко,  Религии  мира,  Буддизм  с. 20-21, Минск, 

Кинижний Дом, 2006.

 

6.



 

Mehmet Aydın, Dinler Tarihine Giriş s. 63 Konya 2002.

 

7.

 



Veysel Uyusal, Psiko-Sosyal Açıdan Oruc, s. 4. Ankara 1994.

 

8.



 

Ekrem Sarıkçıoglu Başlangıçdan Günümüzə Dinler Tarihi s.138-

139, İsparta 1999.

 

9.



 

Ziya Bünyadov Dinlər təriqətlər məzhəblər s.135, Bakı 1997 

Azərbaycan nəşiyyatı. 

 

10.



 

Kitabi Mukaddes, (Sayılar XXIX/7). İst. 2004.

 

11.


 

Qalip Atasağun İlahi dinlerde (Yahudilik, Hıristiyanlık və İslam`da) 

dini semboller. s.96. Konya 2002.

 

 



İslamdan əvvəlki dinlərdə oruc 

393 


 

 

RESUME 

 

In every religion the basics of belief are very important. Worshiping and 

praying are important, too. Fasting is a more important praying among them 

in Islam. Fasting is one of the five main rules of the religion and it is fulfilled 

in a perfect way.  

In this article we are talking about the fasting not only in Islam, but also 

in other religions. We give information about the religions, in which people 

do the fasting and in which way they realize this praying. It is mentioned that 

in different religions fasting is realized in different and special ways. We 

also give information about the people, who do the fasting and how they do 

it. 

 

 



 

РЕЗЮМЕ 

 

В  каждой  религии  рядом  с  основой  веры,  существует  поклонение, 

которое  тоже  занимает  важное  место.  Среди  поклонений  очень 

распространенным  является  пост.  Пост  один  из  пяти  условий 

исламской  религии,  который  в  исламской  религии  очень  чётко 

выполняется.  В  этой  статье  говорится  о  посте  в  исламской  и  других 

религиях. Здесь дается короткая информация о тех религиях, в которых 

есть  пост,  и  том  как  он  выполняется.  В  статье  отмечается,  что  пост  в 

разных  религиях  имеет  разную  форму  и  выполняется  своеобразно. 

Коротко  дается  информация  и  о  людях,  которые  выполняют  пост  и  о 

том, как они это делают. 

 


ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﰲ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﻡﻮﻬﻔﻣ

 

395 



 

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﰲ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﻡﻮﻬﻔﻣ

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﻥﺎﹶﻏﻭﺩ ﻒﺳﻮﻳ ﺭﻮﺘﻛﺪﻟﺍ

1

 

(Dr. Yusuf DOĞAN)

 

 

 

ABSTRACT

 

 

Arabic language has structure like all of langauges. The structure of 



Arabic consists of three elements: noun, verb and letter. The nouns have 

been accepted as one of the most important elements in the structure of 

Arabic language. Also they have a lot of kinds. The infinitives that are one 

of the most important elements of nouns are divided into. One of the most 

significant sorts of infinitives are verbal nouns (

ﺭﺪﺼﳌﺍ ﺀﺎﲰﺃ). The verbal nouns 

have been used in speaking and writing langauge, and also often text of 

classical

 

literature and text of religious. The verbal nouns are formed from 



infinitives that are over triple verbs. For example, “

ﺀﺎﹶﻄﻋ” is formed from 

ﺀﺎﹼﻄﻋِﺇ” . We made effort to study verbal noun, its action (ﻞﻤﻋ) and also to 



make a list of verbal nouns in this article. 

Key Words: Arabic, word, noun, infinitive, verbal noun 

 

ﺔﻣﺪﻘﳌﺍ



 

ﺔﻐﻟ ﻞﻛ ﻥﺄﺸﻛ ﺔﺻﺎﺧ ﺔﻴﻨﺑ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﻭ

 .

ﻤﱠﻠﻌﺘﻳ ﻥﺃ ﻥﻭﺪﻳﺮﻳ ﻦﻳﺬﻟﺍ ﱠﻥﺇ



 ﺐﳚ ﺎ ﲔﻘﻃﺎﻨﻟﺍ ﲑﻏ ﺔﺻﺎﺧ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﺍﻮ

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻤﻠﻜﻟﺍ ﺔﻴﻨﺑ ﻢﻠﻌﺗ ﻢﻬﻴﻠﻋ

 .

ﻲﻫﻭ ﺕﺎﻤﻠﻜﻟﺍ ﻦﻣ ﻞﱠﻜﺸﺘﺗ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻤﻠﻜﻟﺍ ﺔﻴﻨﺑ ﹼﻥﺇ



ﻉﺍﻮﻧﺃ ﺔﺛﻼﺛ 

 :

ﻑﺮﺣﻭ ﻞﻌﻓﻭ ﻢﺳﺇ



 .

 ﻝﺎﻗﻭ


ﻞﺿﺎﻔﻟﺍ ﺪﻌﺳ ﻦﺑ ﺪﻟﺎﺧ ﻦﺑ ﺪﻤﳏ

"



 ﹼﻥﺇ

ﻡﻼﻛ ﺍﻭﺃﺮﻘﺘﺳﺍ ﺪﻘﻓ ،ﺀﺎﻤﻠﻌﻟﺍ ﺪﻨﻋ ﻊﺒﺘﺘﻟﺍﻭ ﺀﺍﺮﻘﺘﺳﻻﺍ ﻝﻼﺧ ﻦﻣ ﻢﻴﺴﻘﺘﻟﺍ ﺍﺬﻫ

 ﺏﺮﻌﻟﺍ 

ﺔﺛﻼﺜﻟﺍ ﻩﺬﻫ ﻦﻋ ﻝﺍﻮﺣﻷﺍ ﻦﻣ ﻝﺎﲝ ﻮﻠﳜ ﻻ ﻪﻧﺃ ﺍﻭﺪﺟﻭﻭ ،ﻩﺮﺜﻧﻭ ﻩﺮﻌﺷ



".

2

 



 ﻉﺍﻮﻧﺃ ﻝﻭﺃ ﺪﻌﻳ ﻡﺎﺴﻗﻷﺍ ﻚﻠﺗ ﻦﻣ ﻮﻫ ﻱﺬﻟﺍ ﻢﺳﻻﺍﻭ

ﺎﻬﳘﺃﻭ ﺕﺎﻤﻠﻜﻟﺍ

 .

 ﺔﻓﺮﺼﺘﳌﺍ ﺀﺎﲰﻷﺍ ﺎﻣﺃﻭ ﺔﻴﻨﺒﻣ ﺀﺎﲰﺃ ﺎﻫﺮﺜﻛﺃ ﺔﻓﺮﺼﺘﳌﺍ ﲑﻏ ﺀﺎﲰﻷﺍﻭ ﻪﻓﺮﺼﺗ ﲑﻏﻭ ﻪﻓﺮﺼﺘﻟ ﺎﻘﹾﻓِﻭ ﻉﻮﻨﺘﻳ ﻢﺳﻻﺍﻭ



ﻣ ﻢﺳﺍ ﺎﻬﻤﻈﻌﻣ ﺖﺴﻴﻠﻓ

 ﲏﺒ


-

ﻖﺘﺸﻣﻭ ﺪﻣﺎﺟ ﱃﺇ ﻢﺴﻘﻨﺗ ﻲﻫﻭ

-

 ﻝﺎﻗ ﺎﻤﻛ ﺀﺎﲰﻷﺍ ﻦﻣ ﻉﻮﻧ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍﻭ 



 ﻦﺑ ﻦﲪﺮﻟﺍ ﺪﺒﻋ ﺪﻳﺯ ﻮﺑﺃ

                                                 

1

 

 ﺔﻳﺭﻮﻬﻤﳉﺍ ﺔﻌﻣﺎﲜ ﺕﺎﻴﳍﻹﺍ ﺔﻴﻠﻛ ﰲ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﺱﺭﺪﻣ



)

ﺱﺍﻮﻴﺳ


/

ﺎﻴﻛﺮﺗ


:(

 ydogan@cumhuriyet.edu.tr 

 

 

2



 ،ﻞﺿﺎﻔﻟﺍ ﺪﻌﺳ ﻦﺑ ﺪﻟﺎﺧ ﻦﺑ ﺪﻤﳏ

ﺔﻴﻣﺮﺟﻵﺍ ﱳﻣ ﺏﺎﺘﻛ ﺡﺮﺷ

 ،



2007

Ekim 


13 

1



=

pid


&

14

book



=

t

?



asp

.

tree



/

org


.

taimiah


.

www


://

http


 

 

ﻥﺎﹶﻏﻭﺩ ﻒﺳﻮﻳ ﺭﻮﺘﻛﺪﻟﺍ 

396 


ﺐﻴﻄﳋﺍ

 ﻲﻠﻴﻬﺴﻟﺍ 

)





581

/

1185



.(

3

 ﻝﺎﻌﻓﻸﻟﺭﺩﺎﺼﳌﺍﻭ ﺎﻬﻨﻣ ﻥﺎﻋﻮﻧ ﺓﺪﻳﺰﳌﺍﻭ ﺓﺩﺮﺍ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍﻭ ﻉﻮﻨﺘﺘﻓ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﺎﻣﺃﻭ 



ﳌﺍ ﺀﺎﲰﺍﻭ ﺔﻘﺘﺸﻣ ﺓﺪﻳﺰﳌﺍ ﻝﺎﻌﻓﻸﻟ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﻦﻜﻟﻭ ﺪﻣﺎﺟ ﺓﺩﺮﺍ ﺔﻴﺛﻼﺜﻟﺍ

 ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﻦﻣ ﺕِﺬﺧﹸﺃ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﻦﻣ ﻉﻮﻧ ﻲﻫ ﱵﻟﺍ ﺭﺪﺼ

ﺎﻀﻳﺃ ﺀﺎﲰﻷﺍ ﻉﺍﻮﻧﺃ ﻦﻣ ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﺀﺎﲰﺃ ﺕﺮِﺒﺘﻋﹸﺍ ﻚﻟﺬﻟﻭ ﺓﺪﻳﺰﳌﺍ

.

4



  

                 ﻪﻏﻮـﺻ ﺓﺪﻋﺎﻗﻭ ﻪﻧﺯﻭﻭ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﻦﻋ ﺍﲑﺜﻛ ﲏﻟﻸﺳ ﺕﺎﺒﻟﺎﻄﻟﺍﻭ ﺏﻼﻄﻟﺍ ﺾﻌﺑ ﻥﻷ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﺎﻨﺘﺳﺍﺭﺩ ﺖﻟﻭﺎﻨﺗ

        ﺎﻳﺁ ﻦﻣ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺹﻮﺼﻨﻟﺍ ﰲ ﺍﲑﺜﻛ ﻪﻧﻮﻬﺟﺍﻮﻳ ﻢﻬﻧﺇﻭ ،ﻪﻠﻤﻋﻭ

      ﻢﳍﺎـﺜﻣﺃﻭ ﺏﺮﻌﻟﺍ ﺭﺎﻌﺷﺃﻭ ﺔﻔﻳﺮﺸﻟﺍ ﺚﻳﺩﺎﺣﻷﺍﻭ ﱘﺮﻜﻟﺍ ﻥﺁﺮﻘﻟﺍ ﺕ

     ﺎﻮﻤﻬﻔﻳﻻﻭ ﻚﻟﺫ ﲑﻏﻭ ﻢﺎﺛﺩﺎﳏﻭ ﻢﺎﻳﺎﻜﺣﻭ ﻢﻬﺼﺼﻗﻭ

 .

           ﺭﺩﺎﺼـﳌﺍ ﺀﺎﲰﺃ ﻞﺜﻣ ﺏﺮﻌﻟﺍ ﺕﺎﻤﻠﻛ ﺔﻴﻨﺑ ﺍﻮﻓﺮﻋ ﺍﺫﺇ ﻢﺃ ﻚﺷﻻ



     ﺍﺪﻴﺟ ﺹﻮﺼﻨﻟﺍ ﻚﻠﺗ ﻢﻬﻓ ﻦﻣ ﺍﻮﻨﻜﲤ

 .

       ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﺔﺳﺍﺭﺩ ﱃﺇ ﲏﻗﺎﺳ ﻚﻟﺫ ﻢﻬﺒﻠﻃ ﻭ



 .

     ﻩﺬﻫ ﻥﻭﺩﺃ ﻥﺃ ﺖﹾﻟﻭﺎﺣﻭ

  ﰲ ﺕﺎﻣﻮﻠﻌﳌﺍ

                  ؛ﺭﺪﺼـﳌﺍ ﻢﺳﻻ ﹰﻻﻭﺪﺟﻭ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍﻭ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻡﻮﻬﻔﻣ ﺖﻣﺪﻗ ﹰﻻﻭﺃ ﻚﻟﺬﻟﻭ ﻚﻟﺫ ﲑﻏﻭ ﻮﺤﻨﻟﺍﻭ ﻑﺮﺼﻟﺍ ﺐﺘﻛ ﻦﻣ ﻊﺟﺍﺮﳌﺍ

ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻢﺳﺍ ﹶﻞﻤﻋ ﺖﻣﺪﻗ ﺎﻴﻧﺎﺛﻭ

.

  



 ﺃ



ﺭﺪﺼﳌﺍ 

 

  ﺔﻤﻠﻛ


"

ﺭﺪﺼﻣ


 "

   ﻦﻣ ﺖﹼﻘﺘﺷﺍ

"

  ﺹ


   ﺩ 


 ﺭ 


 "

   ﻥﺯﻭ ﻰﻠﻋ

"

ﻞﻌﹾﻔﻣ


 "

  ﻲﻤﻴﻣ ﺭﺪﺼﻣ ﻮﻫﻭ

.

5

    ﺭﺩﺎﺼﳌﺍ ﻉﺍﻮﻧﺃ ﻞﻜﻟ ﺎﲰﺍ ﺭﺎﺻﻭ 



 .

      ﺐـﺘﻜﻟﺍ ﰲ ﺓﲑﺜـﻛ ﺕﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﺀﺍﺭﻵﺍ ﻩﺬﳍﻭ ﻚﻟﺫ ﲑﻏﻭ ﲔﻴﻓﻮﻜﻟﺍ ﻭ ﲔﻳﺮﺼﺒﻟﺍ ﺔﻳﻮﻐﻠﻟﺍ ﺐﻫﺍﺬﳌﺍ ﲔﺑ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻞﺻﻷﻭ

   ،ﻑﺮﺼﻟﺍﻭ ﻮﺤﻨﻟﺍ ﻦﻣ ﺔﻠﺼﻔﳌﺍ

6

              ﺎﻨﻴﻠﻋ ﺐﳚ ﻦﻜﻟﻭ ﺎﻨﺘﺳﺍﺭﺩ ﺩﻭﺪﺣ ﻉﻮﺿﻮﳌﺍ ﺍﺬ ﺔﻘﻠﻌﺘﳌﺍ ﺔﻌﺳﺍﻮﻟﺍ ﺕﺎﻧﺎﻴﺒﻟﺍ ﻩﺬﻫ ﺕﺯﻭﺎﲡ ﺪﻗﻭ 



؟ﻪﺘﻘﻴﻘﺣﻭ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻮﻫ ﺎﻣ ﺡﺮﺸﻧ ﻥﺃ

  

  ﻠﻌﻟﺍ ﺾﻌﺑ ﻡﺪﻗ



      ﱐﺎﺟﺮﳉﺍ ﻒﻳﺮﺷ ﺪﻴﺳ ﻞﺜﻣ ﺀﺎﻤ

)



 .

816


/

 

1413



 (

 ﺭﺪﺼﻤﻠﻟ ﺎﻔﻳﺮﻌﺗ

7

      ﻞـﺻﺃ ﻦﻴﺒﻳ ﻒﻳﺮﻌﺘﻟﺍ ﺍﺬﻫﻭ 



ﻪﻟ ﺎﻔﻳﺮﻌﺗﱪﺘﻌﻳ ﻻﻭ ﺭﺪﺼﳌﺍ

 .

ﺭﺪﺼﻤﻠﻟ ﺕﺎﻔﻳﺮﻌﺘﻟﺍ ﺾﻌﺑ ﻡﺪﻘﻨﻟ ﻥﻵﺍ ﹰﺍﺫﺇ



 .

  

                                                 



3

 

 ،ﻲﻃﻮﻴﺴﻟﺍ



ﻮﺤﻨﻟﺍ ﰲ ﺮﺋﺎﻈﻨﻟﺍﻭ ﻩﺎﺒﺷﻷﺍ ﺏﺎﺘﻛ

 ،ﰊﺮﻌﻟﺍ ﺏﺎﺘﻜﻟﺍ ﺭﺍﺩ ،ﲏﻴﺣﺮﺗ ﺰﻳﺎﻓ ﻖﻴﻘﲢ ،

1414

/

1993



ﺝ ،

 .

1



ﺹ ،

 .

86



 ؛

 ،ﺡﺍﺪﺣﺪﻟﺍ ﻥﺍﻮﻄﻧﺃ



ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﺪﻋﺍﻮﻗ ﻢﺠﻌﻣ

ﺒﺘﻜﻣ ،


 ﺕﻭﲑﺑ ،ﻥﺎﻨﺒﻟ ﺔ

1990


ﺹ ،

 .

30



-

31

 



4

 

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﺪﻋﺍﻮﻗ ﻢﺠﻌﻣ

ﺹ ،

 .

30



-

31

 



5

 

 ،ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻦﺑﺍ



ﺏﺮﻌﻟﺍ ﻥﺎﺴﻟ

 ﺕﻭﲑﺑ ،ﺭﺩﺎﺻ ﺭﺍﺩ ،

1414

/

1994



ﺝ ،

 .

4



ﺹ ،

 .

449



ﺭﺪﺻ ﺓﺩﺎﻣ


.(

 

6



 

ﲔﻳﺮﺼﺒﻟﺍ ﺀﺍﺭﻵ ﺭﺪﺼﳌﺍ ﻕﺎﻘﺘﺷﺍ ﰲ ﺮﻈﻧﺍ

 :

 ،ﺪﲪﺃ ﻦﺑ ﻞﻴﻠﺧ



ﲔﻌﻟﺍ ﺏﺎﺘﻛ

 ﻲﻣﻭﺰﺨﳌﺍ ﻱﺪﻬﻣ ﻖﻴﻘﲢ ،

ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻲﺋﺍﺮﻣﺎﺴﻟﺍ ﻢﻴﻫﺍﺮﺑﺍ 



 

 ﺕﻭﲑﺑ ،ﺕﺎﻋﻮﺒﻄﻤﻠﻟ ﻲﻤﻠﻋﻷﺍ

1408

/

1988



ﺝ ،

 .

7



ﺹ ،

 .

96



 ،ﻪﻳﻮﺒﻴﺳ ؛

ﺏﺎﺘﻜﻟﺍ

 ﺭﺍﺩ ،ﻥﻭﺭﺎﻫ ﺪﻤﳏ ﻡﻼﺴﻟﺍ ﺪﺒﻋ ﻖﻴﻘﲢ ،

 ﺕﻭﲑﺑ ،ﺔﻴﻤﻠﻌﻟﺍ ﺐﺘﻜﻟﺍ

1408


/

1988


ﺝ ،

 .

1



 .

 .



12

 ،ﻱﺮﻤﻴﺼﻟﺍ ﻖﺤﺳﺃ ﻦﺑ ﻲﻠﻋ ﺪﻤﳏ ﻮﺑﺃ ؛



ﺔﻠﻤﻜﺘﻟﺍﻭ ﺓﺮﺼﺒﺘﻟﺍ

 ﻖﻴﻘﲢ ،


 ﻖﺸﻣﺩ ،ﺮﻜﻔﻟﺍ ﺭﺍﺩ ،ﻦﻳﺪﻟﺍ ﻲﻠﻋ ﻰﻔﻄﺼﻣ ﺪﲪﺃ ﻲﺤﺘﻓ

1402


/

1982


ﺹ ،

 .

754



-

755


 ،ﻱﺫﺎﺑﺍﺮﺘﺳﻻﺍ ﻦﻳﺪﻟﺍ ﻲﺿﺭ ؛

 ﺡﺮﺷ

ﺔﻴﻓﺎﻜﻟﺍ ﻰﻠﻋ ﻲﺿﺮﻟﺍ

 ﻱﺯﺎﻐﻨﺑ ، ﺲﻧﻮﻳﺭﺎﻗ ﺔﻌﻣﺎﺟ ،ﺮﻤﻋ ﻦﺴﺣ ﻒﺳﻮﻳ ﻖﻴﻘﲢ ،

1996

ﺝ ،


 .

3

ﺹ ،



 .

399


-

400


؛ 

 ﺕﺎﻛﱪﻟﺍ ﻮﺑﺃ

 ،ﻱﺭﺎﺒﻧﻷﺍ

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺭﺍﺮﺳﺃ

 ،ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﻕﺎﻓﻵﺍ ﺭﺍﺩ ،

)

ﺦﻳﺭﺎﺘﻟﺍ ﻥﻭﺪﺑ



(

ﺹ ،


 .

171


 ؛

ﺮﺋﺎﻈﻨﻟﺍﻭ ﻩﺎﺒﺷﻷﺍ ﺏﺎﺘﻛ

ﺝ ،


 .

1

ﺹ ،



 .

82

ﺝ ،



 .

2

 ،



 .

146



 ﻲﻠﻋ ؛

 ،ﺎﺿﺭ


ﺎﻬﻓﺮﺻﻭ ﺎﻫﻮﳓ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺔﻐﻠﻟﺍ ﰲ ﻊﺟﺮﳌﺍ

ﺝ ،ﺕﻭﲑﺑ ،ﺮﻜﻔﻟﺍ ﺭﺍﺩ ،

 .

1

ﺹ ،



 .

72

.



ﲔﻴﻓﻮﻜﻟﺍ ﺀﺍﺭﻵ ﻭ

: 



ﺔﻠﻤﻜﺘﻟﺍﻭ ﺓﺮﺼﺒﺘﻟﺍ

ﺹ ،


 .

755


-

756


 ؛

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ ﺭﺍﺮﺳﺃ

ﺹ ،


 .

173


 ؛

ﺮﺋﺎﻈﻨﻟﺍﻭ ﻩﺎﺒﺷﻷﺍ ﺏﺎﺘﻛ

ﺝ ، 


 .

1

ﺹ ،



 .

82

-



83

 ﺲﴰ ؛


 ،ﻒﻴﻄﻠﻟﺍ ﺪﺒﻋ ﺪﲪﺃ ﻦﺑ ﺪﻤﳏ ﻦﻳﺪﻟﺍ

ﺏﺍﺮﻋﻹﺍ ﻢﻠﻋ ﱃﺇ ﺩﺎﺷﺭﻹﺍ

ﻠﻋ ﺪﺒﻋ ﻖﻴﻘﲢ ،

 ﺔﻜﻣ ،ﻯﺮﻘﻟﺍ ﻡﺃ ﺔﻌﻣﺎﺟ ،ﻢﻫﲑﻏﻭ ﲏﻴﺴﳊﺍ ﻲ

1410


/

1989


ﺹ ،

 .

191



 ؛


Yüklə 3,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin